Πόσο μοιάζει με το 1929;

Ποια απάντηση δίνετε στο ερώτημα «Είναι τόσο άσκημη η κρίση όσο η Μεγάλη Υφεση;» Ο καθηγητής Jeff Frankel (Harvard Kennedy School) δίνει μερικές καθησυχαστικές απαντήσεις. Πρώτον, μέχρι στιγμής, η παρούσα αρνητική οικονομική συγκυρία μπορεί να κλέψει τον τίτλο της χειρότερης μεταπολεμικής συγκυρίας μόνον από εκείνη του 1981-82. Δεύτερον, αυτή τη στιγμή, περιμένουμε την αμερικανική οικονομία να ανακάμψει το 2010. Ακόμη όμως κι αν αυτό δεν συμβεί, ο δρόμος μέχρι την πραγματική σύγκριση με την ύφεση των ετών ’30 θα παραμείνει πολύ μακρύς. Το 1933, η ανεργία έφθασε στο 25% και ήταν ακόμη στο 9,9% το 1941, πολύ πάνω από το επίπεδο πριν από το 1929. Το πραγματικά «κακό» σημάδι έρχεται από την εμπειρία της Ιαπωνίας. Τρίτος καθησυχασμός: ακόμη κι αν έχουμε μπροστά μας τα χειρότερα και η ύφεση διαρκέσει μια ολόκληρη δεκαετία, το επίπεδο ζωής μας σε πραγματικούς όρους είναι και θα παραμείνει πολύ υψηλότερο από εκείνο των ’30. Βεβαίως, αυτό «δεν είναι και τόσο παρήγορο», δέχεται ο Φράνκελ.

Υπάρχει ένας σοβαρός λόγος γιατί προσέχουμε τόσο πολύ τον ρυθμό αύξησης του προϊόντος και όχι αναλόγως το ήδη διαθέσιμο επίπεδο εισοδήματος. Κατά κανόνα, οι άνθρωποι εκτιμούν την ευμάρεια που απολαμβάνουν όταν τη συγκρίνουν με εκείνη που είχαν οι γονείς τους. Μόλις περάσει κανείς το επίπεδο της τυπικώς ικανοποιητικής διαβίωσης, αυτό που μετρά είναι πόσο γρήγορα και πόσο πολύ μπορεί να βελτιώσει τη θέση του συγκριτικά με όσα γνωρίζει.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_07/03/2009_306614