Γκρίνσπαν: Η Fed δεν θα μπορούσε να αποτρέψει την κρίση

Ο κορυφαίος επενδυτής Τζωρτζ Σόρος παραδέχεται ότι αποφεύγει να χρησιμοποιεί παράγωγα προϊόντα «γιατί στην πραγματικότητα δεν καταλαβαίνουμε πώς λειτουργούν».
Ο Φέλιξ Ρόχατιν, ο τραπεζίτης επενδύσεων που έσωσε τη Νέα Υόρκη από τη χρηματοπιστωτική καταστροφή στη δεκαετία του 1970, χαρακτηρίζει τα παράγωγα «εν δυνάμει βόμβες υδρογόνου».
Ποια είναι όμως η αλήθεια για τα παράγωγα; Ο πρώην διοικητής της Fed, Άλαν Γκρίνσπαν, έχει πολύ διαφορετική γνώμη. Οι απόψεις του έχουν δεχθεί σφοδρή κριτική στη διάρκεια δημόσιων συζητήσεων σχετικά με τη ρύθμιση της λειτουργίας και τη χρήση των παραγώγων. Για περισσότερο από μία δεκαετία, ο Άλαν Γκρίνσπαν αντιδρά έντονα κάθε φορά που τα παράγωγα μπαίνουν το στόχαστρο του Κογκρέσου ή της Γουόλ Στριτ, παρατηρεί η International Herald Tribune
«Αυτό που έχουμε διαπιστώσει με την πάροδο των ετών στην αγορά είναι ότι τα παράγωγα προϊόντα αποτελούν ένα εξαιρετικά χρήσιμο όχημα με το οποίο οι κίνδυνοι μεταφέρονται από εκείνους που δεν πρέπει να τους αναλάβουν σε εκείνους που θέλουν και μπορούν να το κάνουν» δήλωσε ο Γκρίνσπαν στην Επιτροπή Τραπεζικών Υποθέσεων της Γερουσίας το 2003, και συνεχίζει: «Πιστεύουμε ότι θα ήταν λάθος» να ρυθμιστούν σε μεγαλύτερη έκταση.
Σήμερα, με τον πλανήτη να βρίσκεται εν μέσω τρικυμίας, την οποία ο Γκρίνσπαν περιέγραψε πρόσφατα ως «ο τύπος της βίαιης χρηματοπιστωτικής κρίσης που εμφανίζεται μια φορά κάθε εκατό χρόνια», η πίστη του στα παράγωγα παραμένει ακλόνητη. Κατά τη γνώμη του, το πρόβλημα δεν είναι η κατάρρευση των προϊόντων αλλά η απληστία που κυρίευσε τους ανθρώπους.
Πολλοί είναι αυτοί, ωστόσο, που διατηρούν μια πιο κυνική στάση απέναντι στη «χαλάρωση» των αγορών και το ρόλο που έπαιξε ο Γκρίνσπαν σε αυτή την αναταραχή. «Είναι αδιαμφισβήτητος ο κεντρικός ρόλος που έχουν παίξει τα παράγωγα στην κρίση και ο Γκρίνσπαν ήταν ο μεγαλύτερος υπέρμαχος της απελευθέρωσης των αγορών παραγώγων» διαπιστώνει ο Φρανκ Παρτνόι, καθηγητής Nομικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και ειδικός στη ρύθμιση χρηματοοικονομικών αγορών.
Τα εν λόγω προϊόντα επιτρέπουν στις χρηματοοικονομικές εταιρείες και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να αναλαμβάνουν πιο σύνθετους κινδύνους που διαφορετικά θα απέφευγαν –παραδείγματα είναι η χορήγηση ενυπόθηκων δανείων και η έκδοση τίτλων εταιρικού χρέους. Τα παράγωγα μπορεί να χρησιμοποιούνται για περαιτέρω περιορισμό των κινδύνων αλλά πολλαπλασιάζουν τα μέρη που εκτίθενται σε αυτούς σε περίπτωση προβλήματος.
Ανεξάρτητα όμως από το τι θα αποφανθεί η ιστορία για τις αποφάσεις αυτές, όταν κρίνει κανείς την κληρονομιά που άφησε ο Γκρίνσπαν θα πρέπει να εστιάζει εν τέλει σε ένα πιο έμμεσο και δυσδιάκριτο φαινόμενο: τη θεαματική έκρηξη και την ολέθρια συντριβή της αγοράς παραγώγων.
Όπως έχει δηλώσει ο Γκρίνσπαν, «πιστεύω ότι είναι εντελώς άσκοπη η επιβολή περιορισμών σε ορισμένα από τα πιο σύγχρονα παράγωγα και σε άλλα πρωτοποριακά χρηματοοικονομικά προϊόντα της τελευταίας δεκαετίας. Τα χειρότερα από αυτά κατέρρευσαν, οι επενδυτές δεν επενδύουν πλέον σε αυτά και δεν πρόκειται να επενδύσουν ξανά στο μέλλον»
Ο Γκρίνσπαν προειδοποίησε ότι ορισμένα παράγωγα οδηγούν στη διάδοση των κρίσεων, καθώς συνδέονται με την τύχη πολλών φαινομενικά ανεξάρτητων πιστωτικών ιδρυμάτων. «Η βαρύτητα των προϊόντων αυτών έγκειται στο ότι, σε περίπτωση κρίσης, αυτή μεταδίδεται με ταχύτερους ρυθμούς και προκαλείται μεγαλύτερη τοξικότητα».
Καταλήγει ότι «η διαχείριση κινδύνων δεν μπορεί ποτέ να αγγίξει την τελειότητα. Οι πραγματικοί ιθύνοντες είναι οι τραπεζίτες που βάζουν ακόμη μια φορά το προσωπικό τους συμφέρον πάνω απ’ όλα». Η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα δεν έκανε τίποτα για να τους εμποδίσει, αλλά ο Γκρίνσπαν αν δεν μετανιώνει. «Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες δεν θα μπορούσαν να αποτρέψουν την έκρηξη».
Πηγή: Ιnternational Herald Tribune