Επειδή έχουμε χώρο, παραθέτω και το ποστ του:
[bold μαζί με κοκκινα δική μου ένταση]
Πώς να κερδίσετε από την κρίση σε βάρος των τραπεζών
Image by mikebaird via Flickr
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής βρέθηκαν αντιμέτωπες μπροστά από την πλήρη οικονομική τους κατάρρευσή. Για να την αποφύγουν έβαλαν μπροστά μια διαδικασία χρηματοδότησης των πάντων άνευ προηγουμένου στην παγκόσμια οικονομική ιστορία. Χρηματοδοτούν ό, τι κινείται, εξαγοράζουν τα χρέη όλων και ρίχνουν στην οικονομία περισσότερο χρήμα από όσο έχουν. Βασικά "κόβουν" χρήμα και με αυτό καλύπτουν όλα τα φαλιμέντα, τους ακάλυπτους, τα λαμόγια αλλά και άλλους. Και το ερώτημα είναι ποιες θα είναι οι συνέπειες του πακτωλού χρημάτων που πέφτουν στην αγορά. Μαντέψτε: ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ.
Και αυτό έχει πολλά νοήματα. Κατ' αρχήν για να έχουμε πληθωρισμό θα πρέπει να αρχίσουμε να βγαίνουμε από την κρίση. Μόλις βγούμε από την κρίση και με δεδομένο ότι όλα αυτά τα χρήματα που ανακοινώνονται έχουν πέσει στην αγορά των ΗΠΑ ο πληθωρισμός μπορεί να αρχίσει να ανεβαίνει ανεξέλεγκτα. Αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος να ξεπληρώσουν οι ΗΠΑ τα τεράστια ποσά που χρωστάνε!! Αν ανέβει ο πληθωρισμός ουσιαστικά όσοι έχουν αγοράσει ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου θα χάσουν πολλά χρήματα.
Συνεπώς, αν π.χ. ένας δανειολήπτης όπως εγώ ή εσείς πάρει από μια τράπεζα ένα δάνειο με σταθερό επιτόκιο και χωρίς ειδικούς όρους (που σήμερα δεν υπάρχουν αλλά μπορεί να υπάρξουν αύριο αν οι τράπεζες καταλάβουν τι μπορεί να γίνει) και ξαφνικά εμφανιστεί υψηλός πληθωρισμός τότε θα βρεθούμε στην τσέπη μας με περισσότερα χρήματα (λόγω πληθωρισμού) δίνοντας στην τράπεζα την ίδια δόση. Αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα θα χάσει πολλά χρήματα και εμείς θα κερδίσουμε όσα θα χάσει η τράπεζα. Αν είχαμε άπειρη δύναμη δεν θα θέλαμε (αν χρωστούσαμε πολλά χρήματα) να ανέβει ο πληθωρισμός με αποτέλεσμα να χαθούν π.χ. τα μισά μας χρέη ή και παραπάνω;
Ε λοιπόν οι ΗΠΑ έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν πληθωρισμό, έχουν δανειστεί πολλά χρήματα από διάφορους (και από τους Κινέζους) και κόβουν συνέχεια χρήματα. για να σώσουν την οικονομία τους Αυτό σημαίνει ότι ένας εύκολος τρόπος να απαλλαγούν από τα χρέη τους είναι να τα πληθωρίσουν.
Από τη μια τονώνουν την οικονομία τους, στην ουσία την σώζουν από βεβαιότατη κατάρρευση, και από την άλλη μόλις ανακάμψει η οικονομία υπάρχει περίπτωση να ανέβει δραματικά ο πληθωρισμός σβήνοντας ακόμη και σε λίγους μήνες (αν είναι τεράστιος ο πληθωρισμός) ακόμη και τα μισά χρέη των ΗΠΑ.....
Ακούγονται ακραία όλα αυτά; Μα ζούμε σε μια ακραία οικονομική εποχή και αυτό το σχέδιο που περιγράφω χοντρικά είναι λογικό και έχει πιθανότητες να συμβεί υπο όρους.
Οι χαμένοι θα είναι βέβαια οι Κινέζοι και οι οικονομίες τους. Γι' αυτό βλέποντας τις ΗΠΑ να κόβουν χρήμα για να βγουν από την ύφεση και έτσι ουσιαστικά απαξιώνοντας τις Κινεζικές επενδύσεις σε δολάρια αρχίζουν αληθινά να πανικοβάλλονται και να θυμώσουν μαζί. Σε αυτό το πλαίσιο ζήτησαν τη δημιουργία μιας νέας διεθνούς αποταμιευτικής νομισματικής μονάδας.
Αυτό που πρέπει να θυμάται κάποιος είναι νομίζω τα εξής πράγματα:
1) Αν βγούμε από αυτή την κρίση διεθνώς μπορεί να αντιμετωπίσουμε ισχυρές πληθωριστικές τάσεις κάτι που θα ευνοήσει αυτούς οι οποίοι είναι δανεισμένοι με σταθερά επιτόκια. Ενδέχεται κάποιοι να κερδίσουν μεγάλα ποσά μόνο επειδή δανείστηκαν...
2) Οι ΗΠΑ κρατάνε στο χέρι τους Κινέζους αφού όσο ρίχνουν χρήμα στην αγορά τόσο υποτιμούνται οι Κινεζικές επενδύσεις σε δολάρια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει τους Κινέζους μετά από πάνω από δέκα χρόνια τεχνητά υποτιμημένου Γουάν να το ανατιμήσουν αναλαμβάνοντας και αυτοί ένα μεγαλύτερο μερίδιο της κρίσης προς όφελος κυρίως των Αμερικάνων.
Βέβαια δεν αποκλείεται όλη αυτή η αναταραχή μεταξύ Κίνας-ΗΠΑ με αφορμή το δολάριο να έχει πολύ ακραίες συνέπειες που θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη οικονομική κρίση. Σε συνέντευξή του στην Αυγή ο Μάνος δήλωσε σήμερα ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ιδέα για το τι κάνουν "κόβοντας" τόσα χρήματα. Εγώ νομίζω ότι οι ΗΠΑ έχουν στο μυαλό τους αυτά που περιέγραψα παραπάνω.
Συνεπώς υπό τις παραπάνω περιγραφόμενες συνθήκες επαναλαμβάνω ότι κάποιος που δανείζεται με σταθερό επιτόκιο, αν στη συνέχεια έχουμε πολύ υψηλό πληθωρισμό, θα κερδίσει πολλά χρήματα σε βάρος των τραπεζών. Δάνειο όχι για κατανάλωση αλλά για ζημία και εκδίκηση έναντι των τραπεζών αφού θα επιστραφεί αμέσως μετά την περίοδο της πιθανής πληθωριστικής αναταραχής......
Οφείλω να σημειώσω ότι το ποστ είναι αξιόλογο. Δύσκολα διαβάζει κάποιος κάτι παρόμοιο ακόμα κι αν δώσει €1-€2-€3-€4-€4.25-€5 είτε σε μια εφημερίδα, είτε σε ένα περιοδικό, είτε σε κάτι πιο εξειδικευμένο.
Αυτή είναι και η δύναμη των blogs, κρίμα που μόνο μια μειοψηφία, είναι σε θέση να λαμβάνει τέτοιου είδους σοβαρή πληροφόρηση.
Αλλά ας γυρίσουμε στο θέμα μας: είναι ένα θεωρητικό ή πραγματικό σενάριο;
Ας πάμε από το τέλος: υπάρχουν οι δανειστές Κινέζοι και οι δανειζόμενοι Αμερικάνοι κι ενδεχομένως να υπάρξει σοβαρή ένταση μεταξύ τους...
Συμφωνώ!
Θυμίζω όμως ότι ΑΚΡΙΒΩΣ το ίδιο συνέβη και πριν μερικές δεκαετίες, μόνο που στη θέση των δανειστών Κινέζων ήταν οι πετρελαιάδες Άραβες, οι οποίοι τελικά συνεργάστηκαν με τους Αμερικάνους.
Μην ρωτήσει κάποιος τι σχέση έχουν οι Άραβες και οι Κινέζοι, θα είναι αφελής - όπως ο Μάνος θεωρεί αφελείς τους Αμερικανούς που "κόβουν" χρήμα:
Οι Άραβες έχουν πετρέλαιο, οι Αμερικάνοι το καταναλώνουν - Οι Κινέζοι παράγουν υλικά αγαθά, οι Αμερικάνοι τα καταναλώνουν. ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ πληρώνονται με ομόλογα, οι Αμερικάνοι τυπώνουν ομόλογα τα οποία δίνουν στους παραγωγούς αντί μετρητών ενώ τους πληρώνουν και τόκους, εδώ (πολύ) παλαιότερο ποστ που αποτυπώνει το σχήμα - κι όποιος ενδιαφέρεται να εμβαθύνει ας δει αυτό.
Εάν υπάρξει δολλαριακός (υπερ-)πληθωρισμός [τιμές του δείκτη τιμών καταναλωτή άνω του 10% ή 20% καθώς περισσότερο μάλλον είναι απίθανο] τότε οι έχοντες χρέος σε δολλάριο θα κερδίσουν ενώ όσοι έχουν "αγοράσει" χρέος σε δολλάρια θα χάσουν...
Λίγο από θεωρία, όπως τη βρήκα σε κάποια ιστοσελίδα - bold δικά μου:
Συνέπειες του πληθωρισμού: Όταν αυξάνεται το επίπεδο των τιμών, το πραγματικό εισόδημα μειώνεται και αντίστροφα.
1) Σταθερά χρηματικά εισοδήματα
Είναι φανερό ότι ο πληθωρισμός πλήττει όλα τα άτομα που το χρηματικό του εισόδημα είναι σταθερό ή αυξάνεται με ρυθμό μικρότερο από το ρυθμό του πληθωρισμού, γιατί σε αυτήν την περίπτωση μειώνεται το πραγματικό τους εισόδημα και, κατά συνέπεια , το βιοτικό τους επίπεδο. Τα άτομα αυτά είναι συνταξιούχοι , οι μισθωτοί και γενικά οι υπάλληλοι , που ο μισθός τους δεν αναπροσαρμόζεται συχνά. Αντίθετα, ο πληθωρισμός ευνοεί , ή τουλάχιστον δεν πλήττει, τα άτομα που το εισόδημα τους προέρχεται από κέρδη, γιατί τα κέρδη συνήθως αυξάνονται μαζί με τον πληθωρισμό. Αξίζει να σημειώσουμε ότι πολλές κατηγορίες μισθωτών μπορεί να προφυλάσσονται από τον πληθωρισμό με ρήτορες για αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή (ΑΤΑ). Αυτό σημαίνει ότι το συμβόλαιο εργασίας περιλαμβάνει και έναν όρο (ρήτρα) για αυτόματη αύξηση των αποδοχών ίση με το ρυθμό πληθωρισμού. Σε αυτήν την περίπτωση δεν επέρχεται μείωση της αγοραστικής δύναμης.
2) Αποταμιευτές
Ο πληθωρισμός μειώνει την αξία των αποταμιευτών. Τα άτομα που πλήττονται περισσότερο είναι οι μικροί αποταμιευτές που δεν έχουν δυνατότητα έγκαιρης και ασφαλούς επένδυσης των χρημάτων τους. Είναι φανερό ότι ο πληθωρισμός αποτελεί αντικίνητρο για αποταμίευση. Έτσι, σε περιόδους έντονου πληθωρισμού αυξάνεται η κατανάλωση και μειώνεται η αποταμίευση.
3) Δανειστές και χρεώστες
Ο πληθωρισμός τείνει να ευνοεί αυτούς που δανείζονται και να ζημιώνει αυτούς που δανείζουν. Παράδειγμα : Έστω ένας δανείζεται 100 ΕΥΡΩ για ένα χρόνο με επιτόκιο 10%. Αν στο τέλος του έτους που θα πρέπει να εξοφληθεί το δάνειο το επίπεδο των τιμών έχει αυξηθεί κατά 25%, τότε η πραγματική αξία των 100 ΕΥΡΩ που επιστρέφονται θα είναι(100/1.25) =80 ΕΥΡΩ. Αν λάβουμε υπόψη μας και τον τόκο είναι ( (110/1.25)= 88 ΕΥΡΩ). Στην ουσία έχει γίνει μεταβίβαση αγοραστικής δύναμης από τον πιστωτή στο χρεώστη, ποσού 22 ΕΥΡΩ (110 - 88). Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η παραπάνω μεταβίβαση αγοραστικής δύναμης από τους πιστωτές στους χρεώστες πραγματοποιείται μόνο, αν δεν αναμένεται ή δεν προβλέπεται πληθωρισμός. Αν, όμως, ο πληθωρισμός είναι αναμενόμενος, που είναι και συνήθης περίπτωση, τότε μπορεί να ληφθεί υπόψη στον καθορισμό του επιτοκίου. Έτσι, αν στο παράδειγμά μας το επιτόκιο αυξηθεί κατά το ρυθμό του πληθωρισμού, δηλαδή γίνει 35%, ο πιστωτής στο τέλος του έτους θα πάρει 135 ευρώ των οποίων η πραγματική αξία θα 108 ευρώ. Άρα το επιτόκιο καλύπτει τουλάχιστον το ρυθμό πληθωρισμού. Αν ο δανειστής ήθελε να πάρει στο τέλος του χρόνου 110 ευρώ σε σταθερές τιμές , τότε το επιτόκιο πρέπει να γίνει 37,5%
Το νέο χρήμα που τυπώνεται - σημειώνεται ότι ο αδίστακτος Πρόεδρος Νίξον, σοφά (για την Αμερική) σκεπτόμενος, το 1973 εγκατέλειψε τον «κανόνα του χρυσού» αποσυνδέοντας το δολάριο από τον χρυσό, που σήμαινε ότι μέχρι το 1973 κάθε δολλάριο μπορούσες να το εξαργυρώσεις στη Κεντρική Τράπεζα ων ΗΠΑ με αντίτιμο σε χρυσό - ΔΕΝ αντιστοιχεί σε χρυσό ή σε κάτι άλλο, για την ακρίβεια οι ΗΠΑ είναι σε θέση να τυπώνουν όσα δολλάρια νομίζουν ότι χρειάζονται, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος "παλεύει" για να ανταλλάξει το δικό του νόμισμα με το δολλάριο ώστε να αγοράσει πετρέλαιο, χρυσό, ζάχαρη ή ένα ξηρό φορτίο, τα οποία ΟΛΑ ΑΠΟΤΙΜΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΟΛΛΑΡΙΑ, στο παγκόσμιο νόμισμα αναφοράς (reserve currency).Για να κλείνουμε το μέρος που αντιστοιχεί στο κατά πόσον είναι σωστός αυτός ο τρόπος επίλυσης του προβλήματος (φούσκας) από πλευράς Αμερικανών, με την έκδοση νέου χρήματος και του πληθωρισμού των χρεών, μπορείτε να διαβάσετε τι γράφει ο αθεράπευτα λογικός καθηγητής Brad DeLong για τις τέσσερις στρατηγικές εξόδου των Αμερικανών από τη κατάσταση: (bold-κοκκινα δικά μου)
When an economy falls into a depression, governments can try four things to return employment to its normal level and production to its “potential” level. Call them fiscal policy, credit policy, monetary policy, and inflation.
Inflation is the most straightforward to explain: the government prints up lots of banknotes, and spends them. The extra cash in the economy raises prices. As prices rise, people don’t want to hold cash in their pockets or their bank accounts – its value is melting away every day – so they step up the pace at which they spend, trying to get their wealth out of depreciating cash and into real assets that are worth something. This spending pulls people out of unemployment and into jobs, and pushes capacity utilization up to normal and production up to “potential” levels.
But sane people would rather avoid inflation. It is a very dangerous expedient, one that undermines standards of value, renders economic calculation virtually impossible, and redistributes wealth at random. As John Maynard Keynes put it, “there is no subtler, no surer means of overturning the existing basis of society than to debauch the currency. The process engages all the hidden forces of economic law on the side of destruction, and does it in a manner which not one man in a million is able to diagnose…”Συνεπώς, παρά τα μεγάλα προβλήματα που θα προκληθούν, ως τρόπος "θεραπείας" είναι στη λίστα.
Πάμε να δούμε και στη στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσει κάποιος, όπως περιγράφεται στο ποστ:
αν π.χ. ένας δανειολήπτης όπως εγώ ή εσείς πάρει από μια τράπεζα ένα δάνειο με σταθερό επιτόκιο και χωρίς ειδικούς όρους (που σήμερα δεν υπάρχουν αλλά μπορεί να υπάρξουν αύριο αν οι τράπεζες καταλάβουν τι μπορεί να γίνει) και ξαφνικά εμφανιστεί υψηλός πληθωρισμός τότε θα βρεθούμε στην τσέπη μας με περισσότερα χρήματα (λόγω πληθωρισμού) δίνοντας στην τράπεζα την ίδια δόση. Αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα θα χάσει πολλά χρήματα και εμείς θα κερδίσουμε όσα θα χάσει η τράπεζα.
Η πρόταση είναι απόλυτα λογική, όποιος αμφιβάλλει, ας διαβάσει ξανά - πιο πάνω - τι γράφει η θεωρία, το θέμα όμως είναι η πραγματική ζωή, η οποία είναι λίγο διαφορετική.
Πάμε να το δούμε.
Εμείς στην Ελλάδα έχουμε ευρώ, θα πρέπει είτε ο δολλαριακός πληθωρισμός να "περάσει" στα ευρώ μας - ο μεγάλος φόβος των Γερμανών, των ηγετών της ΕΕ, οι στυλοβάτες της ΟΝΕ και άρχοντες της ΕΚΤ - είτε να "αγοράσουμε" με κάποιο τρόπο δολλάρια.
Αν ο δολλαριακός πληθωρισμός περάσει στα ευρώ μας τότε το σχέδιο, όπως το περιγράφει ο Greek Rider, θα πετύχει, υποθέτωντας μόνο ότι η τράπεζα θα μας δώσει δάνειο με σταθερό επιτόκιο για αρκετά μεγάλη χρονική διάρκεια και είμαστε διασφαλισμένοι ότι δεν θα μας το γυρίσει μονομερώς σε κυμαινόμενο ή κάτι παρόμοιο.
Υπάρχει όμως το βασικό πρόβλημα του τι μετράται και πως: θα επωφεληθεί από τον πληθωρισμό κάποιος δανειζόμενος ή ο (επίσημος) πληθωρισμός θα γράφει 7% και οι τιμές π.χ. των σπιτιών θα αυξάνουν με ρυθμό 12% ετησίως; Κάτι τέτοιο συνέβει στη περίοδο 2004-2007 παγκοσμίως και ειδικά σε όσες χώρες αντιμετωπίζουν σήμερα τα περισσότερα προβλήματα - όπως η Αμερική, το ΗΒ, η Ισπανία.
Συνεπώς υπάρχει ένας κίνδυνος το σενάριο να μην "απλωθεί". Βέβαια εάν έχουμε πληθωρισμό άνω του 20% τότε οι πιθανότητες επιτυχίας, υπό τους όρους παραπάνω, είναι μάλλον 100%.
Τώρα, υπάρχει περίπτωση να μη περάσει ο δολλαριακός πληθωρισμός στα ευρώ μας και απλά να υπάρξει μεγάλη διακύμανση στην ισοτιμία, το € να φτάσει τα $2... ίσως και τα $2.2... Λογικά αυτό το σενάριο είναι πιθανό έτσι κι αλλιώς.
Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να "αγοραστεί" κάποιο προϊόν που θα εκφράζεται σε δολλάρια και θα υπάρχει ο συναλλαγματικός κίνδυνος - κάτι παρόμοιο με τα δάνεια σε γιεν που δόθηκαν αφειδώς παγκοσμίως, και στην Ελλάδα, στις αρχές της δεκαετίας του '90: όποιος άντεξε κάποιο (σημαντικό) διάστημα το δυνάμωμα του γιεν, καθώς η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας έκανε πολύ δυνατές παρεμβάσεις για την ενίσχυση του, σε βάθος χρόνου και μέχρι την αποπληρωμή του δανείου κέρδισε.
Το δύσκολο όμως είναι να βρει κάποιος το συγκεκριμένο προϊόν. Εκτός εάν οι τράπεζες αρχίσουν να δομούν δολλαριακά προϊόντα...
Τέλος, για όσους πιστεύουν ότι οι κινήσεις των Αμερικανών θα οδηγήσουν σε (υπερ)πληθωρισμό, μία άψογη λύση - όμως ίσως μόνο για επενδυτές - θα ήταν τα Treasury Inflation Protected Securities ή TIPS [και από wiki]. Δείτε κι αυτό του 2003 (στα αγγλικά).
