19.4.12

Η «ομελέτα» του ευρώ δεν διαχωρίζεται

Του Hugo Dixon*
Μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τα αυγά από την ομελέτα του ευρώ, χωρίς να προκληθεί η μητέρα όλων των οικονομικών καταστροφών; Με την πίεση στα ισπανικά ομόλογα να αυξάνεται, το ερώτημα ζητεί επειγόντως απάντηση. Η συμβατική άποψη είναι ότι η ομελέτα δεν μπορεί να διαχωριστεί εις τα υλικά εξ ων συνετέθη. Οι οικονομικές, πολιτικές και νομικές επιπτώσεις της επαναφοράς των εθνικών νομισμάτων θεωρούνται τόσο δυσβάσταχτες, ώστε τα 17 κράτη–μέλη της Ευρωζώνης να μοιάζουν εγκλωβισμένα σε μία φυλακή από την οποία δεν μπορούν να δραπετεύσουν. Ο Βρετανός επιχειρηματίας Σιάμον Γούλφσον θέσπισε βραβείο αξίας 250.000 λιρών, ώστε να βρεθεί τρόπος ανατροπής αυτής της συμβατικής άποψης. Προσφέροντας το μεγαλύτερο έπαθλο στην οικονομική επιστήμη μετά το βραβείο Νομπέλ, ο Γούλφσον ήλπιζε ότι θα ενθαρρύνει τη διατύπωση ριζοσπαστικών προτάσεων. Σε μία περίπτωση, τα κατάφερε εν μέρει, αν και δεν ανακαλύφθηκε εκ νέου ο τροχός.
Από τα μυριάδες προβλήματα που θα δημιουργούσε η επιστροφή στη δραχμή, την πεσέτα ή τη λιρέτα, το πιο δυσεπίλυτο είναι πώς να αποτραπούν οι μαζικές αποσύρσεις καταθέσεων από τις τράπεζες, που θα δημιουργούσε χάος. Οι καταθέτες θα το έβαζαν στα πόδια αν αντιλαμβάνονταν ότι τα ευρώ των λογαριασμών τους θα μετατρέπονταν σε κάποιο εθνικό νόμισμα που θα υπόκειτο σε άμεση και δραματική υποτίμηση. Κάτι τέτοιο συμβαίνει ήδη στην Ελλάδα, σε περιορισμένο βαθμό. Το χειρότερο είναι ότι ο πανικός που θα δημιουργούνταν στις ελληνικές τράπεζες δεν θα περιοριζόταν στα σύνορα της χώρας. Μέσα στον φόβο, και οι καταθέτες σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη της περιφέρειας θα απέσυραν τα χρήματά τους. Επίσης, τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων και σε αυτές τις χώρες θα αυξάνονταν δραματικά. Κανείς δεν θα δάνειζε στη Μαδρίτη και τη Ρώμη ευρώ, αν πίστευε ότι υπάρχει περίπτωση να τον ξεπληρώσουν με υποτιμημένες λίρες ή πεσέτες.
Η λύση που προτάθηκε από τους νικητές του βραβείου Γούλφσον είναι η μυστικότητα. Τα σχέδια για την έξωση μιας χώρας από το ευρώ θα πρέπει να κρατηθούν μυστικά μέχρι μία Παρασκευή απόγευμα. Αλλά αυτή η λύση δεν είναι πρακτική. Πώς μπορεί να μείνει μυστικό κάτι που θα απαιτήσει σκληρές πολιτικές διαμάχες μεταξύ των κυβερνήσεων; Θα μπορούσε επίσης μία δημοκρατική κυβέρνηση να παρουσιάσει ως τετελεσμένη μια τόσο σημαντική απόφαση, χωρίς προηγουμένως να τη συζητήσει στο Κοινοβούλιο; Και, τέλος, ακόμη και αν η μυστικότητα ήταν εφικτή, δεν θα μπορούσε να ανακόψει τη μετάδοση του φόβου σε άλλες χώρες.
Μία άλλη λύση έχει προταθεί από την Κάθριν Ντομπς, επενδύτρια στο City του Λονδίνου. Σύμφωνα με αυτήν, κάθε ευρώ στον πλανήτη, όπου και να βρίσκεται, αντικαθίσταται από ένα καλάθι δύο (ή περισσότερων) νέων νομισμάτων σε σταθερή ισοτιμία. Ακόμη και αυτή η λύση, όμως, θα προκαλέσει αντιδράσεις, κυρίως στις χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης. Δυστυχώς, όπως φαίνεται, η ομελέτα του ευρώ δεν μπορεί να χωριστεί.
* Ο κ. Hugo Dixon είναι διευθυντής σύνταξης στο Reuters Breakingviews.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_19/04/2012_479365

No comments: