Η ιστορική ρήση «The gnomes of Zurich», που είχε αποδοθεί κυρίως στους Eλβετούς τραπεζίτες για την περίφημη παντοδυναμία τους στον έλεγχο του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος και της κυκλοφορίας χρήματος, και μέσω αυτών τεράστιας πολιτικής επιρροής, ανήκει στην ιστορία του καπιταλισμού. Ηταν, πάντως, η προσφιλής έκφραση της αγγλοσαξονικής προπαγάνδας.
Η σύγχρονη εκδοχή της απειλής αυτής, που τείνει να διαβρώσει τη δομή του διεθνούς καπιταλιστικού συστήματος, στοχοποιείται στην Κίνα και στους πετρελαιάδες του Κόλπου.
Δεν υπάρχει έγκλημα, όμως «το μυστήριο του ποιος έχει δανείσει» τα 60 δισ. δολάρια στο Dubai World, είναι σίγουρα αντάξιο ενός Αρθουρ Κόναν Ντόιλ. Η στήλη, με δεδομένη την τραπεζική παιδεία στην Ελβετία, έχει πάντα εξαιρετικό ενδιαφέρον στις ροές του «μαύρου χρήματος» και στους παράδεισους που το ξεπλένουν. Ενας υπερσύγχρονος παράδεισος πάνω στην άμμο έχει στηθεί στο Ντουμπάι, προσελκύοντας το «βρώμικο» χρήμα από την Κίνα, την Ινδία και τους λοιπούς αναδυόμενους, που μιμούνται τα κόλπα των Δυτικών και, βεβαίως, τα «περίεργα» πετροδόλαρα της Σαουδικής Αραβίας και γενικώς των πετρελαιάδων του Κόλπου. Και αυτό εξηγεί το γιατί οι τράπεζες της Ευρώπης και των ΗΠΑ δεν είναι επικίνδυνα εκτεθειμένες στις «μαύρες» τρύπες Dubai World.
Η εξέλιξη φυσικά είναι ζήτημα ακόρεστης περιέργειας για μας και πελώριας αγωνίας για το «μαύρο χρήμα» που δεν μπορεί να διεκδικήσει επισήμως τα χαμένα. Από κοινού με την Κίνα, τα κράτη του Κόλπου ανήκουν στον αντίποδα των σπάταλων ΗΠΑ με το μηδενικό ιστορικό αποταμίευσης. Οι μάνατζερ των αδίστακτων hedge funds που προσπαθούν να εντοπίσουν την πορεία των πετροδολαρίων, πιστεύοντας ότι πιθανόν να είναι πιο ασταθή απ’ όσο άλλες πηγές ρευστότητας διεθνώς, όπως τα ασιατικά αποθέματα, καιροφυλακτούν. Απλώς παρακολουθούν αυτούς που φαίνονται πως είναι υπερφορτωμένοι με δανειακή μόχλευση μέσω επενδύσεων στο Ντουμπάι.
Το παιχνίδι των ερωτήσεων είναι πολύ ενδιαφέρον. Οι ίδιες οι χώρες του Κόλπου δεν δίνουν ουσιαστικά καμιά απάντηση, κάτι που σημαίνει πως η όποια εκτίμηση θα πρέπει να βασιστεί σε ποικίλες ξένες πηγές. Το Διεθνές Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικής (IIF), ομπρέλα διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δοκίμασε πολλές φορές να αποδυθεί σε μια τέτοια δραστηριότητα. Οι αναλυτές του ξεκίνησαν με δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία, όπως εκείνα που ανακοινώνουν συνήθως η αρμόδια υπηρεσία του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (που καταγράφει στοιχεία για τις τράπεζες), χωρίς επιτυχία.
Ομως, τι θα έλεγε σήμερα ο Ανταμ Σμιθ για την απειλητική πλευρά των «βρώμικων» πετροδολαρίων;
Οι περισσότερες χώρες εξασφαλίζουν τα έσοδά τους με την προσπάθεια και την... εξυπνάδα τους. Τα κράτη του Κόλπου, όμως, χρωστούν την ύπαρξή τους στη γεωπολιτική τους θέση. Οσο σκληρότερα εργάζεται η Κίνα, όσο πιο γρήγορα αναπτύσσεται η Ινδία, τόσο περισσότερο αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου.
Οι εισπράξεις των κρατών του Περσικού εξαρτώνται από την τιμή των κατηγοριών του πετρελαίου, οι οποίες είναι γνωστές στην αγορά ως «Αrabian light» ή ως «Oman blend».
Μπορεί όμως το τεράστιο ύψος των πετροδολαρο-κεφαλαίων να έχει μόνον ευχάριστες επιπτώσεις; Τη δεκαετία του 1970, τα κεφάλαια της περιοχής του Περσικού Κόλπου είχαν αποδειχθεί ολέθρια για τη Λατινική Αμερική, διότι μέσω της ανακύκλωσής τους από τις δυτικές τράπεζες προκάλεσαν μια κρίση χρέους διαρκείας μιας δεκαετίας.
Τα κράτη του Κόλπου υπέφεραν και αυτά από τη στασιμότητα που απέφεραν στη Δύση, εξ ου και η επί εικοσαετία πτώση της τιμής του πετρελαίου. Με τα χρήματα της δεκαετίας του 1970 έκτισαν τεράστια οικοδομήματα, όπως το αεροδρόμιο King Κhalid, στο Ριάντ. Εκαναν τους εμπόρους όπλων να πλουτίσουν. Διασταύρωσαν τη δομή των οικονομιών τους εν ονόματι της διαφοροποιήσεως. Επί παραδείγματι σπέρνοντας σιτάρι μέσα στην έρημο.
Αλλά ούτε τη φορά αυτή τα κράτη του Περσικού Κόλπου μπόρεσαν να διαχειριστούν καλύτερα τα πλούτη τους. Διότι τα τεράστια αυτά κεφάλαια απαιτούν δύσκολους χειρισμούς. Τα «πετροδόλαρα» των κρατών του Κόλπου ανακυκλώθηκαν όχι σε σπάταλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά σε σπάταλους αγοραστές σπιτιών σε αναξιόπιστες περιοχές της Αμερικής με τα διάσημα subprimes ομόλογα και τα λοιπά τοξικά...
Τα κράτη του Κόλπου πράττουν το παν για να δαπανήσουν τον πλούτο τους. Κτίρια πολυτελείας του Δημοσίου ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια καθ’ όλη την έκταση των ακτών. Η Σαουδική Αραβία δημιουργεί συνεχώς νέα οικονομικά κέντρα–πόλεις. Αλλά το Ντουμπάι ξεπέρασε το μέτρο...
No comments:
Post a Comment