Morgan Stanley: Μετάβαση στην ανάκαµψη το 2010

Το 2010 προβλέπεται ότι θα είναι µια µεταβατική περίοδος για την Ευρώπη, µε την οικονοµία να επιστρέφει σε χαµηλούς µεν αλλά διατηρήσιµους ρυθµούς ανάπτυξης. Το βασικό σενάριο, σύµφωνα µε τη Morgan Stanley, βλέπει ρυθµό ανάπτυξης γύρω στο 1,2% και νοµισµατική πολιτική που θα αρχίσει να γίνεται πιο περιοριστική προς το φθινόπωρο, µε τις κεντρικές τράπεζες να προβαίνουν στις πρώτες αυξήσεις επιτοκίων.

Με εξαίρεση την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Ισπανία, που παλεύουν να µειώσουν τα ελλείµµατά τους, η δηµοσιονοµική πολιτική δεν θα είναι ιδιαίτερα σφιχτή το 2010. Μετά το σπινθήρα που έθεσε σε λειτουργία τον κινητήρα της οικονοµίας, το κύριο ερώτηµα είναι αν θα υπάρξει ευρεία ενδυνάµωση της ζήτησης στο εσωτερικό, χωρίς την οποία η ανάκαµψη της ευρωπαϊκής οικονοµίας θα παραµένει ευάλωτη.
Είναι αλήθεια ότι, σε σύγκριση µε τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, οι καταναλωτές στην Ευρώπη είναι σε καλύτερη κατάσταση, επισηµαίνουν οι οικονοµολόγοι του επενδυτικού οίκου. Όµως, οι απώλειες θέσεων εργασίας από την αρχή της ύφεσης ήταν χαµηλότερες στην Ευρώπη και δεν αποκλείεται να δούµε περαιτέρω επιδείνωση στην αγορά εργασίας, µε την ανεργία να αυξάνεται µέχρι το δεύτερο εξάµηνο του 2010.

Στο µέτωπο των επιτοκίων η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Riksbank στη Σουηδία θα αυξήσουν το κόστος χρήµατος κατά 0,50% και η Τράπεζα της Αγγλίας κατά 0,75% έως το τέλος του 2010. Οι δύο πρώτες ακολούθησαν παθητική ποσοτική χαλάρωση µε τις διευκολύνσεις αναχρηµατοδότησης που παρείχαν στις τράπεζες. Κατά συνέπεια, η σταδιακή απόσυρση της διευκόλυνσης αυτής θα έχει άµεση επίπτωση στο τραπεζικό σύστηµα και έµµεση επίπτωση στις χρηµατοοικονοµικές αγορές.
Η εκτεταµένη χρήση της ρευστότητας που παρείχε η ΕΚΤ από τις τράπεζες τις κατέστησε µεγάλους αγοραστές οµολόγων. Από τότε που άρχισε η κρίση, οι τράπεζες της ευρωζώνης προσέθεσαν στα χαρτοφυλάκιά τους οµόλογα αξίας 330 δισ. ευρώ. Στην ουσία υπήρξε έµµεση ποσοτική χαλάρωση µέσω των τραπεζών. Οι αγορές αυτές βοήθησαν στο να διατηρηθούν τα επιτόκια των οµολόγων σε χαµηλά επίπεδα, µε κύριους ωφεληµένους τα κράτη της λεγόµενης περιφέρειας της ΟΝΕ. Το 2010 η παροχή ρευστότητας θα είναι λιγότερο γενναιόδωρη και αυτό θα έχει επιπτώσεις στις αγορές οµολόγων. Αντίθετα, στην περίπτωση της Τράπεζας της Αγγλίας, η οποία ακολούθησε ενεργητική ποσοτική χαλάρωση, αγοράζοντας η ίδια χρεόγραφα, οι αγορές θα επηρεαστούν πιο άµεσα από το τραπεζικό σύστηµα.

Στην αγορά συναλλάγµατος, το βασικό σενάριο της Μοrgan Stanley βλέπει ανάκαµψη του δολαρίου φέτος, καθώς ο ρυθµός οικονοµικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ θα είναι υψηλότερος από ό,τι στις άλλες ανεπτυγµένες οικονοµίες. Η Fed θα µετριάσει την υπερ-χαλαρωτική νοµισµατική πολιτική. Προτείνονται θέσεις short στο ευρώ/δολάριο µε την ισοτιµία να υποχωρεί στο 1,32 προς το τέλος του 2010. Για το ευρώ ο οίκος προβλέπει απώλειες της τάξης του 5% έναντι καλαθιού νοµισµάτων που περιλαµβάνει τους κυριότερους εµπορικούς εταίρους της ευρωζώνης. Εκτιµά ότι η ευρωπαϊκή χρηµατιστηριακή αγορά έχει ακόµα περιθώριο ανόδου σε βραχυπρόθεσµο ορίζοντα. Όµως, ο δείκτης MSCI Europe προβλέπεται να κλείνει το 2010 σε χαµηλότερα επίπεδα κατά 5%, καθώς η αρχή ενός ανοδικού κύκλου στα επιτόκια θα επηρεάσει την ανάπτυξη το 2011.　

Oι µεγάλοι κίνδυνοι
Τέσσερις είναι οι εκπλήξεις που µπορούν να ανατρέψουν το βασικό σενάριο για το 2010: πιστωτική στένωση που µπορεί να εκτροχιάσει την επενδυτική δραστηριότητα των επιχειρήσεων, νέα κούρσα στις τιµές των εµπορευµάτων, πολιτικό ρίσκο σε συγκεκριµένες χώρες της ευρωζώνης και διατήρηση των επιτοκίων των οµολόγων σε χαµηλά επίπεδα, λόγω της άφθονης ρευστότητας παρά την εµφάνιση πληθωριστικών πιέσεων.
Πριν απο ένα χρόνο όλοι µιλούσαν για την πιστωτική ασφυξία και πόσο σηµαντική απειλή ήταν για τις προοπτικές της ανάπτυξης. Στην ουσία όµως η όλη συζήτηση είχε να κάνει µε την έλλειψη ρευστότητας που αντιµετώπιζαν οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις στις αγορές κεφαλαίων.
Σήµερα πολλοί, όπως και εµείς, έχουν υποβαθµίσει το γεγονός ότι οι δανειοδοτήσεις των τραπεζών έχουν µειωθεί σε ετήσια βάση, αποδίδοντάς το σε πτώση της ζήτησης για χρηµατοδοτήσεις. Μπορεί να είναι αλήθεια σε µεγάλο βαθµό, αλλά ενδεχοµένως η κατάσταση να αλλάξει όταν η ανάκαµψη στις δαπάνες των επιχειρήσεων πάρει δυναµική. Στην αρχή οι επιχειρήσεις θα µπορούν να στηριχτούν στις ταµειακές τους ροές αλλά αργότερα θα χρειαστούν ξένα κεφάλαια για τις επενδύσεις και αν δυσκολευτούν να τα βρουν η ανάκαµψη θα φρενάρει, αναφέρει ο οίκος.
Ένα ραλι στις τιµές των εµπορευµάτων θα πιέσει περισσότερο τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων και τις τσέπες των καταναλωτών και ενδεχοµένως να αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια νωρίτερα από ό,τι υπολόγιζαν φοβούµενες ότι η κούρσα των τιµών θα οδηγήσει σε αναζωπύρωση του πληθωρισµού.
Τέτοια εξέλιξη µπορεί να οδηγήσει την οικονοµία σε στασιµοπληθωρισµό. Αν η τιµή πετρελαίου ξεπεράσει τα 100 δολ.το βαρέλι, οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές για τους εισαγωγείς της πρώτης ύλης, δηλαδή όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές οικονοµίες. Θα υπάρξει περαιτέρω πίεση στα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων και οι καταναλωτές θα πρέπει να σφίξουν τη ζώνη ακόµη περισσότερο, όπως συνέβη και το 2008 µε το πληθωριστικό σοκ που προκάλεσε η άνοδος των τιµών στα εµπορεύµατα. Αν δεν αντιδράσουν οι κεντρικές τράπεζες, θα το κάνουν οι αγορές οµολόγων, όπου η άνοδος των επιτοκίων µπορεί να ανατρέψει την ανάκαµψη.
Η πλειονότητα προβλέπει την απόδοση του 10ετούς γερµανικού οµολόγου στο 3,8% προς το τέλος του 2010, δηλαδή 60 µονάδες βάσης υψηλότερα από τα σηµερινά επίπεδα. Εµείς είµαστε πιο απαισιόδοξοι και βλέπουµε την απόδοση να σπάει το 4,0% στο δεύτερο εξάµηνο. Οι λόγοι για την άνοδο των αποδόσεων είναι εµφανείς: οικονοµική ανάκαµψη, σφιχτότερη νοµισµατική πολιτική. Το άγνωστο είναι σε τι βαθµό η άνευ προηγουµένου ρευστότητα που δηµιούργησαν οι κεντρικές τράπεζες, η οποία βολτάρει στο παγκόσµιο χρηµατοοικονοµικό σύστηµα, θα βρει το δρόµο της στις αγορές κρατικών οµολόγων.
Το 2009 τα spreads στην περιφέρεια της ευρωζώνης έδειχναν υψηλό βαθµό συµπόρευσης, καθώς κύριος µοχλός ήταν οι ανησυχίες για το συστηµικό κίνδυνο. Το 2010 η προσοχή θα στραφεί σε ζητήµατα που απασχολούν συγκεκριµένες χώρες. Σε περίπτωση που τα κρατικά οµόλογα µιας χώρας της ευρωζώνης υποβαθµιστούν κάτω από το όριο του Α-, που σηµαίνει ότι δεν θα µπορούν να γίνουν δεκτά ως ενέχυρο για χρηµατοδότηση, όταν η ΕΚΤ επιστρέψει στους κανονισµούς που ίσχυαν πριν ξεσπάσει η κρίση, η νοµισµατική αρχή της ευρωζώνης θα βρεθεί αντιµέτωπη µε µια πολύ δύσκολη απόφαση που ενδεχοµένως να τεστάρει την ανεξαρτησία της.

http://www.capital.gr/News.asp?id=889473