Παιδεία - άρθρο 16

Το θέμα των ημερών αλλά και μία από τις προτεραιότητες αυτής της διακυβέρνησης είναι αναμφισβήτητα το άρθρο 16 (ξεκινάω ανάποδα).
Ας διαβάσουμε τι λέει, έτσι να το θυμόμαστε μιας και μπορεί να αλλάξει από την επόμενη Βουλή.

Σύνταγμα της Ελλάδας 1975/1986/2001
'Αρθρο 16 - (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη)

1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες? η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.
2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. 3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.

4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους. 5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει. Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ’ αυτούς.

6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Tο υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Tα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυθούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων? εωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.

7. H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Kράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές.

8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Kράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.

9. O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Kράτους.Tο Kράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.

*Με bold ότι ενδεχομένως θα αλλάξει και θα οδηγήσει σε επενδυτικές ευκαιρίες.

Η άποψη του Milton Friedman περνάει από το άρθρο του καθηγητή κου Γεώργιου Μπήτρου, http://www.e-rooster.gr/01/2006/218, οπου αναλύεται με τις σημερινές ιδιαιτερότητες η ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 16.

Ποιοι θα ευνοηθούν; Μιας και το θέμα μας είναι πάντα το ΧΑΑ, ας κάνουμε μερικές υποθέσεις:

1. οι τράπεζες θα είναι οι πλέον κερδισμένες, καθώς θα χρηματοδοτήσουν τα νέα ιδρύματα ενώ και οι σπουδαστές θα στρέφονται εκεί για να χρηματοδοτήσουν τις σπουδές τους (είναι στα ελληνικά, μη φοβάστε:http://www.kfw-foerderbank.de/DE_Home/Bildung/Fremdsprachen/Foerderbank_Bildung_EL.pdf)

2. επειδή δύσκολα θα δημιουργηθούν ιατρικές σχολές, αναμένω μέρος των εγκαταστάσεων μεγάλων κλινικών να χρησιμοποιηθεί ως χώρος εκμάθησης των νέων γιατρών. Υπάρχουν τέτοιες εισηγμένες, π.χ. Ιατρικό, Ιασώ κλπ.

3. πολύ εύκολο θα είναι για εισηγμένες στο χώρο της ενημέρωσης να δημιουργήσουν ΑΕΙ δημοσιογραφίας και δημοσίων σχέσεων, π.χ. Τηλέτυπος, ΔΟΛ κλπ.

4. αντίστοιχα, οι εισηγμένες κλάδων αναψυχής: καπετάνιους η Αttica, ξενοδοχειακά η Ηyatt κοκ.

5. έτοιμες ανά πάσα ώρα και στιγμή θα πρέπει να είναι οι εταιρείες πληροφορικής καθώς πάντοτε θα υπάρχουν πιτσιρίκια έτοιμα να "φτύσουν" χιλιάδες γραμμές κώδικα πριν ακόμα φτάσουν στα 18 τους. Η Forthnet έχει ακόμα μετοχική σχέση με το ΙΤΕ και δεσμούς με το Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Για να μην μιλήσουμε για Intracom που χρηματοδοτεί πανεπιστημιακές έδρες στην Αμερική ενώ κυριολεκτικά στρατολογεί νέους επιστήμονες από τα Βαλκάνια μέσω υποτροφιών εδω και κάμποσα χρόνια.

Γενικότερα, όποια εισηγμένη ή άλλη εταιρεία κατανοήσει ότι είναι προτιμότερο να χρηματοδοτεί έρευνα μέσω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων παρά εσωτερικά (εάν το κάνει!), δηλαδή ενισχύοντας οικονομικά το ίδρυμα σε αντάλλαγμα της έρευνας που διεξάγει για λογαριασμό της, ενώ ταυτόχρονα έχει τη δυνατότητα να "σκρινάρει" νέους επιστήμονες για την στελέχωσή της.

Το Πολυτεχνείο είναι ίσως το μόνο ίδρυμα που έχει μπεί σε τέτοιες διαδικασίες παράγωντας έρευνα για π.χ. τον τηλεπικοινωνιακό κλάδο της Siemens, εισπράττει τα σχετικά κονδύλια ενώ και οι ερευνητές του έχουν την δυνατότητα να γίνουν "στελέχη"!

Από την άλλη μεριά, πιθανότατα, η μόνη μεγάλη ομάδα επιστημόνων που δεν θα έχουν την δυνατότητα να φοιτήσουν σε ιδιωτικό ΑΕΙ ενδεχομένως θα είναι οι κλασικοί μηχανικοί του Πολυτεχνείου. (τρομερή αντίφαση δεν θα είναι αυτή;;;)
Δεν νομίζω να δημιουργηθεί αμέσως ιδιωτικό Πολυτεχνείο στην Ελλάδα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων ιδιωτικών ΑΕΙ θα εξυπηρετεί φοιτητές οικονομικών σχολών και παρεμφερών επαγγελμάτων, "αυτά που θέλει η αγορά!".

Για την "μοίρα" των καθηγητών και την ενδεχόμενη ανάπτυξη του κλάδου δεν μπορώ να εκφράσω άποψη με σιγουριά, μάλλον όμως η κατανομή των ωρών τους θα κινηθεί προς την κατεύθυνση της παραγωγής έρευνας για τις επιχειρήσεις. Από εκεί άλλωστε θα βγάζουν το "μεροκάματο" και θα ανεβαίνει το κύρος τους. Πιθανότατα ο κλάδος τους να αυξηθεί ακόμα περισσότερο σε δυναμικό αλλά από την άλλη ο ανταγωνισμός από "εισαγόμενους" καθηγητές με μικρότερα κασέ ή καλύτερα προσαρμοσμένες έρευνες θα είναι σκληρός.