12.3.13

Ο χειρότερος συνδυασμός

Tου Hugo Dixon / Reuters

Οι αγορές επιδεικνύουν ιδιαίτερη ψυχραιμία σχετικά με την Ιταλία. Φαίνεται ότι θεωρούν ότι αν ο κόμπος φτάσει στο κτένι, η ΕΚΤ θα «συμμαζέψει» την κατάσταση, αγοράζοντας ιταλικά ομόλογα. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, άφησε να εννοηθεί κάτι τέτοιο. Υποβάθμισε τους κινδύνους στην Ιταλία, υποστηρίζοντας ότι το πρόγραμμα λιτότητας που έχει υιοθετηθεί «εκτελείται, όντας στον αυτόματο πιλότο», ενώ παράλληλα διευκρίνισε ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ ισχύει για όσες χώρες εφαρμόζουν τους κανόνες.
Ωστόσο, το μείγμα πολιτικής αστάθειας και κακής οικονομικής κατάστασης είναι εκρηκτικό. Αν η πολιτική παράλυση της χώρας συνεχιστεί για μήνες, οι επενδύσεις θα παγώσουν και η κατανάλωση θα συρρικνωθεί. Αυτά θα εντείνουν την ύφεση. Η Fitch Ratings εκτιμά ότι το ιταλικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί φέτος κατά 1,8%. Ασφαλώς, μια βαθύτερη ύφεση σημαίνει τη χειροτέρευση των δημοσιονομικών. Από τον ίδιο οίκο εκτιμάται ότι το ιταλικό, δημόσιο χρέος θα εκτιναχθεί φέτος στο 130% του ΑΕΠ.
Αν δεν υπάρξει μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό πρόγραμμα, το ιταλικό χρέος ίσως δεν είναι βιώσιμο, παρά το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού, που φέτος αναμένεται στο 3% του ΑΕΠ. Οπως όλα δείχνουν θα είναι δύσκολο να επιβληθούν νέα μέτρα λιτότητας μετά το αποτέλεσμα της κάλπης και έτσι, ο «αυτόματος πιλότος» στον οποίο αναφέρθηκε ο κ. Ντράγκι ίσως δεν εγγυάται και μια ομαλή προσγείωση.
Ποια λοιπόν η αντιμετώπιση του προβλήματος της πολιτικής παράλυσης; Στο Φόρουμ Ambrosetti, στο οποίο συμμετείχα την περασμένη εβδομάδα, προβλήθηκαν τρία εναλλακτικά σενάρια: μία κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, μία κυβέρνηση μειοψηφίας και νέες εκλογές. Καμία δεν προοιωνίζεται μια σταθερή κυβέρνηση.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι Ιταλοί ψηφοφόροι είναι διαιρεμένοι σε τρεις ομάδες, με τους κεντροαριστερούς του Μπερσάνι, τους κεντροδεξιούς του Μπερλουσκόνι και τους υποστηρικτές του κόμματος των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, να εξασφαλίζουν από σχεδόν 30% των ψήφων. Ο Γκρίλο αρνείται να συνεργαστεί με οποιοδήποτε από τα δύο άλλα κόμματα και ο Μπερσάνι αρνείται να μετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού με τον Μπερλουσκόνι. Το εκλογικό σύστημα δυσχεραίνει την κατάσταση. Η Κεντροαριστερά απέκτησε τον έλεγχο της Κάτω Βουλής αλλά ουδείς ελέγχει την Ανω. Για να μπορέσει να συγκροτηθεί κυβέρνηση πρέπει να ελέγχονται και οι δύο.
Οσοι αισιοδοξούν, υποστηρίζουν ότι αν ο Μπερσάνι και ο Μπερλουσκόνι «κάνουν τόπο» σε νέους ηγέτες, είναι πιθανή μελλοντικά μια κυβέρνηση συνασπισμού. Ο Ματέο Ρένζι, ο νεαρός δήμαρχος της Φλωρεντίας που έχασε στα προκριματικά την ηγεσία της Κεντροαριστεράς από τον Μπερσάνι, είναι μια πιθανότητα. Δημοσκόπηση της περασμένης εβδομάδας τον έφερε πρώτο στις προτιμήσεις των ερωτηθέντων για τον πρωθυπουργικό θώκο, με 28% έναντι 14% του Μπερσάνι, 13% του Γκρίλο και 10% του Μπερλουσκόνι. Αλλά ο Ρένζι δεν έχει μαζί του τους «μηχανισμούς» του κόμματος.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι μια νέα εκλογική αναμέτρηση. Ενα νέο αδιέξοδο ή μια πρόκριση του κόμματος των Πέντε Αστέρων μπορεί να δημιουργήσει πανικό στις αγορές. Αν κάποιο από τα δύο άλλα κόμματα προκριθεί, θα ακολουθήσουν νέες, διεξοδικές διαπραγματεύσεις για μια κυβέρνηση συνασπισμού… και ενώ τα επιτόκια δανεισμού του ιταλικού Δημοσίου θα ανεβαίνουν, η ύφεση θα βαθαίνει… Η εικόνα της Ιταλίας δεν είναι όμορφη.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_12/03/2013_513965

No comments: