Oτι η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης είναι μια αλήθεια διακηρυγμένη από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Ωστόσο, τώρα ευθέως αμφισβητείται και η ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να υποκαταστήσουν τη χρηματοδότηση που έως τώρα απολαμβάνουν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ηδη έχουν ενεργοποιηθεί τα γνωστά κερδοσκοπικά κεφάλαια και τα αδίστακτα επενδυτικά Funds –ευρωπαϊκά και αμερικανικά– τα οποία προέβησαν και χτες σε σφοδρές κερδοσκοπικές επιθέσεις εις βάρος των ελληνικών τίτλων και των τραπεζικών μετοχών. Η μόνη θετική εξέλιξη –για μας– είναι η σημαντική εξασθένηση του ευρώ που υποχώρησε χτες κατά 1,34% έναντι του δολαρίου στα 1,41.
Ηδη το κλίμα στις αγορές ήταν επικίνδυνο από τις γνωστές προθέσεις της Κίνας να καταπολεμήσει την επικίνδυνη ρευστότητα και τις άπειρες «φούσκες» στις αγορές της. Ο φτηνός δανεισμός που τροφοδοτεί την χρηματιστική κερδοσκοπία και την υπερθέρμανση της κινεζικής οικονομίας, άρχισε να μετατρέπεται σε «φούσκα» με πολλαπλές παρενέργειες.
Ομως, η εξάρτηση του Ελληνικού Δημοσίου από τις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου από τις οποίες δανείζεται για να εξυπηρετήσει τις δανειακές του υποχρεώσεις, έχει ως αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία και συγκεκριμένα τα δημόσια οικονομικά να είναι και σήμερα –όπως και τότε– όμηροι των διεθνών τραπεζιτών και των οίκων αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Οταν οι δανειστές μας, και όχι εμείς, καθορίζουν τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται η χώρα, είναι σαφές ότι έχουν κάθε λόγο να βάζουν κακούς βαθμούς στη φερεγγυότητα του Ελληνικού Δημοσίου, ανεβάζοντας έτσι το κόστος δανεισμού.
Παράλληλα, κρίσιμες συνέπειες για τη χώρα μας από τη σταδιακή απόσυρση της τεράστιας ρευστότητας που διέθεσε εκτάκτως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να στηρίξει τις οικονομίες που δοκιμάζονταν από τη χρηματοπιστωτική κρίση και την ύφεση. Η πλημμυρίδα των επιπλέον ευρώ θα αρχίσει να αποσύρεται την άνοιξη, στον βαθμό που θα επιβεβαιώνεται κάποια σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και ανάκαμψη των πραγματικών οικονομιών της Ευρωζώνης.
Οταν η ΕΚΤ άνοιξε την κάνουλα των ευρώ την περασμένη άνοιξη, ούτε η εσωτερική μας ζήτηση έπεφτε όσο αλλού ούτε οι ελληνικές τράπεζες είχαν κλονιστεί όπως άλλες. Καθώς επεδίωκε όμως την ανάσχεση της διεθνούς κρίσης στην Ευρωζώνη, διευκόλυνε την κυβέρνηση Καραμανλή να συνεχίσει να δανείζεται υπέρογκα. Χωρίς αυτήν την «παρενέργεια» των έκτακτων μέτρων της ΕΚΤ, η χώρα μας θα είχε εξαναγκαστεί πολλούς μήνες νωρίτερα να περιορίσει τον δημόσιο δανεισμό και το κόστος του. Η απόσυρση της μεγάλης πρόσθετης ρευστότητας από την ΕΚΤ έρχεται όμως τώρα, όταν η δική μας οικονομία, σε αντίθεση με τον κύριο όγκο της Ευρωζώνης, προβλέπεται να παραμείνει σε ύφεση και το 2010.
Κυρίως, όμως, εξυφαίνεται μια συνεχής κινδυνολογία στον διεθνή Τύπο που τροφοδοτεί την κερδοσκοπία. Ο καταιγισμός των δημοσιευμάτων για το ενδεχόμενο χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους, έχει ενταθεί ξανά. Δεν χωρεί όμως αμφιβολία ότι η τάση του κόστους του δανεισμού θα είναι εφεξής ανοδική. Σε κάθε περίπτωση, η ανάγκη να μειωθούν τα ελλείμματα, να μπουν οι βάσεις για να αρχίσει να μειώνεται το χρέος είναι πια επιτακτική, αν θέλουμε να περισσέψουν πόροι για δημόσιες πολιτικές, κοινωνικές, αναπτυξιακές, περιβαλλοντικές. Αλλά αυτό συνεπάγεται αφαίρεση εισοδήματος τώρα, μέσα από τη φορολογία και μέσα από συμπίεση των δημοσίων δαπανών, αλλιώς δεν γίνεται. Αν δανεισμός σήμαινε να ξοδεύουμε σήμερα αυριανό εισόδημα, μείωση του χρέους σημαίνει, αντίστροφα, ότι για να το αποπληρώνουμε αφαιρούμε ένα μέρος από το σημερινό μας εισόδημα. Ο δανεισμός, σωστή πρακτική όταν διοχετεύεται σε επενδύσεις που βελτιώνουν την παραγωγική ικανότητα της οικονομίας, αυξάνουν την απασχόληση και το παραγόμενο εισόδημα από το οποίο αποπληρώνεται, δεκαετίες τώρα σ’ εμάς μάλλον καταναλωτικές ανάγκες κάλυπτε και σωρευόταν.
Το καίριο ερώτημα είναι πού θα αναζητηθεί το προς αφαίρεση εισόδημα, μέσα από ποιες ανακατανομές στην κοινωνία. Εύλογα, αφού κοινωνία και κράτος συγκροτούνται από αντιτιθέμενα συμφέροντα. Αν δεν προταθούν συγκεκριμένες ανακατανομές εισοδημάτων και πόρων, τότε θα μείνουν οι συγκρούσεις.
No comments:
Post a Comment