μεικτοπληθωρισμος

Επειτα από μια περισσότερο ή λιγότερο μακρά περίοδο χαμηλού πληθωρισμού, η κουβέντα για επανεμφάνιση πληθωρισμού ή και στασιμοπληθωρισμού (του «θανατηφόρου» συνδυασμού στασιμότητας και πληθωρισμού που χαρακτήρισε τα 70's) επανέρχεται λόγω της ανόδου των τιμών του πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών. Κι όλα αυτά ενώ δεν πέρασε πολύς καιρός από τα χρόνια της ανησυχίας για αντιπληθωρισμό (επίμονη μείωση των τιμών καταναλωτού, κάτι που είχε να συμβεί από τη Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας του 1930).
Ωστόσο, σε ένα ενδιαφέρον σχόλιό του ο επικεφαλής οικονομολόγος της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse κ. Giles Keating ισχυρίζεται ότι βρισκόμαστε σε μια φάση έντονου «μεικτοπληθωρισμού» (mixflation), ενός νεολογισμού που εισάγει ο ίδιος. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, εξηγεί ο ίδιος, είναι έντονες διακυμάνσεις των σχετικών τιμών των διαφόρων προϊόντων. Αλλες τιμές ανεβαίνουν και άλλες κατεβαίνουν, κάτι που συνήθως δεν λαμβάνουμε υπόψη όταν κοιτάζουμε τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτού, έναν σταθμισμένο μέσο όρο ενός μεγάλου «καλαθιού» προϊόντων.
«Οι τιμές του πετρελαίου, του χαλκού και των φιλέτων των ακινήτων στις μεγαλουπόλεις έχουν διπλασιαστεί, τριπλασιαστεί ή τετραπλασιαστεί τα τελευταία λίγα χρόνια» σημειώνει ο κ. Keating αλλά, συνεχίζει, «το κόστος των υπολογιστών και των τηλεφωνικών κλήσεων έχει καταβαραθρωθεί, οι τιμές των καταναλωτικών ηλεκτρονικών ειδών μειώνονται συνεχώς, η μόδα έχει γίνει προσιτή σε όλους, τα είδη σπορ γίνονται φθηνότερα και καλύτερα και πάει λέγοντας».
«Πάντα υπήρχε ένας συνδυασμός τιμών που ανέβαιναν και τιμών που έπεφταν αλλά σήμερα το φαινόμενο έχει γίνει πολύ εντονότερο και ο ρυθμός μεταβολής πολύ ταχύτερος» τονίζει ο κ. Keating κα αποδίδει το φαινόμενο σε τρεις βασικές δυνάμεις.
Η πρώτη δύναμη είναι νέες τεχνολογίες. Από τη μια πλευρά μειώνουν το κόστος μαζικής παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και από την άλλη δημιουργούν νέα προϊόντα σε χαμηλές τιμές. Ταχύτεροι και φθηνότεροι υπολογιστές, νέα πανάλαφρα υλικά για την κατασκευή πέδιλων σκι, λογισμικό που επιτρέπει τον σχεδιασμό ρούχων στο Μιλάνο και την παραγωγή τους στο Ανόι του Βιετνάμ την ίδια ημέρα, θυμίζει ενδεικτικά ο επικεφαλής οικονομολόγος της Credit Suisse.
Η δεύτερη δύναμη είναι η αύξηση των αστικών πληθυσμών. Αυτό από τη μια πλευρά προσφέρει φτηνό εργατικών δυναμικό ρίχνοντας τις τιμές και από την άλλη φέρνει αύξηση της ζήτησης για τις πρώτες ύλες. Τα 25 εκατ. της Σαγκάης, σχολιάζει, παράγουν από αυτοκίνητα μέχρι αρώματα με πολύ χαμηλότερο κόστος από ό,τι στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ταυτόχρονα χρειάζονται νέες κατοικίες, εργοστάσια, δρόμους, γραμμές μετρό ζητώντας χαλκό, τσιμέντο, ηλεκτρισμό.
Η τρίτη δύναμη είναι η συγκέντρωση του πλούτου. Αυτή έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης για «ιδιαίτερα» πράγματα: εκλεκτά κρασιά, υψηλή ραπτική και τα καλύτερα ακίνητα.
«Εχουμε, λοιπόν, τρεις δυνάμεις, η πρώτη προκαλεί αντιπληθωρισμό στις τιμές πολλών προϊόντων, η τρίτη πληθωρισμό στις τιμές μιας άλλης κατηγορίας προϊόντων και η δεύτερη αλλού ρίχνει και αλλού αυξάνει τις τιμές» συνοψίζει ο κ. Keating, υπογραμμίζοντας ότι και οι τρεις αυτές δυνάμεις φαίνεται ότι θα συνυπάρχουν για πολύ ακόμη καιρό. Η ψηφιακή τεχνολογία και η νανοτεχνολογία υπόσχονται πολλά για τις επόμενες δεκαετίες, η αστικοποίηση των πληθυσμών της Ασίας έχει ακόμη πολύ δρόμο, ενώ η συγκέντρωση του πλούτου είναι, πάντα κατά τον κ. Keating, αποτέλεσμα των δύο προηγούμενων δυνάμεων και συνεπώς θα έχει επίσης διάρκεια. Στην εποχή του «μεικτοπληθωρισμού», λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Credit Suisse, άλλες φορές θα παίρνουν το πάνω χέρι οι πληθωριστικές πλευρές και άλλες φορές οι αντιπληθωριστικές.
Μπορεί να εγείρει κανείς πολλές αντιρρήσεις στην ανάλυση του κ. Keating, που ενδεχομένως κάνει ορισμένες απλουστεύσεις. Ωστόσο, σίγουρα αποτελεί ένα καλό έναυσμα για περισσότερη σκέψη πάνω στα ζητήματα του πληθωρισμού και θα επανέλθουμε.
Οταν και η Κίνα ξεμένει από... εργατικά χέρια
«Τον τελευταίο χρόνο η πληθωριστική πλευρά είχε την τάση να πάρει το προβάδισμα, καθώς αποδείχτηκε ότι η παγκόσμια νομισματική πολιτική παραήταν επεκτατική», σημειώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Credit Suisse κ. Keating. Η ταχεία ανάπτυξη οδήγησε σε συμφόρηση τις υποδομές της Κίνας και της Ινδίας, ακόμη και σε προσωρινή έλλειψη εργατικού δυναμικού, έως και οι τιμές των κινεζικών εξαγωγών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κάπως. Οι τιμές των ακινήτων έχουν ανέβει πάρα πολύ σε ορισμένα μέρη, καθώς και των πρώτων υλών αλλά και των έργων τέχνης. «Αλλά αυτό μπορεί σύντομα να αλλάξει» προειδοποιεί ο κ. Keating. Τα επιτόκια βρίσκονται σε γενικευμένη ανοδική τάση και αυτό θα συνεχιστεί, παρά τις πρόσφατες μειώσεις λόγω της τρέχουσας κρίσης των αγορών. Αυτό θα περιορίσει κάπως τις τιμές των ακινήτων, της τέχνης και των ακριβών κρασιών, που τείνουν να διογκώνονται δυσανάλογα από τη ρευστότητα. Παράλληλα, τα νέα πανεπιστήμια και τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια στις χώρες της Ασίας προσφέρουν άλλη μια φουρνιά φθηνού εργατικού δυναμικού. Συνεπώς, εκτιμά η αντιπληθωριστική πλευρά, θα επανακάμψει την επόμενη κιόλας χρονιά.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_17/11/2007_249286