Η «κατάρα» της δεκαετίας του ’70 επιστρέφει

Τα διδάγματα του παρελθόντος, η κρίση του μέλλοντος και ο ρόλος της Κίνας σήμερα κι αύριο
Reuters
Ο πληθωρισμός, η κατάρα της δεκαετίας του 1970, επανέρχεται εξαιτίας των δυσθεώρητων τιμών του πετρελαίου. Τη φορά αυτή, πρόκειται για έναν κίνδυνο πολύ πιο παγκόσμιο από ό,τι πριν από τρεις δεκαετίες και σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην Κίνα. Eχοντας επίγνωση των παλαιών σφαλμάτων τους, οι δυτικές κεντρικές τράπεζες ίσως προτιμήσουν μια θεραπεία σοκ -τις αυξήσεις των επιτοκίων- σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν έναν παρατεταμένο στασιμοπληθωρισμό, το δηλητηριώδες αυτό κοκτέιλ πληθωρισμού και οικονομικής στασιμότητας που ακολούθησε τις κρίσεις του πετρελαίου τη δεκαετία του 1970. Η προοπτική τους να επιτύχουν εξαρτάται, μερικώς τουλάχιστον, από το πόση προθυμία θα επιδείξουν οι ανερχόμενες δυνάμεις του αναπτυσσόμενου κόσμου να συμμετάσχουν στο παιχνίδι. Και προπαντός, βέβαια, η Κίνα, μια οικονομία που έκλεισε προς τον έξω κόσμο πριν από 30 χρόνια αλλά τώρα του έχει προκαλέσει καταιγίδα.
Κι όπως επισημαίνει ο Στίβεν Ροτς, πρόεδρος του τομέα Ασίας στη Morgan Stanley, ενώ ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές παρά στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη «Αυξάνονται οι κίνδυνοι ενός νέου στασιμοπληθωρισμού» δήλωσε ο ίδιος σε πρόσφατο άρθρο του στο οποίο τόνισε πως «όπως σχεδόν οτιδήποτε άλλο στην εποχή μας, αυτός μάλλον προέρχεται από την Ασία». Κατά μέσον όρο ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στον αναπτυσσόμενο κόσμο ήταν πέρυσι περίπου τριπλάσιος από εκείνον των ανεπτυγμένων οικονομιών και το χάσμα αναμένεται να διευρυνθεί το 2008 σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ, που δόθηκαν στη δημοσιότητα τον Απρίλιο και πιθανώς χρήζουν προς τα πάνω αναθεώρησης, μιλούν για άνοδο του παγκόσμιου πληθωρισμού από τον μέσο όρο του 23,9% που ήταν το 2007 στο 4,7% το 2008. Το ΔΝΤ προβλέπει πως ο ρυθμός σχεδόν θα διπλασιασθεί πλησιάζοντας το 12% στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες ενώ στον βιομηχανικό κόσμο θα επιταχυνθεί από το 2,2% στο 2,6%. Σε πλούσιες και φτωχές χώρες, η αύξηση των τιμών τροφίμων και καυσίμων έχει υποκινήσει μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας από τους οδηγούς φορτηγών και ταξί, τους ψαράδες και τους αγρότες που ζητούν την παρέμβαση των κυβερνήσεών τους και επιτείνουν τον φόβο της πολιτικής αστάθειας και της οικονομικής επιβράδυνσης.
Oπως επισημαίνει ο Στίβεν Κινγκ, κορυφαίος οικονομικός αναλυτής της HSBC, μοναδική λύση, που θα ήταν δραστική, οδυνηρή και επισφαλής, θα ήταν να ενισχύσουν οι χώρες της G7 την αξία των νομισμάτων τους αυξάνοντας τα επιτόκια. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε στροφή 180 μοιρών από τις εκκλήσεις της Δύσης για ανατίμηση του νομίσματος της Κίνας και των άλλων αναδυόμενων αγορών με σκοπό την αποκατάσταση των ανισορροπιών που υπάρχουν στο παγκόσμιο σύστημα. Ωστόσο, θα έστρεφε το ενδιαφέρον στην πηγή του παγκόσμιου προβλήματος του πληθωρισμού, την ανοικτά χαλαρή νομισματική πολιτική των αναδυόμενων οικονομιών. Θα αναγκάζονταν, έτσι, οι αναδυόμενες οικονομίες να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που αποτελεί το γεγονός ότι οι όλο και πιο ώριμες οικονομίες τους δεν συνάδουν με τη νεανική απειρία που χαρακτηρίζει τη νομισματική τους πολιτική.
Οι κίνδυνοι για τις αναπτυσσόμενες χώρες είναι αυτοί που ξέρουμε όλοι, οι αυξήσεις των επιτοκίων συνδυάζονται με την υφιστάμενη επιβράδυνση στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες που έχουν ήδη πληγεί από την πιστωτική κρίση ή την κρίση στην αγορά στέγης, ή και τα δύο, και ιδιαιτέρως η Βρετανία. Εκείνο που υποθέτει κανείς είναι πως οι χώρες της G7 θα ηγηθούν και οι άλλες θα ακολουθήσουν κατά το μάλλον ή ήττον, κάτι που σημαίνει ότι οι αναδυόμενες οικονομίες πρέπει να εγκαταλείψουν την πολιτική του φθηνού νομίσματος που δεν βοηθάει καθόλου στην αναχαίτιση του πληθωρισμού ή της υπερθέρμανσης των οικονομιών.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_28/06/2008_275711