Ποιες τράπεζες κρατικοποιήθηκαν - ιστορικό

Ισχυρούς κλυδωνισμούς δέχονται τα θεμέλια του καπιταλισμού και του ελεύθερου ανταγωνισμού καθώς οι τραπεζικοί κολοσσοί καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλο σαν χάρτινοι πύργοι, αναζητώντας αποκούμπι στα κρατικά κεφάλαια.
Η έλλειψη ρευστότητας έκανε τις τράπεζες εξαιρετικά επιφυλακτικές με αποτέλεσμα ο διατραπεζικός δανεισμός να φτάνει στο ναδίρ, ακόμα και μετά από απεγνωσμένες προσπάθειες κυβερνήσεων με ενέσεις ρευστότητας, αλλά και ευκαταφρόνητη μείωση των βασικών επιτοκίων.
Οι ασκοί του Αιόλου άνοιξαν στις αρχές του προηγούμενου μήνα όταν ξαφνικά οι εθνικοί κολοσσοί της αμερικανικής αγοράς στεγαστικής πίστης, Freddie Mac και Fannie Mae κατέρρευσαν σε χρόνο ρεκόρ, με αποτέλεσμα στις 7 Σεπτεμβρίου να ανακοινωθεί η κρατικοποίησή τους έναντι 200 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, η τρικυμία είχε ξεκινήσει από πολύ πιο νωρίς, όταν τον Φεβρουάριο, η κρίση ρευστότητας στη μικρή βρετανική τράπεζα Northern Rock την φέρνει στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Τότε, λόγο ανυπαρξίας υποψηφίου αγοραστή, η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να την κρατικοποιήσει, γεγονός το οποίο τότε δεν κρίθηκε ιδιαίτερα ανησυχητικό. Ποιος θα το έλεγε ότι μετά από λίγους μήνες η κρατικοποίηση θα αποτελούσε τη μόνη σανίδα σωτηρίας για δεκάδες άλλες τράπεζες σε όλο τον κόσμο.
Στο πυρήνα της διεθνούς οικονομικής κρίσης, στις ΗΠΑ ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος Bear Stearns πωλείται στον τραπεζικό κολοσσό JPMorgan έναντι πενιχρής αμοιβής κι αφού προηγουμένως η κεντρική τράπεζα των HΠA της χώρας αναλαμβάνει μέρος του «τοξικού» της χαρτοφυλακίου. Λίγους μήνες αργότερα, η κυβέρνηση προχώρησε στην κρατικοποίηση των Freddie Mac και Fannie Mae που προαναφέραμε και ακολούθως δάνεισε ποσό ύψους 85 δισ. δολαρίων στον ασφαλιστικό κολοσσό AIG με αντάλλαγμα μερίδιο 80%, προκειμένου να αποτρέψει αθέτηση υποχρεώσεων του τελευταίου. Η κρατικοποίηση δεν ήταν αρκετή και έτσι η Federal Reserve ανακοίνωσε ότι θα παράσχει νέα ένεση ρευστότητας ύψους 37,8 δισ. δολαρίων στην προβληματική American International Group. Την ίδια τύχη είχε και μια από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στην Ιαπωνία, η Yamato Life Insurance, η οποία καταχώρηση αίτηση για πτώχευση έχοντας να αντιμετωπίσει χρέη που ξεπερνούν το ενεργητικό της κατά 11,5 δισ. γεν (116 εκατ. δολάρια).
Ακόμα δύο αμερικανικές τράπεζες είχαν αρνητική κατάληξη. Η Wachovia εξαγοράστηκε από την Wells Fargo έναντι 15,1 δισ. δολαρίων και η Washington Mutual υπέβαλε αίτηση για πτώχευση μετά από 119 χρόνια ιστορίας και στη συνέχεια εξαγοράστηκε από την JPMorgan Chase.

Στροφή στο κράτος
Στην χειρότερη μοίρα φαίνεται να βρίσκεται η Ισλανδία το τραπεζικό σύστημα της οποίας λύγισε υπό το βάρος των χρεών του, τα οποία είναι 12 φορές το μέγεθος της οικονομίας. Ήδη, τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, Kaupthing Bank, Glitnir Bank και Landsbanki Islands έχουν περάσει στα χέρια της κυβέρνησης, βυθίζοντας στο χάος το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός της χώρας άφησε να εννοηθεί ότι ενδέχεται να ζητήσει βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αφού δεν κατάφερε να εξασφαλίσει δάνεια από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης. Στο μεταξύ, η Ισλανδία θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την εξασφάλιση δανείου ύψους έως και 4 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η ING, ο μεγαλύτερος ολλανδικός χρηματοπιστωτικός όμιλος, ανακοίνωσε ότι θα αγοράσει καταθέσεις ύψους 2,5 δισ. στερλινών από καταστήματα της Kaupthing Bank στη Βρετανία και 538 εκατ. στερλινών από την Heritable Bank της Landsbanki Islands.
H συνέχεια ήταν καταιγιστική και για την άλλοτε ισχυρή οικονομία της Βρετανίας. Τα θεμέλια της Bradford & Bingley ξεκίνησαν να τρίζουν με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο στεγαστικών δανείων της τράπεζας ύψους 90 δισ. ευρώ, που αποτέλεσε το πρώτο θύμα της ύφεσης στη βρετανική αγορά κατοικίας, ενώ αποφασίστηκε και η πώληση των καταθέσεων του ιδρύματος και τα καταστήματά του στην ισπανική τράπεζα Banco Santander.
Και πριν καλά - καλά το αίμα στεγνώσει, η κρίση έπληξε και την Δανία, η κεντρική τράπεζα της οποίας ενίσχυσε με απροσδιόριστο ποσό την Ehb Bank, έπειτα από τη δεύτερη μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων προειδοποίηση της τελευταίας για τα φετινά κέρδη της.

Στη γηραιά ήπειρο
Οι κυβερνήσεις του Bελγίου, της Γαλλίας και του Λουξεμβούργου αποφάσισαν να παρέμβουν δυναμικά για να σώσουν την Dexia, τον μεγαλύτερο χορηγό δανείων στην τοπική αυτοδιοίκηση παγκοσμίως, ενισχύοντας την κεφαλαιακής της βάση με 6,4 δισ. δολάρια. Λίγες μέρες αργότερα, οι τρεις κυβερνήσεις αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ένα ακόμα βήμα, παραχωρώντας κρατική εγγύηση στα δάνεια που θα χορηγηθούν στην Dexia.
Με μια μικρή παραλλαγή στη σύνθεση της συμμαχίας, οι κυβερνήσεις του Bελγίου, του Λουξεμβούργου και της Oλλανδίας προσπάθησαν να διασώσουν από κοινού τον τραπεζο-ασφαλιστικό κολοσσό Fortis, απoκτώντας μερίδια συνολικής αξίας 11,2 δισ. ευρώ. Ακολούθως, η ολλανδική κυβέρνηση αποπειράθηκε να διασώσει την ολλανδο-βελγική τράπεζα εξαγοράζοντας την πλειοψηφία των δραστηριοτήτων της έναντι 16,8 δισ. ευρώ. Οι κρατικές παρεμβάσεις δεν ήταν τελικά αρκετές για να αποφύγει ο τραπεζικό κολοσσός την χρεοκοπία, με αποτέλεσμα η BNP Paribas, η μεγαλύτερη τράπεζα της Γαλλίας να ανακοινώσει ότι εξαγοράζει τις δραστηριότητες της Fortis στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο έναντι 14,5 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, η BNP Paribas ανακοίνωσε ότι θα πληρώσει 9 δισ. ευρώ σε μετοχές και 5,5 δισ. ευρώ σε ρευστό για το 75% της Fortis Bank στο Βέλγιο, για όλες τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στο Βέλγιο και το 67% της τράπεζας Fortis στο Λουξεμβούργο.
Την ίδια στιγμή, η γερμανική κυβέρνηση μαζί με μια κοινοπραξία ιδιωτικών τραπεζών συμφώνησαν στην παραχώρηση «στήριξης» ύψους 35 δισ. ευρώ προς την Hypo Real Estate Holding, η οποία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα στη Γερμανία, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο κατάρρευσής της.

Κρατική ενίσχυση
Μετά από τις ενέσεις ρευστότητας από την Fed, τις 50 δισ. στερλίνες που αποφάσισε να δώσει η Τράπεζα της Αγγλίας, τις 17 ενέσεις ρευστού από την Τράπεζα της Ιαπωνίας, με τελευταία αυτή των 4 τρις. γεν (30 δισ. ευρώ), ήρθε και η σειρά της Νορβηγίας η οποία ανακοίνωσε ότι θα ενισχύσει τις τράπεζες της χώρας με 55,4 δισ. δολάρια. Την ίδια οδό ακολούθησε και η Ρωσία, ενισχύοντας τη ρευστότητα με 130 δισ. δολάρια. Δραστικά μέτρα για να αποφευχθούν σοβαροί κλυδωνισμοί στο τραπεζικό της σύστημα έλαβε και η Ισπανία, η κυβέρνηση της οποίας ανακοίνωσε αφενός ότι εγγυάται τις καταθέσεις έως 100.000 ευρώ (όπως έκανε προηγουμένως και η Ελλάδα) κι αφετέρου ότι προχωρά στην ίδρυση ενός ταμείου οικονομικής ενίσχυσης των τραπεζών με ενεργητικό 30 δισ. ευρώ, που ενδέχεται να αυξηθεί στα 50 δισ. ευρώ. Τις καταθέσεις ανακοίνωσε ότι θα εγγυηθεί και η κυβέρνηση της Αυστραλίας έως 12,865 δολάρια, όπως εξάλλου έπραξαν και οι κυβερνήσεις στην Ιρλανδία και η Γερμανία. Η Ιταλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα εγγυηθεί τις καταθέσεις μέχρι το ποσό των 103 χιλ. Ευρώ, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο το κράτος να αγοράσει μετοχές σε τράπεζες αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Όμως επεσήμανε ότι οι μετοχές δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου και κατ’ επέκταση το τραπεζικό σύστημα θα παραμείνει σε ιδιωτική βάση.
Τα πλοκάμια της κρίσης δεν άφησαν ανεπηρέαστο ούτε τον πετρελαϊκό παράδεισο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αρχικά, η κεντρική τράπεζα της χώρας αποφάσισε να δημιουργήσει ένα κεφάλαιο ύψους 13,6 δισ. δολαρίων, ώστε να ενισχύσει τη ρευστότητα και ακολούθως ανακοίνωσε ότι προσφέρει εγγύηση για όλες τις καταθέσεις στις τοπικές τράπεζες.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12887&subid=2&tag=9418&pubid=3511143