ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ Σε παγκόσμιο πιστωτή έσχατης ανάγκης έχει αναδειχθεί το ΔΝΤ

ΖΖ

Στον μοναδικό παγκόσμιο πιστωτή έσχατης ανάγκης, που μπορεί να δανείζει όσες χώρες βρίσκονται σε δυσπραγία, αναδεικνύεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Παραμένει, όμως, ασαφές το πολιτικά ευαίσθητο θέμα των όρων υπό τους οποίους θα χορηγεί τα δάνεια εφεξής, το οποίο έχει κατά καιρούς προκαλέσει έντονες επικρίσεις κατά του ΔΝΤ. Κι αυτό γιατί στη διάρκεια της ασιατικής κρίσης του 1998 το Ταμείο χορήγησε αφειδώς δάνεια σε χειμαζόμενες ασιατικές οικονομίες, θέτοντάς τους, όμως, ως όρους την εφιαλτική λιτότητα, το υψηλό κόστος του δανεισμού, τις απολύσεις και προπαντός τις ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιρειών. Μοιραία κατηγορήθηκε πως επέτεινε την οικονομική δυσπραγία στις χώρες αυτές και κυρίως πως γινόταν όχημα διάδοσης του φιλελευθερισμού.

Το τρέχον Σαββατοκύριακο πραγματοποιείται η εαρινή σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στην έδρα του στην Ουάσιγκτον. Εκεί θα βρίσκεται και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου για να δει τον Ντομινίκ Στρος-Καν, καθώς άρχισαν να διαφαίνονται τα κλασικά σημάδια πανικού στις ελληνικές κεφαλαιαγορές, που θυμίζουν τις ημέρες πριν από τη χρεοκοπία της Lehman τον Σεπτέμβριο του 2008. Αυτή η χειροτέρευση στις συνθήκες δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου δεν οφείλεται στους «κερδοσκόπους» ή στο «βαθύ λαρύγγι» κάποιου κυβερνητικού εκπροσώπου που παρερμήνευσε κάποιες πρωθυπουργικές δηλώσεις ως επιθυμία για απεμπλοκή του ΔΝΤ από τον μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε. Οφείλεται στη δυσπιστία των αγορών ως προς τη δυνατότητα της κυβέρνησης να βάλει τάξη στο δημοσιονομικό χάος και τη λειτουργικότητα του μηχανισμού διάσωσης που συμφωνήθηκε στο Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε. Στις σημερινές συνθήκες, η πιθανότητα άντλησης από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές των 12 δισ. ευρώ που υπολείπονται για να αναχρηματοδοτηθεί το βουνό του χρέους που λήγει τον Απρίλιο και τον Μάιο είναι μάλλον χαμηλή. Επιπλέον, η απόφαση της ΕΚΤ να αυξήσει το απαιτούμενο ενέχυρο ομολόγων με αξιολόγηση κάτω του Α- θα αυξήσει το κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Η σταθερή μείωση των τραπεζικών καταθέσεων και οι κρατικές εγγυήσεις που ζητούν οι τράπεζες για τον δανεισμό τους συμπληρώνουν την εικόνα του συναγερμού που έχει σημάνει. Εδώ που φτάσαμε, η άμεση προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ είναι λύση απελπισίας. Οι εταίροι μας στην Ε.Ε. έχουν κάθε συμφέρον να αποτρέψουν μια άτακτη χρεοκοπία της Ελλάδας, εφόσον οι τράπεζές τους έχουν στην κατοχή τους ένα μεγάλο ποσοστό του ελληνικού δημόσιου χρέους. Η αγωνία που υπάρχει είναι ότι η κατάσταση στην Ελλάδα δεν αποτελεί παρά πρόβα τζενεράλε για τα προβλήματα των μεγαλύτερων οικονομιών. Το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ ανήλθε στο ρεκόρ των 221 δισ. δολαρίων τον Φεβρουάριο. Μακάρι να μπορούσαν οι χώρες σε κρίση να ακολουθήσουν κεϊνσιανή πολιτική στήριξης της ζήτησης! Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, ο μέσος λόγος χρέους/ΑΕΠ στις ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται φέτος να φθάσει στα επίπεδα του 1950! Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης αποσύρονται τα ερχόμενα έτη, ο λόγος αυτός προβλέπεται να αυξηθεί στο 110% ώς τα τέλη του 2014, έναντι 75% στα τέλη του 2007. Ο λόγος αυτός αναμένεται να προσεγγίσει ή να ξεπεράσει το 100% για πέντε χώρες του G7 -Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία, ΗΠΑ- ώς το 2014, αφήνοντας έξω μόνον τον Καναδά και τη Γερμανία. Για να μειωθεί το χρέος στο προ κρίσης επίπεδο του 60% ως προς το ΑΕΠ, κατά μέσον όρο, θα χρειαστεί αναπτυξιακή «στροφή» της τάξης του 8%.