Πετρέλαιο ξανά

Κερδοσκοπία είναι το 40% στην τιμή του πετρελαίου
«Η αναλογία κατά την οποία η τιμή του πετρελαίου επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές εκτιμήσεις, μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 40%», επισημαίνει ο πρόεδρος των Ελληνικών Πετρελαίων κ. Τίμος Χριστοδούλου

Γιατί το πετρέλαιο συμπεριφέρεται σαν... νόμισμα
«Εδώ και πάρα πολύ καιρό, η αγορά των νομισμάτων δεν έχει άμεση σύνδεση με το εμπόριο». Αυτό εξηγεί και εξηγείται από την παρατήρηση ότι ο όγκος συναλλαγών είναι πολύ μεγαλύτερος από εκείνον που αφορά τις τρέχουσες εμπορικές συναλλαγές ποσοτήτων πετρελαίου. «Η αναλογία κατά την οποία η τιμή του πετρελαίου επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές εκτιμήσεις, μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 40%, ένα ποσοστό που βλέπω συχνά να αναφέρεται, μόνον που δεν έχουμε ασφαλή τρόπο για να το εξακριβώσουμε», συμπληρώνει. Ολα συμπυκνώνονται σε μια εικόνα: «Οταν, πριν έναν χρόνο, είδα ότι η Αδελφότητα Δασκάλων Δημοτικών Σχολείων της Ανω Πολιτείας της Νέας Υόρκης, ένα επαρχιακό ταμείο υπαλλήλων, τοποθετήθηκε στην αγορά spot του πετρελαίου, κατάλαβα εμβληματικά πόσο είχαν αλλάξει τα πράγματα και πως τίποτε δεν θα ήταν ίδιο σε μια αγορά όπου μόνον οι έμπειροι κερδοσκόποι έπαιρναν θέση».
Ο κ. Χριστοδούλου δεν δέχεται ότι τα διυλιστήρια ευθύνονται γιατί έχουμε το ακριβότερο πετρέλαιο προ φόρων στον ευρωπαϊκό χώρο, όπως πολλοί λένε. «Το διυλιστήριο εργάζεται για ένα ελάχιστο κέρδος: 1 λεπτό ανά λίτρο της αμόλυβδης βενζίνης. Οπως πολύ μικρό είναι και το κόστος διύλισης που έχουμε επιτύχει: περίπου 1 λεπτό. Σε υπολογισμό προ ολίγων ημερών, όταν η αμόλυβδη ήταν στο 1,10 ευρώ/λίτρο, το κόστος της πρώτης ύλης ήταν 42 λεπτά, ενώ το μεικτό περιθώριο για τις εταιρείες διανομής και τα πρατήρια ήταν 12 λεπτά. Η μεγάλη διαφορά είναι οι φόροι. Τα περί ακριβότερου προ φόρων καυσίμου δεν αφορούν τα διυλιστήρια. Αλλού πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες». Δηλαδή στους άλλους κρίκους της αλυσίδας. Ο μεγάλος αριθμός πρατηρίων, που δεν έχουν επαρκείς πωλήσεις. «Σκεφτείτε ότι για τα δικά μας πρατήρια στη Σερβία, θεωρούμε ότι δεν πάνε καλά όταν πωλούν λιγότερα από 8.000 κυβικά μέτρα». Ο κ. Χριστοδούλου απαριθμεί: μεγάλη διασπορά σημείων πώλησης, νησιωτική χώρα, έλλειψη αγωγών, απουσία αποθηκευτικών εγκαταστάσεων, είναι όλοι «παράγοντες που διογκώνουν το ήδη σημαντικό κόστος μεταφοράς». Ακόμη και οι υπεραγορές που σε άλλες χώρες αποτελούν «σημεία έντονου ανταγωνισμού στις τιμές, σε εμάς δεν επιτρέπονται».


Βλέπουν παντού την ενδεχόμενη διακοπή της προσφοράς αργού
Απορροφηθηκε αμέσως η αύξηση παραγωγής πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας
The Economist
Δεν μπορεί να ικανοποιήσει κανείς τους διαπραγματευτές πετρελαίου. Αυτό θα πιστεύει ο βασιλιάς Αμπντουλάχ της Σαουηδικής Αραβίας. Δεν πρόλαβε να υποσχεθεί αύξηση της παραγωγής πετρελαίου για να μειώσει την τιμή του και η τιμή άρχισε και πάλι να ανεβαίνει. Την Παρασκευή 27 Ιουνίου εκτινάχθηκε πάνω από τα 142 δολάρια το βαρέλι.
Υπάρχουν δύο βασικά αίτια: Η Σαουδική Αραβία προσφέρθηκε να αυξήσει την παραγωγή της κατά 200.000 βαρέλια την ημέρα, περί το 0,2% της παγκόσμιας κατανάλωσης που ανέρχεται σε 87 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Το χειρότερο είναι πως οι ηγέτες είχαν ήδη γνωστοποιήσει τις προθέσεις τους σε διάφορους αλλοδαπούς προύχοντες και οι αγορές το είχαν ήδη απορροφήσει. Κι ενώ αυξάνεται η παραγωγή της Σαουηδικής Αραβίας, μειώνεται της Νιγηρίας. Οι εξεγερμένοι στις πλούσιες σε πετρέλαιο περιοχές της χώρας έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις σε αγωγό της Chevroκαι σε υπεράκτια πλατφόρμα πετρελαίου της Royal Dutch Shell εξαναγκάζοντας τις δύο εταιρείες να διακόψουν την παραγωγή. Χάθηκαν έτσι περί τα 300.000 βαρέλια την ημέρα, που υπερκαλύπτουν την αύξηση στη Σαουδική Αραβία.
Η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο αυξάνεται ταχύτερα από την προσφορά τα τελευταία χρόνια, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για επιπλέον παραγωγή. Ετσι ακόμη και μια μικρή μείωση της παραγωγής μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο της τιμής. Οι αγορές βλέπουν παντού ενδεχόμενη διακοπή της προσφοράς: από την πολιτική ένταση στο Ιράν μέχρι την επικείμενη περίοδο των τυφώνων στον Κόλπο του Μεξικού. Θεωρητικά ο κόσμος έχει ακόμα μερικά περιθώρια επιπλέον παραγωγής, στη Σαουδική Αραβία. Με την τελευταία αύξηση η παραγωγή του βασιλείου θα φθάσει στα 9,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα, στο υψηλότερο επίπεδό της εδώ και δεκαετίες. Διατείνεται, ωστόσο, ότι μπορεί να παράγει έως και 11 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ενώ υποτίθεται ότι σύντομα θα είναι σε θέση για περαιτέρω αύξηση. Αν ο βασιλιάς Αμπντουλάχ θέλει πραγματικά να οδηγήσει σε υποχώρηση τις αγορές πετρελαίου, θα μπορούσε να ανακοινώσει μια αύξηση της παραγωγής κατά μερικά εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Δύσκολα αντιλαμβάνεται κανείς γιατί δεν το κάνει. Ισως δεν ενδιαφέρεται τόσο για τους καταναλωτές όσο ισχυρίζεται ο βασιλιάς Αμπντουλάχ. Ισως τον τρομάζουν πάρα πολύ οι αναμνήσεις του τέλους της δεκαετίας του 1990, όταν οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν πολύ και μαζί τους τα έσοδα της κυβέρνησης, η οικονομία βρισκόταν σε στασιμότητα, η ανεργία των νέων είχε γενικευθεί και οι παρατηρητές διερωτώντο αν ήταν μετρημένες οι ημέρες της μοναρχίας. Ή ίσως του είναι δύσκολο να αυξήσει την παραγωγή επειδή στερεύει η μεγαλύτερη πετρελαιοπηγή της χώρας του αλλά και του κόσμου, η Γκαουάρ.
Οποιος κι αν είναι ο λόγος, πολιτικοί σαν τον Βρετανό πρωθυπουργό, Γκόρντον Μπράουν, πρέπει να αναζητήσουν άλλους τρόπους για να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου. Και τους ψάχνουν σε κάθε κατεύθυνση. Η Ιταλία επιβάλλει έναν φόρο «Ρομπέν των Δασών» στις πετρελαϊκές με τα έσοδα του οποίου θα χρηματοδοτήσει την παροχή βοήθειας στους οικονομικά ασθενέστερους. Κάτι αντίστοιχο θέλει να κάνει και ο Μπαράκ Ομπάμα στην Αμερική. Εξάλλου, ο πολιτικός του αντίπαλος, Τζον Μακέιν, θέλει να αναστείλει την εφαρμογή του φόρου στη βενζίνη ώστε να διασφαλίσει χαμηλότερες τιμές για τους εξαγριωμένους οδηγούς. Ο απερχόμενος πρόεδρος, Τζορτζ Μπους, ζητάει από το Κογκρέσο να επιτρέψει σε πετρελαϊκές να αντλήσουν πετρέλαιο από την Αλάσκα.
Τίποτε από αυτά δεν πρόκειται να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα. Πολιτικοί και οδηγοί θα αναγκασθούν να περιμένουν να καμφθεί η ζήτηση εξαιτίας των υψηλών τιμών και να αυξηθεί η προσφορά. Υπάρχουν ελπίδες: η ζήτηση υποχωρεί στον ανεπτυγμένο κόσμο, ενώ επιβραδύνεται στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου. Πολλές κυβερνήσεις άρχισαν να κόβουν τις επιδοτήσεις τελευταία συνεισφέροντας στη μείωση της ζήτησης. Ενδέχεται επίσης να αρχίσουν να μειώνονται οι εισαγωγές της Κίνας από τη στιγμή που τα διυλιστήριά της έχουν συγκεντρώσει επαρκή αποθέματα.
Σε ό,τι αφορά την πλευρά της προσφοράς, η εικόνα δεν υπόσχεται πολλά όπως φαίνεται από τα δεινά της Νιγηρίας. Υπάρχουν ενδείξεις ότι αυξάνονται τα αποθέματα κατώτερης ποιότητας πετρελαίου, που είναι δυσκολότερη και λιγότερο προσοδοφόρα η διύλισή του. Αλλά για να παραχθεί περισσότερο από αυτό, ο κόσμος χρειάζεται περισσότερα διυλιστήρα με έναν συγκεκριμένο σχεδιασμό, η ανέγερση των οποίων δεν θα γίνει σε μια νύχτα.

ΟΠΕΚ: Η παραγωγή καλύπτει τη ζήτηση
Για την εκτίναξη των τιμών στις αγορές πρώτων υλών, αρχής γενομένης από το πετρέλαιο, από τους βασικότερους υπεύθυνους θεωρείται η κερδοσκοπία. Αυτήν κυρίως επικαλείται ο ΟΠΕΚ για να μην αυξήσει την παραγωγή του, επιμένοντας ότι η προσφορά υπερεπαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση. Η στάση του καρτέλ το φέρνει σε σύγκρουση με τις καταναλώτριες χώρες, οι οποίες μετέρχονται διαφόρων μέσων για να το πείσουν να ενδώσει στις εκκλήσεις τους αυξάνοντας την παραγωγή. Εξ αυτών, οι ΗΠΑ επεξεργάζονται ως και νομοθεσία που θα επιτρέπει την... παραπομπή του ΟΠΕΚ στη δικαιοσύνη, με την κατηγορία ότι διατηρεί χαμηλά τα επίπεδα της προσφοράς.
Κάποιοι αναλυτές εμφανίζονται πιο ψύχραιμοι. Ενας εξ αυτών είναι ο Ντάνιελ Γιέρτζιν. Αυτή την εβδομάδα, ο βραβευθείς με Πούλιτζερ ιστορικός πετρελαίου και συνιδρυτής και πρόεδρος της Cambridge Energy Research Associates (CERA) κατέθεσε ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου την άποψή του για τους παράγοντες που επέφεραν διπλασιασμό των τιμών το τελευταίο έτος. Ο κ. Γιέρτζιν δεν έλαβε θέση υπέρ ή κατά της κερδοσκοπίας. Οπως υποστήριξε, το ζήτημα είναι πολύ περίπλοκο για να αναζητείται ένας και μόνος υπεύθυνος. Σίγουρα, εξήγησε, οι κερδοσκοπικές συναλλαγές έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν ρόλο στην ξέφρενα ανοδική πορεία των πετρελαϊκών τιμών στις διεθνείς αγορές. Δεν ευθύνονται, ωστόσο, μόνο αυτές.
«Υπό τις παρούσες συνθήκες», παραδέχθηκε ο κ. Γιέρτζιν, «υπάρχει η τάση να ζητείται μια και μόνη εξήγηση. Ωστόσο, η ιστορία δείχνει ότι τέτοιας κλίμακας και σημασίας μεταβολές δεν πηγάζουν από έναν και μοναδικό λόγο, αλλά από μια συρροή αιτιών». Ομολογεί, βέβαια, ότι οι κερδοσκόποι που επεδίωξαν να αποκομίσουν γρήγορα κέρδη από τις αγορές πετρελαίου δεν υπήρξαν άμοιροι ευθυνών. Αντιθέτως, «ανταποκρίθηκαν, προέβαλαν και υπερέβαλαν την προσφορά και τη ζήτηση, τις γεωπολιτικές εξελίξεις και άλλες τάσεις». Το ίδιο όμως ισχύει και για άλλους παράγοντες, όπως η πιστωτική κρίση και το ασθενές δολάριο.
Σύμφωνα με τον κ. Γιέρτζιν, οι αγορές συνέβαλαν στη δημιουργία μιας «ψυχολογίας έλλειψης», στην επικράτηση με λίγα λόγια της αίσθησης ότι «το πετρέλαιο εξαντλείται» στον πλανήτη. Ενα τέτοιο κλίμα «γίνεται αυτοτροφοδοτούμενο όσο ανεβαίνουν οι τιμές και τουλάχιστον ώσπου να υπάρξει αντιστροφή της πορείας τους». Η κατάρρευση της αγοράς στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου οδήγησε στις γνωστές μειώσεις επιτοκίων και στην εξασθένηση του αμερικανικού νομίσματος, παράγοντες που ενίσχυσαν με τη σειρά τους τις πετρελαϊκές τιμές.
Ο κ. Γιέρτζιν κάλεσε τους Αμερικανούς να υιοθετήσουν πολύπλευρα και επιθετικά μέτρα για την επίλυση της ενεργειακής κρίσης. Εξέφρασε, ωστόσο, την εκτίμηση ότι, παρ’ όλα αυτά, ίσως το ράλι σιγά σιγά να εξαντλείται.

Οταν τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια «παίζουν»
Αssociated Press
Οι διαχειριστές κεφαλαίων συνταξιοδοτικών Ταμείων, τραπεζών και χρηματιστηριακών οίκων στη Γουόλ Στριτ αρνούνται πως φέρουν μέρος της ευθύνης για το ράλι των τιμών του πετρελαίου. Η άνοδος της τιμής ενέργειας και τροφίμων επανέφερε τον κίνδυνο του πληθωρισμού σε μια ατυχή συγκυρία, καθώς η αμερικανική οικονομία ήδη δίνει μάχη για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης ύφεσης στην αγορά των ακινήτων και της πρώτης κρίσης στην αγορά τιτλοποίησης.
Στις ΗΠΑ, η τιμή της βενζίνης έχει αυξηθεί κατά 4 δολάρια και πλέον, αναχαιτίζοντας την αγοραστική δύναμη επιχειρήσεων και καταναλωτών. Μέλη του Κογκρέσου στις ΗΠΑ θεωρούν ότι οι μεγάλες τοποθετήσεις συνταξιοδοτικών Ταμείων και παικτών της Γουόλ Στριτ στην ευρύτερη αγορά πετρελαίου πυροδοτούν έντονες ανοδικές τάσεις, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική ζήτηση και προσφορά εφόσον δεν συμμμετέχουν ενεργά στο εμπόριο ενέργειας. Πράγματι, οι τοποθετήσεις στην προθεσμιακή αγορά του πετρελαίου αντισταθμίζουν τον πληθωριστικό κίνδυνο που εμπεριέχει η μεγάλη πτώση του δολαρίου. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες της πιστωτικής κρίσης σε συνάρτηση με τις υποτονικές –στην καλύτερη περίπτωση– αποδόσεις που εμφανίζουν οι χρηματιστηριακές αγορές και αυτές των ομολόγων έχουν ενθαρρύνει αυτήν τη μετάβαση στις προθεσμιακές αγορές ενέργειας, αλλά και τροφίμων.
Από την άλλη πλευρά, όλο και περισσότεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι, αντιμέτωποι με έναν κυκεώνα προκλήσεων στην οικονομία, θεωρούν πως τα κερδοσκοπικά κεφάλαια ευθύνονται για το ράλι στις τιμές του μαύρου χρυσού και των πετρελαιοειδών. Στην αντεπίθεση προχώρησαν, όμως, οι διαχειριστές συνταξιοδοτικών Ταμείων για να αποκρούσουν σύσταση που προτείνει την απογόρευση επενδύσεων στις αγορές εμπορευμάτων. Αναφερόμαστε, συγκεκριμένα, σε μια δέσμη προτάσεων του Τζόε Λίμπερμαν, προέδρου της επιτροπής εθνικής ασφάλειας και κυβερνητικών υποθέσεων.
«Ετσι θα τεθούν σε κίνδυνο τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια εκείνων που υποτίθεται ότι στοχεύει να στηρίξει ένα τέτοιο μέτρο», «είναι σαν να κλέβεις το Πίτερ για να πληρώσεις τον Πολ», δηλωσε ο Γουίλιαμ Κουίν, πρόεδρος της επιτροπής επενδύσεων των προνομίων εργαζομένων (Committee on the Investment of Employee Benefit Assets), η οποία εκπροσωπεί 110 ιδιωτικά συνταξιοδοτικά Ταμεία, με συνολικά περιουσιακά στοιχεία 1,5 τρισ. δολαρίων. Ο ίδιος δεν παραλείπει να τονίσει ότι τα συνταξιοδοτικά Ταμεία δεν τοποθετούν πάνω από το 1% των περιουσιακών στοιχείων τους σε εμπορεύματα, τονίζοντας πως τέτοιας φύσεως επενδύσεις είναι μακροπρόθεσμες και άρα δεν εντάσσονται στην επίφοβη κατηγορία των κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Τα κρατικά συνταξιοδοτικά κεφάλαια ομοσπονδιακών και τοπικών κρατικών υπαλλήλων διατηρούν μόνον το 5% των περιουσιακών στοιχείων τους, συνολικού ύψους 3 τρισ. δολαρίων, σε εναλλακτικές επενδύσεις, όπως είναι τα εμπορεύματα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εθνικής ένωσης των κρατικών υπηρεσιών συντάξεων.Το 90% του συνόλου των κεφαλαίων εξακολουθεί να είναι τοποθετημένο σε μετοχές και ομόλογα.
Οικονομικοί αναλυτές παρατηρούν πως η επιχειρηματολογία των διαχειριστών κεφαλαίων στα συνταξιοδοτικά Ταμεία είναι ετεροχρονισμένη. Τις τελευταίες εβδομάδες, τουλάχιστον, εννέα νομοσχέδια έχουν παρουσιαστεί ενώπιον των μελών του Κογκρέσου, τα οποία στοχεύουν στην παρεμπόδιση των κερδοσκοπικών κινήσεων στις αγορές των εμπορευμάτων. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν ζητηθεί είναι η κατάθεση μιας «προκαταβολής» για τη λήψη θέσεων στην προθεσμιακή αγορά, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη δέσμευση του εκάστοτε επενδυτή ή ο αυστηρότερος έλεγχος σε τοποθετήσεις που αφορούν παράγωγα του εξωτερικού.
Ο εν ενεργεία επικεφαλής της επιτροπής εμπορευμάτων, Γουόλκερ Λούκεν, δεν είναι ακόμη βέβαιος πως το ράλι των τιμών του πετρελαίου αποδίδεται σε κερδοσκοπικές, βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις. Τα πορίσματα σχετικής έκθεσης πρόκειται να παρουσιαστούν στο Κογκρέσο τον επόμενο Σεπτέμβριο. Ο Τζέιμς Νιούζσομ, πρόεδρος του χρηματιστηρίου μετάλλων της Νέας Υόρκης, υποστηρίζει απο την πλευρά του πως οι ρυθμιστικές αρχές οφείλουν να έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε αγορές του εξωτερικού και σε συναλλαγές swap. Και ο κ. Νιούζσομ, όμως, δεν είναι της άποψης πως η κερδοσκοπία υποκινεί αποκλειστικά τη μεγάλη άνοδο στις τιμές ενέργειας, αναφερόμενος σε άλλους παράγοντες, όπως είναι η ανεπάρκεια της προσφοράς και οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Εκτός των Αμερικανών αξιωματούχων υπάρχουν και ενεργοί παίκτες της αγοράς που διαφωνούν με την πεποίθηση των Νιούζσομ και Λούκεν. Ο Μάικλ Μάστερς, διευθυντικό στέλεχος του κεφαλαίου αντιστάθμισης κινδύνου Masters Capital Management, ισχυρίζεται πως εάν αφαιρεθεί το κερδοσκοπικό στοιχείο από τις τιμές του πετρελαίου τότε θα καταγραφεί μια πτώση από τα 138 δολάρια το βαρέλι, σήμερα, στα 65 δολάρια. «Το χρήμα είναι αυτό που προκαλεί όλες αυτές τις διακυμάνσεις», δήλωσε ο κ. Μάστερς, το hedge fund του οποίου επενδύει μόνον σε προθεσμιακά κεφάλαια πετρελαίου, προσθέτοντας ότι «για να κατανοήσει κάποιος τα αίτια που πυροδοτούν αυτές τις τάσεις, τότε οφείλει να ακολουθήσει τη ροή του χρήματος».

Η έλλειψη επενδύσεων δοκιμάζει την αγορά
Bloomberg
Εάν οι κυβερνήσεις περιορίσουν τη συμμετοχή στις αγορές εμπορευμάτων και περικόψουν την κερδοσκοπία, θα αποδειχθούν ανόητες, κατά τις εκτιμήσεις του διευθύνοντος συμβούλου της Αγοράς Μετάλλων του Λονδίνου, Μάρτιν Αμποτ. Αλλωστε, όπως διευκρίνισε, οι τιμές στην αγορά βασίζονται στην προσφορά και τη ζήτηση. Η ολοένα διογκούμενη ζήτηση από τις αναδυόμενες αγορές και η έλλειψη επενδύσεων από τους προμηθευτές έχουν προξενήσει μία δομική μεταβολή στις αγορές εμπορευμάτων, τροφοδοτώντας την αύξηση των τιμών. Πάντως, όπως προσέθεσε ο κ. Αμποτ, η σκλήρυνση των ρυθμίσεων για τον έλεγχο των κερδοσκοπικών συμφερόντων δεν πρόκειται να οδηγήσει σε μείωση τιμών και ενδεχομένως να στρεβλώσει και τον ρόλο της αγοράς.
«Εντός του χώρου της αγοράς εμπορευμάτων ως συνόλου διαδραματίζεται κάτι το οποίο δεν μπορεί έτσι απλά να αποδοθεί στο «ζεστό» χρήμα που κυκλοφορεί ανάμεσα στα χρηματιστήρια», υπογραμμίζει ο κ. Αμποτ, επικεφαλής της ισχυρότερης αγοράς στον κόσμο για τον χαλκό, το αλουμίνιο και άλλα βασικά μέταλλα. «Θα ήταν ανόητο εκ μέρους των κυβερνήσεων να χαλιναγωγήσουν τη συμμετοχή των επενδυτών στις αγορές».
Βέβαια, η εκτίναξη των τιμών εμπορευμάτων, όπως το πετρέλαιο, το καλαμπόκι και ο χαλκός, υποχρέωσαν τον γερουσιαστή των ΗΠΑ Τζόζεφ Λίμπερμαν να προτείνει την υιοθέτηση επιπλέον ρυθμίσεων για να περιοριστεί ο ρόλος των κερδοσκόπων στις αγορές. Από τη δική του πλευρά ο δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Σόρος, ο οποίος στις αρχές του ’90 είχε κερδοσκοπήσει με τη βρετανική λίρα, δηλώνει ότι οι τιμές στο πετρέλαιο φανερώνουν μία φούσκα κερδοσκοπίας.
«Γιατί ένας αιρετός άρχοντας θα γνωρίζει τι συμβαίνει με τις τιμές καλύτερα από το σύνολο της πετρελαϊκής βιομηχανίας, η οποία συναλλάσσεται ανοιχτά στην αγορά;», θέτει το ερώτημα ο κ. Αμποτ. «Το να αποπειραθεί μία κυβέρνηση να καθορίσει ποια είναι μία καλή τιμή για ένα προϊόν είναι ηλιθιότητα». Από τις 31 Μαρτίου μέχρι σήμερα ο δείκτης Reuters/Jefferies CRB Index, ο οποίος μετράει την απόδοση ενός καλαθιού 19 εμπορευμάτων, έχει ανέλθει κατά 18% και αναμένεται να εμφανίσει την καλύτερη επίδοσή του από το 1973. Οπως υπογραμμίζει ο Μάρτιν Αμποτ, «εφόσον δεν επενδύουμε σε εργοστάσια και δεν επενδύουμε σε διαθέσιμα, η αγορά υφίσταται δομικές αλλαγές».
Σε ανάλυσή του ο Κέβιν Νόρις, αναλυτής της Barclays Capital, επισημαίνει ότι οι ανεπαρκείς αναλύσεις των επενδύσεων στα εμπορεύματα ίσως οδηγήσει τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές να επέμβουν και να στρεβλώσουν τις τιμές. Αλλωστε, το μέγεθος των επενδύσεων είναι υπερεκτιμημένο, ενώ οι επικρατούσες τάσεις στην προσφορά και τη ζήτηση συνιστούν τον κινητήριο μοχλό για τη διαμόρφωση των τιμών.
Από μέρους του, ο επικεφαλής της αγοράς μετάλλων του Λονδίνου Μάρτιν Αμποτ υπενθυμίζει ότι «δεν υπάρχει περίπτωση ένας κερδοσκόπος να επιδιώξει να αναδειχθεί στην κινητήρια δύναμη των αγορών. Ο καθένας θα μπορούσε να σκεφθεί μία στρατηγική, η οποία θα κινητοποιούσε την αγορά, αλλά ελάχιστοι άνθρωποι έχουν κατορθώσει να επινοήσουν μία στρατηγική άλλη, η οποία θα τους θέσει εκτός της πρώτης και μάλιστα με κέρδος. Και αυτό είναι ένα από τα πράγματα που κρατούν ασφαλείς τις αγορές».
Σε επιστολή της προς το αμερικανικό Κογκρέσο η διεθνής ένωση των αγορών σε παράγωγα, σουάπς και προθεσμιακά συμβόλαια, επεσήμανε ότι το να επιρρίπτονται ευθύνες για τις αιφνίδιες μεταβολές και διακυμάνσεις τιμών στους ίδιους τους χρηματιστές πιθανώς να τους παρακινήσει να εγκαταλείψουν τις οργανωμένες αγορές. Μία τέτοια προοπτική μαζικής εξόδου απειλεί την υγιή λειτουργία των αγορών.
Οπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει εν κατακλείδι ο Μάρτιν Αμποτ, ο οποίος στόχο έχει να διπλασιάσει τον όγκο συναλλαγών στην αγορά μετάλλων του Λονδίνου μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια: «Χωρίς κερδοσκοπία δεν λειτουργεί η αγορά.
Η παγκόσμια οικονομία δεν πρόκειται να λειτουργήσει χωρίς την ελεύθερη διακίνηση ρευστού και η ελεύθερη διακίνηση ρευστού δεν καθίσταται εφικτή χωρίς την ελεύθερη αλληλεπίδραση των αγορών».