Κλασικά σημάδια πανικού στις ελληνικές κεφαλαιαγορές, που θυμίζουν τις ημέρες πριν από τη χρεοκοπία της αμερικανικής τράπεζας Lehman τον Σεπτέμβριο του 2008, πυροδότησε η υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδος σε επίπεδο «junk». Αυτή η επιδείνωση οφείλεται στη δυσπιστία των αγορών ως προς τη δυνατότητα της κυβέρνησης να βάλει τάξη στο δημοσιονομικό χάος και στη λειτουργικότητα του μηχανισμού διάσωσης.
Τώρα, η εφιαλτική επιδείνωση φέρνει στο επίκεντρο διεθνώς το ζήτημα της φερεγγυότητας της χώρας μας. Είναι σε θέση η Ελλάδα να εγγυηθεί τα ομόλογα που εκδίδει; Ή θα σταματήσουν οι πιστωτές της να την εμπιστεύονται και θα οδηγηθεί στη χρεοκοπία; Από την έναρξη της κρίσης έως σήμερα, η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας έχει επιδεινωθεί δραματικά. Και δυστυχώς, οι ελληνικές τράπεζες, που έχουν φορτωθεί με τα ελληνικά ομόλογα, υποβαθμίζονται. Εγκλωβισμένοι οι λαοί στα ποικίλα παιχνίδια των εταιρειών πιστοληπτικής αξιολόγησης τύπου Fitch, Standard & Poor’s, Moody’s και λοιπών... συνεχώς απειλούνται με την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των οικονομιών τους.
Επιπλέον, η πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ να αυξήσει το απαιτούμενο ενέχυρο ομολόγων με αξιολόγηση κάτω του Α- θα αυξήσει το κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Η σταθερή μείωση των τραπεζικών καταθέσεων και οι κρατικές εγγυήσεις που ζητούν οι τράπεζες για τον δανεισμό τους συμπληρώνουν την εικόνα του συναγερμού που έχει σημάνει. Οι εταίροι μας στην Ε. Ε. έχουν κάθε συμφέρον να αποτρέψουν μια άτακτη χρεοκοπία της Ελλάδας, εφόσον οι τράπεζές τους έχουν στην κατοχή τους ένα μεγάλο ποσοστό του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Η ελληνική οικονομία και οι ελληνικές τράπεζες είναι και σήμερα –όπως και πάντα– όμηροι και των οίκων αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Οταν οι δανειστές μας, και όχι εμείς, καθορίζουν τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται η χώρα, είναι σαφές ότι έχουν κάθε λόγο να βάζουν κακούς βαθμούς στη φερεγγυότητα του ελληνικού Δημοσίου, ανεβάζοντας έτσι το κόστος δανεισμού.
Τα σενάρια ενδεχόμενης χρεοκοπίας της χώρας ή έξοδο της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα, πυροδοτώντας κύμα φυγής από τις ελληνικές τράπεζες. Πολλοί καταθέτες και ιδιαίτερα μεγαλοκαταθέτες, όπως επιχειρηματίες και εφοπλιστές, αποσύρουν μέρος ή το σύνολο των καταθέσεών τους από τις ελληνικές τράπεζες και τις μεταφέρουν στο εξωτερικό ή και σε τραπεζικές θυρίδες. Η τάση αυτή, που παίρνει πλέον ανησυχητικές διαστάσεις και μεταξύ των μικροκαταθετών, δημιουργεί μεγαλύτερους κινδύνους από τους πραγματικούς που αντιμετωπίζει η οικονομία, προκαλώντας πιέσεις στη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος.
Ενώ η διεθνής σκηνή επιδεινώνεται, με συνέπεια ο διάσημος οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί να προειδοποιεί: Θα ζούμε με τον κίνδυνο εκτροχιασμού των ελλειμμάτων και των χρεών. Οι ανησυχίες περί «εκτροχιασμού των χρεών» και το δίλημμα που αντιμετωπίζουν κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες ως προς τον χρόνο ανάκλησης των έκτακτων μέτρων στήριξης των οικονομιών, είναι εφιαλτική. Οπως τόνισε, αποφύγαμε μια βαρύτατη ύφεση μέσω των «εκτεταμένων νομισματικών και δημοσιονομικών μέτρων», αλλά το τίμημα ήταν ο διπλασιασμός του δημόσιου χρέους με αποτέλεσμα να ζούμε πλέον με την ανησυχία του «εκτροχιασμού των χρεών».
Η αγωνία που υπάρχει είναι ότι η κατάσταση στην Ελλάδα δεν αποτελεί παρά πρόβα τζενεράλε για τα προβλήματα των μεγαλύτερων οικονομιών. Μακάρι να μπορούσαν οι χώρες σε κρίση να ακολουθήσουν κεϊνσιανή πολιτική στήριξης της ζήτησης! Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, ο μέσος λόγος χρέους/ΑΕΠ στις ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται φέτος να φθάσει στα επίπεδα του 1950! Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης αποσύρονται τα ερχόμενα έτη, ο λόγος αυτός προβλέπεται να αυξηθεί στο 110% ώς τα τέλη του 2014, έναντι 75% στα τέλη του 2007. Ο λόγος αυτός αναμένεται να προσεγγίσει ή να ξεπεράσει το 100% για πέντε χώρες του G7 –Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία, ΗΠΑ– ώς το 2014, αφήνοντας έξω μόνον τον Καναδά και τη Γερμανία. Για να μειωθεί το χρέος στο προ κρίσης επίπεδο του 60% ως προς το ΑΕΠ, κατά μέσον όρο, θα χρειαστεί αναπτυξιακή «στροφή» της τάξης του 8%.
No comments:
Post a Comment