Ανάγκη επεκτατικών νομισματικών πολιτικών

The New York Times

Σε πρόσφατο δημοσίευμα, οι Times έγραφαν για ένα φαινόμενο που όλο και εξαπλώνεται στην Ευρώπη: την «αυτοκτονία λόγω οικονομικής κρίσης», όπου άνθρωποι γίνονται αυτόχειρες, απελπισμένοι λόγω της ανεργίας και των πτωχεύσεων. Hταν συγκλονιστικό. Σίγουρα όμως δεν ήμουν εγώ ο μόνος αναγνώστης, ιδίως μεταξύ των οικονομολόγων, που αναρωτήθηκε αν το ευρύτερο ζήτημα δεν αφορά τόσο τα άτομα όσο την προφανή απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών να προκαλέσουν την οικονομική αυτοκτονία της ηπείρου στο σύνολό της.
Μόλις πριν από λίγους μήνες ήμουν κάπως αισιόδοξος για την Ευρώπη. Η ΕΚΤ έσπευσε να τη σώσει, προσφέροντας στις τράπεζές της πιστώσεις με ανοιχτή λήξη, με προϋπόθεση να δώσουν ως εγγύηση ομόλογα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Ετσι, πρόσφερε στήριξη απευθείας στις τράπεζες και εμμέσως στις κυβερνήσεις, δίνοντας τέλος στον πανικό. Το ζήτημα τότε ήταν αν αυτή η γενναία και αποτελεσματική ενέργεια θα ήταν η αρχή μιας ευρύτερης αναθεώρησης, αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα χρησιμοποιούσαν τον χρόνο που τους είχε δώσει η ΕΚΤ για να επανεξετάσουν τις πολιτικές που επιδείνωσαν την κατάσταση εξαρχής. Δεν το έκαναν. Αντιθέτως, επανέλαβαν αποτυχημένες πολιτικές και ιδέες. Και γίνεται όλο και δυσκολότερο να πιστέψουμε ότι κάτι θα συμβεί και θα αλλάξουν ρότα.
Ακόμη και στην Ισπανία, μία χώρα σε βαθιά ύφεση που δεν υπήρξε δημοσιονομικά άσωτη, η συνταγή Βερολίνου και Φρανκφούρτης είναι ακόμα περισσότερη λιτότητα. Αυτό είναι παράνοια. Η Ευρώπη έχει πολυετή εμπειρία από προγράμματα σκληρής λιτότητας και τα αποτελέσματα είναι ακόμα μεγαλύτερη ύφεση. Και επειδή οι επενδυτές εξετάζουν την κατάσταση της οικονομίας μιας χώρας για να αποτιμήσουν την ικανότητά της να αποπληρώσει το χρέος της, τα προγράμματα λιτότητας δεν βοήθησαν ούτε να μειωθεί το κόστος δανεισμού.
Ποια είναι η εναλλακτική λύση; Στη δεκαετία του '30 -εποχή την οποία αρχίζει να επαναλαμβάνει η Ευρώπη- βασική προϋπόθεση ανάκαμψης υπήρξε η έξοδος από τον κανόνα χρυσού. Το ισοδύναμο σήμερα θα ήταν η έξοδος από το ευρώ και η επαναφορά των εθνικών νομισμάτων. Ισως πείτε πως αυτό είναι αδιανόητο και πράγματι θα προκαλούσε τεράστιο πρόβλημα, οικονομικό και πολιτικό. Ομως, το πραγματικά ασύλληπτο είναι η παραμονή στην παρούσα πορεία, η όλο και σκληρότερη λιτότητα σε χώρες που ήδη υποφέρουν από πολύ υψηλή ανεργία. Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήθελαν πράγματι να σώσουν το ευρώ, θα αναζητούσαν εναλλακτικές. Χρειάζονται πιο επεκτατικές νομισματικές πολιτικές, με τη μορφή δεδηλωμένης προθυμίας από πλευράς ΕΚΤ να δεχθεί κάπως υψηλότερο πληθωρισμό. Δημοσιονομικές πολιτικές, προϋπολογισμούς δηλαδή στη Γερμανία που θα απαλύνουν τη λιτότητα στις πληγείσες χώρες. Τότε θα υπήρχε κάποια ελπίδα ανάκαμψης.
Είναι δύσκολο να αποφύγουμε μια αίσθηση απελπισίας. Αντί να παραδεχθούν ότι έκαναν λάθος, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μοιάζουν αποφασισμένοι να σπρώξουν την οικονομία και την κοινωνία τους στον γκρεμό. Και το τίμημα θα το πληρώσει ολόκληρος ο κόσμος.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_19/04/2012_479364