Τα μέτρα οικονομικής πολιτικής του Ομπάμα

Την άμεση έγκριση νέου πακέτου στήριξης της αμερικανικής οικονομίας, ακόμα και πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του στις 20 Ιανουαρίου, ζήτησε από το Κογκρέσο ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την εκλογή του. Λίγο πριν, είχε ανακοινωθεί αύξηση της ανεργίας στο 6,5% τον Οκτώβριο και οξύ πρόβλημα ρευστότητας στην General Motors. Πρόκειται για 175 δισ. δολάρια, ποσό το οποίο ίσως ξεπεράσει τελικά τα 300 δισ. δολάρια.

Διχάζει το οικονομικό πακέτο του Ομπάμα_(...ΔIEΘNHΣ OIKONOMIA...)

Το νέο «Νιου Ντιλ» για την αμερικανική οικονομία_(...ΔIEΘNHΣ OIKONOMIA...)

Οι πρώτες αντιδράσεις για το οικονομικό πακέτο_(...ΔIEΘNHΣ OIKONOMIA...)

Το περιοδικό Economist προχωρεί ένα βήμα πιο πέρα και αναρωτιέται αν μπορεί ο Ομπάμα να καταφέρει την ανακατανομή του εισοδήματος, μέσα από την οποία θα αλλάξει το αναπτυξιακό μοντέλο των ΗΠΑ για να ξεπεράσει την τρέχουσα κρίση. «Ο Ομπάμα δεν είναι σοσιαλιστής και περιβάλλεται από συντηρητικούς συμβούλους», σημειώνει στην ιστοσελίδα του ο Economist. Οι τεχνοκράτες αντιμετωπίζουν το οικονομικό πακέτο του Ομπάμα με ιδιαίτερη δυσπιστία, αναφέροντας ότι δεν μπορεί να ασκηθεί κοινωνική πολιτική με άδεια ταμεία. Η MorgaStanley επισημαίνει ότι οι φοροαπαλλαγές θα προκαλέσουν μεγάλες δημοσιονομικές πιέσεις. Ειδικά σε μια περίοδο ύφεσης, κατά την οποία αναμένεται μείωση των φορολογικών εσόδων, οι φοροαπαλλαγές θα εντείνουν τα δημοσιονομικά προβλήματα των ΗΠΑ. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα αυξηθεί φέτος στα 450 δισ. δολάρια και του χρόνου θα εκτοξευθεί στα 750 δισ. δολάρια.

Και μία σημαντική λεπτομέρεια: Η περίοδος των φοροαπαλλαγών που είχαν θεσμοθετηθεί το 2001 και το 2003 λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2010. Τι σημαίνει αυτό; Σύμφωνα με τη MorgaStanley, αν ο Ομπάμα διατηρήσει τις φοροαπαλλαγές, τότε το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 1,5 τρισ. δολάρια τον χρόνο. Σε αυτό δεν περιλαμβάνεται το κόστος του φορολογικού πακέτου Ομπάμα, που υπολογίζεται σε 2, τρισ. δολάρια για την επόμενη δεκαετία. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα οικονομικών αναλύσεων RGE Monitor, η πολιτική Ομπάμα μπορεί να εκτινάξει το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ πάνω από το 1 τρισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια. Και η εκτόξευση των ελλειμμάτων θα προκαλέσει προβλήματα στον προϋπολογισμό, σημειώνει η HSBC, την περίοδο που θέλει να αυξήσει τις κρατικές δαπάνες για να αντιμετωπίσει την ύφεση.

Αντίθετα, αν ο Ομπάμα αφήσει να λήξει η περίοδος των φοροαπαλλαγών και δεν τις ανανεώσει, τότε θα επιβαρύνει τους Αμερικανούς φορολογούμενους με επιπλέον 1,5 τρισ. δολάρια τον χρόνο, αναφέρει η MorgaStanley.

Ο Ομπάμα θέλει να αυξήσει την απασχόληση, την κατανάλωση και να τονώσει την εμπιστοσύνη μέσα από πρόγραμμα φοροαπαλλαγών, δημοσίων επενδύσεων, κοινωνικής πολιτικής και ενίσχυσης της διαφάνειας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που προκάλεσε την κρίση. Δεν μπορεί να κάνει και αλλιώς, επισημαίνει ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν.

Οι πρώτες αντιδράσεις για το οικονομικό πακέτο

The Economist

O Μπαράκ Ομπάμα θα υποστεί τους περιορισμούς μιας οικονομίας που αντιμετωπίζει πρόβλημα. Δεν πρέπει να συγκρατηθεί και να μην προσφέρει τα πακέτα κινήτρων που θα βοηθήσουν τις ΗΠΑ να βγουν από την ύφεση. Εχει, όμως, και τεράστιες υποσχέσεις να τηρήσει. Δεσμεύθηκε σε φορολογικές μειώσεις για το 95% των οικογενειών, στη δωρεάν περίθαλψη σχεδόν για όλους. Προτείνει αύξηση των δαπανών για υποδομές. Για να τα επιτύχει όλα αυτά, θα πρέπει να κάνει άλλες περικοπές ή να αυξήσει τα έσοδα. Κάποιον θα απογοητεύσει.

Ρόμπερτ Σάμουελσον*

Μπορεί να βρίσκεται τώρα η οικονομία μας σε ένα σημείο καμπής, που θα σημάνει ριζικές αλλαγές; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα που καλείται να απαντήσει ο Ομπάμα. Τα καλά νέα είναι πως πιθανότατα δεν θα φτάσουμε τη Μεγάλη Υφεση. Τα άσχημα νέα είναι ότι το νέο πακέτο διάσωσης μπορεί να αποτύχει. Η νέα οικονομική εποχή μπορεί να μετατραπεί σε ένα «έλλειμμα ευημερίας».

* O Ρόμπερτ Σάμουελσον είναι αρθρογράφος της Washington Post

Τζέφρι Σακς*

Το προτεινόμενο φορολογικό πακέτο του Ομπάμα θα διαμορφώσει τα δημοσιονομικά έσοδα στο 18% του ΑΕΠ. Με τον τρόπο αυτό, θα μείνουν ανεπίλυτα τα προβλήματα της ενέργειας, της υποδομής, της φτώχειας εντός και εκτός των συνόρων και του γηράσκοντος πληθυσμού. Χρειαζόμαστε εύρωστο δημοσιονομικό πρόγραμμα, με σταδιακή αύξηση των φορολογικών εσόδων.

* O Τζέφρι Σακς είναι διευθυντής του Earth Institute στο Columbia

HSBC

Σε ανάλυση του τραπεζικού ομίλου HSBC προβλέπεται διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στις ΗΠΑ υπό τη νέα κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα. Η αύξηση των φοροαπαλλαγών για τη μεσαία τάξη και τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα θα αυξήσουν τις κρατικές δαπάνες, αλλά, παράλληλα, προβλέπεται η αύξηση της φορολογίας στους πιο εύπορους της αμερικανικής οικονομίας. Είναι, σαφές, όμως, ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ είναι αντιμέτωπος με τη χειρότερη ύφεση που έχει χτυπήσει τις ΗΠΑ μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση του ’29.