Πρόκειται για μια αθώα απάτη; Από την Bad Bank στην Good Bank!

ZEZA ZHKOY (bold δικά μου)

Αραγε, πρόκειται για μια αθώα απάτη του Τίμοθι Γκάιντερ; Η επιλογή του υπουργού Οικονομικών να δημιουργήσει μια «Bad Bank» που θα χρηματοδοτηθεί μόνο με ιδιωτικά(!) κεφάλαια για να αγοράσει από τις τράπεζες τα «τοξικά» ομόλογα, αποτελεί τον Δούρειο Ιππο για την άλωση της εχθρικής Ουάσιγκτον και των Αμερικανών φορολογουμένων; Ή πρόκειται απλώς για ακροβασίες πανικού της κυβέρνησης Ομπάμα, με κύριο στόχο να δώσει λύση συντόμως στο χάος των «τοξικών» που βυθίζει σαν τον «Τιτανικό» το τραπεζικό σύστημα της χώρας;

Οντως, η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου. Ομως, ο αρχιτέκτονας του νέου σχεδίου διάσωσης των αμερικανικών τραπεζών ήδη υπέστη τον εξευτελισμό από τη Wall Street και την Goldman Sachs. «Το σχέδιό σου δεν είναι βιώσιμο» του είπαν κατάμουτρα προκαλώντας κόλαση στις αγορές, την ώρα που ο ίδιος με έπαρση παρουσίασε το βαρύγδουπο πλάνο. Ηταν η «Μαύρη Τρίτη» για τον Τιμ Γκάιτνερ.

Τι ξεπεσμός...

Λοιπόν, το νέο σχέδιο «χρηματοοικονομικής σταθερότητας» (με τίτλο: Public-Private Investment Fund) της κυβέρνησης Ομπάμα για τη διάσωση του χρεοκοπημένου τραπεζικού συστήματος είναι συνολικού ύψους 2 τρισ. δολαρίων. Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας «Bad Bank» που θα χρηματοδοτηθεί μόνο με ιδιωτικά κεφάλαια για να αγοράσει από τις τράπεζες τα «τοξικά» ομόλογα, και θα διευθύνεται από το υπουργείο Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (FED). H «Bad Bank» θα ξεκινήσει με αγορές «τοξικών» ύψους 500 δισ. δολαρίων, που θα ανέλθουν στη συνέχεια στο 1 τρισ. δολάρια.

Ομως, πού θα βρεθούν τόσα κεφάλαια; Και γιατί οι ιδιώτες να επενδύσουν χωρίς καμία κρατική εγγύηση. Και ποιος θα κάνει την τιμολόγηση των «τοξικών»; Γι’ αυτό και η Wall «έφτυσε» το σχέδιο...

Το σχέδιο δεν προβλέπει προς το παρόν νέο δημόσιο χρήμα παρά μόνον τα υπόλοιπα 350 δισ. δολάρια από το πακέτο των 700 δισ. της κυβέρνησης Μπους που εγκρίθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών.

Ομως, το σχέδιο περιλαμβάνει την επέκταση μέχρι το ύψος του 1 τρισ. δολαρίων της χρηματοδότησης από τη FED καταναλωτικών δανείων και αγορές χρεογράφων που έχουν τιτλοποιηθεί πάνω σε όλους τους τύπους των καταναλωτικών δανείων. Με το πρωτοφανές τεράστιο αυτό ποσό της νέας κρατικής παρέμβασης, που είναι ανεξάρτητο από την «Bank Bank», γίνονται δραματικές προσπάθειες να διασωθεί με περισσότερα από τα αρχικά 200 δισ. δολάρια που είχαν εγκριθεί τον περασμένο Νοέμβριο, η καταναλωτική πίστη. Το σχέδιο μάλλον θα συμπεριλάβει και ομόλογα που έχουν τιτλοποιηθεί πάνω σε προβληματικά εμπορικά στεγαστικά δάνεια!

Βεβαίως, οι μεγαλύτερες τράπεζες του έθνους πριν λάβουν την κεφαλαιακή ενίσχυση θα υποβληθούν πρώτα σε «ιερή εξέταση» (stress test) κατά πόσον θα αντέξουν στην επιδείνωση της οικονομίας και δεν θα πληρώσουν μέρισμα μεγαλύτερο του ενός σεντ ανά τρίμηνο. Αλλά οι αμοιβές θα έχουν οροφή μόνο για τους very senior executives!!!

Εντάξει... Το 2008 ήταν, με απλά λόγια, το έτος που σταμάτησε να λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ. Ομως, κατά τη διάρκειά του, η κυβέρνηση Μπους με τους Πόλσον και Μπερνάνκι δεν συνειδητοποίησαν(;) ότι το τραπεζικό σύστημα ήταν αντιμέτωπο με μια κρίση φερεγγυότητας ή αξιοπιστίας και όχι ρευστότητας.

Το συνειδητοποίησαν όταν η γάγγραινα είχε προχωρήσει σε επικίνδυνο σημείο. Κάθε προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας του συστήματος απεδείχθη αναποτελεσματική, διότι κανένας δεν είχε εμπιστοσύνη στις αξίες που είχε αποκτήσει ένα ολόκληρο σύμπαν πιστωτικών παραγώγων και τιτλοποίησης δανείων.

Σε περιόδους ιλιγγιώδους ανάπτυξης καλλιεργούνται οι σπόροι της επόμενης κρίσης. Οι ήρωες του χθες μετατρέπονται στους εχθρούς τού σήμερα. Η μηχανή της τιτλοποίησης, που δέχεται σήμερα τεράστια κριτική, διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην ανάπτυξη που είχε προηγηθεί.

Αλλά... Η αμερικανική οικονομία έχει εισέλθει σε πλήρη κατάρρευση μετά από δεκαετίες διαφθοράς, ασυδοσίας και απληστίας. Και το «βρώμικο» χρήμα της Wall Street γνωρίζει να παίζει με τον τρόμο που προκαλεί η επιδείνωση της οικονομικής κρίσης, που συνθλίβει τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Τώρα οι παρενέργειες προκαλούν την κατάρρευση των ασφαλιστικών δικλίδων στις ΗΠΑ. Ο Μπους έχει κληροδοτήσει στον Ομπάμα μια άθλια κατάσταση και η Wall Street χωρίς αιδώ ταπεινώνει τώρα τον νέο υπουργό Οικονομικών.

Πείτε το «ο πανικός του Γκάιτνερ». Αυτό είναι και άδικο και ακριβές. Είναι άδικο, διότι δεν ήταν ο υπουργός εκείνος, ο οποίος δημιούργησε τις συνθήκες που οδήγησαν στο σημερινό χάος, αλλά συμμετείχε σε όλα τα βρώμικα παιχνίδια. Κυρίως, όμως, είναι θλιβερό το γεγονός ότι δεν μπορεί να δει καμία άλλη λύση εκτός από το να διασώσει τους τραπεζίτες και όχι τις υγιείς (όσες υπάρχουν) τράπεζες. Το μέλλον θα κρίνει εάν το σχέδιό του αυτό ήταν πραγματικά αναγκαίο, όμως η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι η διάσωση του τραπεζικού συστήματος με ιδιωτικά κεφάλαια μάλλον αποτελεί όνειρο... θερινής νυκτός.

Τόσο το 1971 όσο και σήμερα, οι αμερικανικές συντηρητικές κυβερνήσεις, που αποφάσισαν τις παρεμβάσεις στην οικονομία και στις αγορές, ήταν κυβερνήσεις πιστές στην ιδέα της ελεύθερης αγοράς. Ομως «από τη στιγμή που έχεις ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, εξαρτάσαι από την καλή θέληση ξένων», είσαι απλώς σε ομηρία... «Είναι ίσως η αρχή του τέλους της αμερικανικής αυτοκρατορίας».