Η ποσοτική χαλάρωση δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας

Bloomberg
Οταν αρχίζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες να διαμαρτύρονται ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ χαμηλός, ας είμαστε σίγουροι πως ετοιμάζονται να κάνουν κάτι γι’ αυτό. Αυτό ήταν το συμπέρασμα της ανακοίνωσης της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ μετά τη συνεδρίαση της 21ης Σεπτεμβρίου, καθώς η επίκληση της διπλής αποστολής της Fed (περί προώθησης μέγιστης απασχόλησης και διασφάλισης σταθερότητας τιμών) έπεισε ότι επίκειται άλλος ένας γύρος ποσοτικής χαλάρωσης.
Οι τιμές, ή τουλάχιστον όπως υπολογίζονται βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή, είναι σχετικά σταθερές. Ο δείκτης αυτός και ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τρόφιμα και ενέργεια, ενισχύθηκαν κατά 1,1% και 0,9%, αντίστοιχα, από τις αρχές του έτους ώς τον Αύγουστο. Σε ετήσια βάση, οι εξαμηνιαίες αυξήσεις είναι 0,5% και 1%. Μπορεί αυτό να σημαίνει σταθερότητα για εσάς και εμένα, είναι όμως χαμηλότερο από αυτό που η Fed χαρακτηρίζει «συμβατό με τις τρέχουσες τιμές». Η απασχόληση κάθε άλλο παρά υψηλή είναι. Η μηνιαία αύξηση του προσωπικού στον ιδιωτικό τομέα έφθασε τις 95.000 το πρώτο οκτάμηνο του έτους, πολύ λίγη για να επηρεάσει τον δείκτη ανεργίας, που μένει σταθερός στο 9,6%.
Οι οικονομολόγοι προέβλεψαν ότι ο νέος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης θα ξεκινήσει μετά τη συνεδρίαση του Νοεμβρίου, που θα λήξει μία ημέρα μετά τις ενδιάμεσες εκλογές στο Κογκρέσο. Ωστόσο, όσο οι αγορές μετοχών και ομολόγων αφομοιώνουν τα οφέλη της ποσοτικής χαλάρωσης, οι αγορές συναλλάγματος και πρώτων υλών στέλνουν εντελώς διαφορετικά μηνύματα.
Το δολάριο βυθίζεται όσο ο χρυσός καταγράφει νέα ρεκόρ σχεδόν καθημερινά. Οι πρώτες ύλες κινούνται σε ρυθμούς ράλι. Αν μας απειλούσε σοβαρός, διαρκής αποπληθωρισμός, λογικά οι άνθρωποι θα ήθελαν να έχουν στην κατοχή τους το νόμισμα που αγοράζει περισσότερα αγαθά, καθώς οι τιμές υποχωρούν. Αντιθέτως, η αγορά συναλλάγματος προειδοποιεί ότι κυκλοφορούν πάρα πολλά δολάρια.
Κάτι συνεχίζει να με ενοχλεί. Οι χαράσσοντες την πολιτική της Fed, εξετάζοντας οικονομικούς δείκτες που ανακοινώνονται με καθυστέρηση, φοβούνται πως οι ΗΠΑ θα βιώσουν αποπληθωρισμό ιαπωνικού τύπου: ελαφρές αλλά διαρκείς μειώσεις τιμών. Οι επενδυτές σε μετοχές και ομόλογα ευχαρίστως κινούνται στους ρυθμούς της Fed. Ωστόσο, οι αγορές συναλλάγματος, το παγκόσμιο αυτό καζίνο όπου το χρήμα ποτέ δεν κοιμάται, στέλνουν άλλο μήνυμα: ότι δεν αξίζει να κατέχεις δολάρια (παρά μόνο για να αγοράσεις ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου), εφόσον θα χάσουν την αξία τους στο μέλλον. Ποιον να πιστέψουμε;
Αναρωτιέμαι μήπως οι προθέσεις της Fed για την ποσοτική χαλάρωση σηματοδοτούν, τελικά, την αρχή για κάτι καλύτερο στην αμερικανική οικονομία. Επειδή συμπίπτουν χρονικά, όχι γιατί το προκαλούν. Αλλά και βάσει του παρελθόντος της Fed, η οποία φθάνει συνήθως καθυστερημένη στη γιορτή.
Οι ενδείξεις για την οικονομία παραμένουν ανάμεικτες. Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τεράστια διαρθρωτικά προβλήματα. Η κυβέρνηση έχει δώσει υποσχέσεις, την ώρα που η μακροχρόνια ανεργία υπονομεύει το ηθικό. Εν ολίγοις, έστω και αν η Fed ξεκινήσει από τον ερχόμενο μήνα την ποσοτική χαλάρωση, το ταξίδι δεν θα είναι χωρίς δυσκολίες.