***Η "ξεχασμένη" τραπεζική κρίση της Σουηδίας

Τις τελευταίες ημέρες όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι ανασύρουν στην μνήμη τους την χρηματοπιστωτική κρίση που έπληξε το κράτος της Σουηδίας στις αρχές της δεκαετίας του 90. Η κρίση αυτή όμως ξεχάστηκε γρήγορα χάρη στην έγκαιρη και επιτυχημένη δράση των αρχών του κράτους αυτού της Βορείου Ευρώπης και στο γεγονός ότι δεν υπήρξαν «παράπλευρες» απώλειες είτε σε γειτονικά κράτη είτε σε άλλες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου. Συγκρίνοντας την Σουηδική με την ιαπωνική κρίση θα πρέπει να επισημανθεί ότι επακόλουθη οικονομική ύφεση στην Σουηδία ήταν βαθιά αλλά σύντομη, ενώ στην Ιαπωνία η οικονομική αντίδραση στην κρίση ήταν επιφανειακή αλλά παρατεταμένη.
Σύμφωνα με τον αναλυτή της Citi, James Klein, η σουηδική τραπεζική κρίση συνιστά παράδειγμα άμεσης και αποτελεσματικής αντίδρασης στις προκλήσεις και τις δυσκολίες μίας συστημικής οικονομικής κρίσης.
Πως ξεκίνησε η κρίση
Όλα ξεκίνησαν όταν ο περιορισμός των ελέγχων της πιστωτικής αγοράς ήδη από το 1985 χαλάρωσε τους νομισματικούς όρους διεθνώς και υποκίνησε μια σημαντική άνοδο στις χορηγήσεις στη Σουηδία που έφθασαν στο 135% του ΑΕΠ (από το 85% του ΑΕΠ) μέσα σε μία πενταετία, εκτοξεύοντας και τις τιμές των ακινήτων, οι οποίες ευνοήθηκαν και από ένα νέο φορολογικό σύστημα. Μία σειρά εξελίξεων (δημοσιονομικά, βραχυπρόθεσμο χρέος, νομισματική πολιτική, κρίση του ΜΣΙ - Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών) οδήγησαν στο σπάσιμο της «φούσκας» των τιμών των ακινήτων, με συνέπεια οι πτωχεύσεις και οι πιστωτικές απώλειες να φθάσουν στο 12% του ΑΕΠ.
Η κυβέρνηση της Στοκχόλμης έδρασε άμεσα
Διέθεσε άμεσα δημόσια κεφάλαια το 1991 και 1992, αμέσως μετά την εμφάνιση των πρώτων προβλημάτων των μεγάλων εμπορικών τραπεζών. Το σουηδικό Κοινοβούλιο ψήφισε έναν νόμο που περιλάμβανε βοήθεια 14 δισ. δολ. και μέτρα διάσωσης της Nordbanken (ανήκει τώρα στη Nordea) η οποία κατέρρεε. Οι συνολικές δαπάνες για τις τράπεζες ήταν τελικά 9,2 δισ. δολ. ή περίπου το 3,6% του ΑΕΠ της χώρας. Τα κεφάλαια αυτά διατέθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να διοχετεύσουν ρευστό σε προβληματικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, εις βάρος των υπαρχόντων μετόχων, αλλά και για την αγορά προβληματικών περιουσιακών στοιχείων από τις τράπεζες (σημερινή BAD BANK). Παρά τις προσπάθειες αυτές, η σουηδική οικονομία διήγε μία σημαντική ύφεση και το πραγματικό AEΠ το 1993 ήταν 3,5%, χαμηλότερο από αυτό του 1990.
Όμως η δράση των σουηδικών αρχών οδήγησε μέσα σε έξι μήνες τον σουηδικό τραπεζικό δείκτη σε κέρδη 109%, ενώ ένα έτος αργότερα η άνοδος ξεπέρασε το 400%. Όπως εξηγεί ο αναλυτής της Citi, James Klein, σε επικοινωνία που είχε με το Capital.gr «τα προβληματικά δάνεια των σουηδικών τραπεζών εντοπίστηκαν τάχιστα χάρις στους αυστηρούς κανόνες δημοσιοποίησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Aν και αυτό σήμαινε ότι η κρίση επιδεινωνόταν με γρήγορους ρυθμούς, αναδεικνύοντας την έντονη κάμψη του τραπεζικού δανεισμού προς άτομα και επιχειρήσεις, σήμαινε όμως ακόμα και ότι τα προβλήματα των σουηδικών τραπεζών αντιμετωπίζονταν έγκαιρα. Οι Σουηδοί παρενέβησαν δραστικά. Με την εκδήλωση της κρίσης οι τράπεζες κρατικοποιήθηκαν, οι υπεύθυνοι αντικαταστάθηκαν και οι νέες διοικήσεις εφήρμοσαν γενναία προγράμματα ανασυγκρότησης. Επιμένοντας συστηματικά και οργανωμένα οι Σουηδοί απέκτησαν με τον καιρό υγιή πιστωτικά ιδρύματα και η οικονομία τους διασώθηκε». Όπως επισημαίνει ο ίδιος «στην τραπεζική κρίση της σκανδιναβικής χώρας κατά τη δεκαετία του ΄90, η κυβέρνηση δημιούργησε ανεξάρτητη τραπεζική οντότητα, στην οποία μεταβίβασε τα προβληματικά στοιχεία του ενεργητικού εμπορικών τραπεζών».
http://www.capital.gr/News.asp?id=672259