Του Βασιλη Μαγκλαρα*
Θα μπορούσε να είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο, εάν δεν ήταν η πιο σύντομη τραγωδία για τον ελληνικό λαό, που έζησε και ζει μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα την κατάρρευση όλων των μεταπολεμικών βεβαιοτήτων. Κράτος πρόνοιας, σταθερές συντάξεις, σταθερή εργασία, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους βρίσκονται πλέον στη σφαίρα της αβεβαιότητας. Συνηθίζουν να λένε κάποιοι επαΐοντες ότι η χώρα πληρώνει σήμερα συσσωρευμένα λάθη του παρελθόντος, δεκαετιών αδράνειας και κακοδιαχείρισης. Το συμπέρασμα αυτό καταλήγει λίγο πολύ σε μια ηθική απόφανση, του τύπου «καλώς υποφέρουμε», και σε μια πρόβλεψη, ότι εάν δεν αλλάξουμε, ήτοι, φτωχύνουμε κι άλλο, θα υποφέρουμε ακόμη περισσότερο. Σ’ αυτό το γενικό πλαίσιο πολιτικής κινείται και η κυβέρνηση σήμερα, που λυπάται πολύ βέβαια για την κατάσταση της χώρας, αλλά επιμένει στην πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, δηλαδή στην πολιτική της φτωχοποίησης του ελληνικού λαού. Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι πολιτικές θριαμβολογίες για την ανεπαίσθητη και πλήρως αμφιλεγόμενη μείωση της ανεργίας, κατά ελάχιστες υποδεκατιαίες μονάδες τον μήνα Φεβρουάριο. Ακόμα και εάν είναι έτσι, οι θέσεις που χάθηκαν ήταν θέσεις καλά αμειβόμενες και οι θέσεις που άνοιξαν ήταν θέσεις αθλίως αμειβόμενες. Κάτι που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι διαλύεται με γοργούς ρυθμούς η μεσαία τάξη στη χώρα μας.
Είναι όμως όλα αυτά αναπόδραστα; Είναι η συμμετοχή μας στην Ευρωζώνη το τέλος της Ιστορίας για τη χώρα μας; Το μόνο που είναι σίγουρο είναι πως και τα δύο παραπάνω ερωτήματα έχουν απαντηθεί στη δημόσια σφαίρα της πατρίδας μας με οπαδικό τρόπο. Ολοι θυμόμαστε πολιτικούς, οικονομολόγους - συμβούλους και εκδότες της εποχής να καθυβρίζουν, απειλούν και προειδοποιούν όσους τολμούσαν να μιλούν για «κούρεμα» του χρέους. Σήμερα κάνουν το ίδιο για όσους τολμούν να μιλούν για περαιτέρω διαγραφή χρεών και περιγελούν, ονομάζοντάς τους μέλη του λόμπι της δραχμής, όσους τολμούν να ανοίξουν τη συζήτηση για την προοπτική ενός νέου εθνικού νομίσματος. Θα σταθούμε στα πόδια μας, θα τα καταφέρουμε, είναι η νέα αποφατική θεολογία της εποχής, αντάξια του «ο Θεός είναι μαζί μας». Και είναι βέβαιο ότι εάν ποτέ εμφανιστεί η πραγματική ανάγκη να επιστρέψουμε σε εθνικό νόμισμα, ο ερασιτεχνικός τρόπος λειτουργίας του πολιτικού μας συστήματος και το modus vivendi της πατρίδας μας από την εποχή του Λεωνίδα και του Εφιάλτη, με τον εσωτερικό εχθρό πάντα να δίνει το παρών, θα μας πάνε στη νέα πραγματικότητα απροετοίμαστους.
Ολα τα παραπάνω βέβαια δεν αποτελούν ένα επιχείρημα υπέρ της επιστροφής σε ένα εθνικό νόμισμα, αλλά μια προτροπή να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση για το ποια οικονομία θέλουμε και μπορούμε να επιτύχουμε και με ποια βήματα θα φτάσουμε εκεί. Κατ’ αρχάς οφείλουμε να αποδεχθούμε ότι δεν υπάρχει κάποια εγγενής τάση στον Νότο της Ευρώπης για ραχάτι και διαφθορά. Υπάρχουν άλλοι, ιστορικοί, οικονομικοί, γεωπολιτικοί και πολλοί ακόμα λόγοι που μια χώρα πετυχαίνει ή αποτυγχάνει στον παγκόσμιο οικονομικό στίβο και δεν αφορούν αυτοί οι λόγοι την προσωπικότητα ή τις αξίες των πολιτών από τους οποίους απαρτίζεται. Η Κύπρος χρεοκόπησε μόλις σε πέντε χρόνια ζωής εντός ευρώ και μαζί με εμάς, τους «διεφθαρμένους και τεμπέληδες», χρεοκόπησε και όλος σχεδόν ο Νότος και, ανομολογήτως, εσχάτως και η Γαλλία. Συνεπώς, είναι κάτι πιο βαθύ αυτό που σκοτώνει τις οικονομίες της Ευρώπης τη μία μετά την άλλη και αυτό μάλλον ονομάζεται ευρώ. Μπορεί και να μην είναι έτσι, αλλά ας το συζητήσουμε.
Επιπλέον, στη χώρα μας επιβλήθηκε εντός ευρώ ένας εύθραυστος καταμερισμός των έργων, που λειτούργησε τις καλές εποχές, αλλά κατέρρευσε εν τέλει διότι δεν στηρίχθηκε στην πραγματική βιομηχανική παραγωγή και, σε συνδυασμό με την απώλεια της νομισματικής πολιτικής, οδήγησε στη ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής μας θέσης. Σήμερα βρισκόμαστε χωρίς τα τρία βασικά εργαλεία της ανάπτυξης. Χωρίς τραπεζικό σύστημα. Χωρίς τη δυνατότητα εμπορικού προστατευτισμού ορισμένων ευαίσθητων κλάδων της οικονομίας, ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να αναπτυχθούν εκ νέου (ανταγωνιζόμαστε ευθέως την Κίνα). Και βέβαια, χωρίς την ασφάλεια που θα μας έδινε ένα δικό μας νόμισμα που θα διόρθωνε τις ατέλειες της οικονομικής πολιτικής της χώρας, καθώς το νόμισμα αποτελεί ένα είδος προστατευτικού τείχους για να αναπτυχθούν οι εγχώριες δυνάμεις παραγωγής. Εάν δεν μιλήσουμε γι’ αυτές τις εγχώριες δυνάμεις παραγωγής και εάν δεν σκεφτούμε με ποιους τρόπους θα φτάσουμε μόνοι μας στην ανάπτυξη, το μέλλον της χώρας θα συνεχίσει να διέρχεται μέσα από παρακλήσεις σε εμίρηδες και Γερμανούς αξιωματούχους.
*Διδάσκει Πολιτικές Επιστήμες στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ)
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_20/04/2013_518066
Θα μπορούσε να είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο, εάν δεν ήταν η πιο σύντομη τραγωδία για τον ελληνικό λαό, που έζησε και ζει μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα την κατάρρευση όλων των μεταπολεμικών βεβαιοτήτων. Κράτος πρόνοιας, σταθερές συντάξεις, σταθερή εργασία, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους βρίσκονται πλέον στη σφαίρα της αβεβαιότητας. Συνηθίζουν να λένε κάποιοι επαΐοντες ότι η χώρα πληρώνει σήμερα συσσωρευμένα λάθη του παρελθόντος, δεκαετιών αδράνειας και κακοδιαχείρισης. Το συμπέρασμα αυτό καταλήγει λίγο πολύ σε μια ηθική απόφανση, του τύπου «καλώς υποφέρουμε», και σε μια πρόβλεψη, ότι εάν δεν αλλάξουμε, ήτοι, φτωχύνουμε κι άλλο, θα υποφέρουμε ακόμη περισσότερο. Σ’ αυτό το γενικό πλαίσιο πολιτικής κινείται και η κυβέρνηση σήμερα, που λυπάται πολύ βέβαια για την κατάσταση της χώρας, αλλά επιμένει στην πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, δηλαδή στην πολιτική της φτωχοποίησης του ελληνικού λαού. Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι πολιτικές θριαμβολογίες για την ανεπαίσθητη και πλήρως αμφιλεγόμενη μείωση της ανεργίας, κατά ελάχιστες υποδεκατιαίες μονάδες τον μήνα Φεβρουάριο. Ακόμα και εάν είναι έτσι, οι θέσεις που χάθηκαν ήταν θέσεις καλά αμειβόμενες και οι θέσεις που άνοιξαν ήταν θέσεις αθλίως αμειβόμενες. Κάτι που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι διαλύεται με γοργούς ρυθμούς η μεσαία τάξη στη χώρα μας.
Είναι όμως όλα αυτά αναπόδραστα; Είναι η συμμετοχή μας στην Ευρωζώνη το τέλος της Ιστορίας για τη χώρα μας; Το μόνο που είναι σίγουρο είναι πως και τα δύο παραπάνω ερωτήματα έχουν απαντηθεί στη δημόσια σφαίρα της πατρίδας μας με οπαδικό τρόπο. Ολοι θυμόμαστε πολιτικούς, οικονομολόγους - συμβούλους και εκδότες της εποχής να καθυβρίζουν, απειλούν και προειδοποιούν όσους τολμούσαν να μιλούν για «κούρεμα» του χρέους. Σήμερα κάνουν το ίδιο για όσους τολμούν να μιλούν για περαιτέρω διαγραφή χρεών και περιγελούν, ονομάζοντάς τους μέλη του λόμπι της δραχμής, όσους τολμούν να ανοίξουν τη συζήτηση για την προοπτική ενός νέου εθνικού νομίσματος. Θα σταθούμε στα πόδια μας, θα τα καταφέρουμε, είναι η νέα αποφατική θεολογία της εποχής, αντάξια του «ο Θεός είναι μαζί μας». Και είναι βέβαιο ότι εάν ποτέ εμφανιστεί η πραγματική ανάγκη να επιστρέψουμε σε εθνικό νόμισμα, ο ερασιτεχνικός τρόπος λειτουργίας του πολιτικού μας συστήματος και το modus vivendi της πατρίδας μας από την εποχή του Λεωνίδα και του Εφιάλτη, με τον εσωτερικό εχθρό πάντα να δίνει το παρών, θα μας πάνε στη νέα πραγματικότητα απροετοίμαστους.
Ολα τα παραπάνω βέβαια δεν αποτελούν ένα επιχείρημα υπέρ της επιστροφής σε ένα εθνικό νόμισμα, αλλά μια προτροπή να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση για το ποια οικονομία θέλουμε και μπορούμε να επιτύχουμε και με ποια βήματα θα φτάσουμε εκεί. Κατ’ αρχάς οφείλουμε να αποδεχθούμε ότι δεν υπάρχει κάποια εγγενής τάση στον Νότο της Ευρώπης για ραχάτι και διαφθορά. Υπάρχουν άλλοι, ιστορικοί, οικονομικοί, γεωπολιτικοί και πολλοί ακόμα λόγοι που μια χώρα πετυχαίνει ή αποτυγχάνει στον παγκόσμιο οικονομικό στίβο και δεν αφορούν αυτοί οι λόγοι την προσωπικότητα ή τις αξίες των πολιτών από τους οποίους απαρτίζεται. Η Κύπρος χρεοκόπησε μόλις σε πέντε χρόνια ζωής εντός ευρώ και μαζί με εμάς, τους «διεφθαρμένους και τεμπέληδες», χρεοκόπησε και όλος σχεδόν ο Νότος και, ανομολογήτως, εσχάτως και η Γαλλία. Συνεπώς, είναι κάτι πιο βαθύ αυτό που σκοτώνει τις οικονομίες της Ευρώπης τη μία μετά την άλλη και αυτό μάλλον ονομάζεται ευρώ. Μπορεί και να μην είναι έτσι, αλλά ας το συζητήσουμε.
Επιπλέον, στη χώρα μας επιβλήθηκε εντός ευρώ ένας εύθραυστος καταμερισμός των έργων, που λειτούργησε τις καλές εποχές, αλλά κατέρρευσε εν τέλει διότι δεν στηρίχθηκε στην πραγματική βιομηχανική παραγωγή και, σε συνδυασμό με την απώλεια της νομισματικής πολιτικής, οδήγησε στη ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής μας θέσης. Σήμερα βρισκόμαστε χωρίς τα τρία βασικά εργαλεία της ανάπτυξης. Χωρίς τραπεζικό σύστημα. Χωρίς τη δυνατότητα εμπορικού προστατευτισμού ορισμένων ευαίσθητων κλάδων της οικονομίας, ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να αναπτυχθούν εκ νέου (ανταγωνιζόμαστε ευθέως την Κίνα). Και βέβαια, χωρίς την ασφάλεια που θα μας έδινε ένα δικό μας νόμισμα που θα διόρθωνε τις ατέλειες της οικονομικής πολιτικής της χώρας, καθώς το νόμισμα αποτελεί ένα είδος προστατευτικού τείχους για να αναπτυχθούν οι εγχώριες δυνάμεις παραγωγής. Εάν δεν μιλήσουμε γι’ αυτές τις εγχώριες δυνάμεις παραγωγής και εάν δεν σκεφτούμε με ποιους τρόπους θα φτάσουμε μόνοι μας στην ανάπτυξη, το μέλλον της χώρας θα συνεχίσει να διέρχεται μέσα από παρακλήσεις σε εμίρηδες και Γερμανούς αξιωματούχους.
*Διδάσκει Πολιτικές Επιστήμες στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ)
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_20/04/2013_518066
No comments:
Post a Comment