28.10.08

Ιαπωνία - Γιεν - Αποπληθωρισμός - Φούσκα

Στην έκτακτη οικονομική σύνοδο του G7, που πραγματοποιήθηκε χτες στο Τόκιο, επιβεβαιώθηκε ο διχασμός των απόψεων για την ραγδαία εκτίναξη του γιεν έναντι του δολαρίου και του ευρώ και το πώς αυτή θα αντιμετωπισθεί. Απλώς προειδοποιήθηκαν(!!!) οι αγορές και οι επενδυτές να λάβουν υπ’ όψιν τους τις συνέπειες και να αποφεύγουν τα μονόδρομα στοιχήματα, που απειλούν να εκτροχιάσουν τη νομισματική σταθερότητα, καθώς ενέχει μύριους κινδύνους το «carry trade».

Oι οικονομικοί υπουργοί του G7 απλώς εξέδωσαν ένα γενικόλογο κοινό ανακοινωθέν στο οποίο εκφράζονται ευχές πως «οι ισοτιμίες των νομισμάτων θα πρέπει να απεικονίζουν τα οικονομικά δεδομένα» και επισημαίνεται για πολλοστή φορά ότι «είναι ανεπιθύμητες» οι έντονες συναλλαγματικές διακυμάνσεις. Και φυσικά στο ανακοινωθέν εκφράζεται η ανησυχία υπέρ της Ιαπωνίας για τις συνέπειες από την ραγδαία άνοδο του γιεν.

Ο καλπασμός του γιεν συνεχίστηκε και χτες κλονίζοντας το δολάριο, το ευρώ και τη στερλίνα. Ο μαζικός επαναπατρισμός από τους Ιάπωνες επενδυτές –θεσμικούς και κερδοσκόπους-των κεφαλαίων τους από τις επενδύσεις τους σε μετοχές και ομόλογα υψηλού κινδύνου, καθώς και από τα νομίσματα υψηλών αποδόσεων επιτοκίων, εκτίναξε στα ύψη το γιεν και βύθισε το δολάριο και τη στερλίνα στα χαμηλότερα επίπεδα 13 ετών και το ευρώ στο ναδίρ έξι ετών.

Με συνέπεια το δολάριο να καταρρεύσει στα 93,36 γιεν (νέα ημερησία πτώση 0,97%), και το ευρώ να βυθιστεί στα 116,47 γιεν (νέα μεγάλη ημερήσια πτώση του ευρώ έναντι γιεν 2,12%). Και το ευρώ γκρεμίστηκε στα 1,2468 (ημερήσια πτώση 0,62%) έναντι του δολαρίου.

Μεταξύ 2005 και 2007, οι Iάπωνες επενδυτές –θεσμικοί και ιδιώτες– είχαν αγοράσει ξένες μετοχές και ομόλογα αξίας περίπου 500 δισ. δολαρίων που προσέφεραν υψηλές αποδόσεις. Επειδή τα ιαπωνικά επιτόκια ήταν και είναι τα χαμηλότερα μεταξύ των ισχυροτέρων οικονομικώς κρατών, οι επενδύσεις σε αξίες εκπεφρασμένες σε γιεν δεν ήταν αποδοτικές.

Οι Ιάπωνες –και σχεδόν οι πάντες ανά τον κόσμο επενδυτές και επιχειρήσεις–εκμεταλλευόμενοι τα ελκυστικά χαμηλά επίπεδα των ιαπωνικών επιτοκίων, χρηματοδοτούσαν τις επενδύσεις τους, δηλαδή την επενδυτική στρατηγική που ονομάζεται «carry trade». Μέσω της στρατηγικής αυτής δανείζονταν σε γιεν και στη συνέχεια τα πουλούσαν για να επενδύσουν σε νομίσματα υψηλής απόδοσης επιτοκίων ή σε άλλες μορφές επενδύσεων όπως εμπορεύματα, μετοχές και ομόλογα των αναδυόμενων οικονομιών.

Να επισημανθεί ότι, από τον Aύγουστο του 2000, τα μηδενικά επιτόκια της Ιαπωνίας αυξήθηκαν για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2006 στο 0,25%(!) και για δεύτερη φορά τον Φεβρουάριο του 2007 στο 0,50%. Από τότε παραμένουν στα ίδια επίπεδα. Ακριβώς η κύρια αιτία της φυγής των ιαπωνικών κεφαλαίων ήταν τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια της χώρας τους.

Ομως, τώρα, μέσα σε κλίμα σύγχυσης και πανικού, κάνουν την αντίθετη κίνηση, προκαλώντας σοβαρές παρενέργειες. Η πιστωτική κρίση και οι συνέπειές της έχουν λάβει μεγάλες διαστάσεις και απειλούν ευθέως τις οικονομίες σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη και χωρίς διάκριση. Αγορές και οικονομίες –ισχυρές και αναδυόμενες– υφίστανται έντονους κραδασμούς λόγω της δεινής κρίσης που δημιούργησε σε πολλά επίπεδα το πιστωτικό κραχ.

Ετσι για την ιστορία αξίζει να επισημανθεί πως από τα ύψη ρεκόρ των 38.915,87 μονάδων που τα κατέκτησε ο δείκτης Nikkei στις 29 Δεκεμβρίου του 1989, γκρεμίστηκε στη συνέχεια κατά τη διάρκεια της οδυνηρής περασμένης δεκαετίας όταν η «φούσκα» έσκασε. H απαξίωση του Nikkei, φωτίζει τη χρεοκοπία του ιαπωνικού χρηματιστηρίου.

Η κυβέρνηση του Τόκιο ανησυχεί σφόδρα καθώς η αλματώδης άνοδος του γιεν θα αποτελέσει φραγμό στην ώθηση που επιθυμεί να δώσει στις θρυλούμενες μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της ιαπωνικής οικονομίας και θα επιδεινώσει την κατάσταση των επιχειρήσεων. Αναπόφευκτα, λοιπόν, θα εξαναγκαστεί η Ιαπωνία να προβεί σε παρεμβάσεις. Ομως θέλει να αποφύγει τις πρακτικές του παρελθόντος.

Aξίζει να θυμίσω ότι η πολιτική των παρεμβάσεων τερματίστηκε τον Μάρτιο του 2004. Τότε, η Kεντρική Tράπεζα της Iαπωνίας ξόδεψε τους τρεις πρώτους μήνες (του 2004) 15 τρισ. γιεν, αφού είχε ήδη δαπανήσει στο σύνολο του 2003 το ποσό ρεκόρ των 20 τρισ. γιεν (δηλαδή περίπου το διπλάσιο του τότε εμπορικού πλεονάσματός της), με στόχο να αποτραπεί η ενίσχυση του γιεν έναντι του δολαρίου ώστε να προστατεύσει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της χώρας.

Clopyright της γνωστής στήλης της ΖΖ - Η νεότερη (οικονομική) ιστορία της Ιαπωνίας

No comments: