Η παρτίδα ξαναπαίζεται (αισιόδοξο)

Αν δεν προσφεύγαμε στον μηχανισμό στήριξης, θα έπρεπε να κηρύξουμε παύση πληρωμών - πτώχευση. Η εκτίναξη των spreads και των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) έδειχναν ότι αν βγαίναμε να αναζητήσουμε δάνεια, δεν θα βρίσκαμε - ούτε ακριβά ούτε πανάκριβα. Ταυτόχρονα, η ραγδαία διάβρωση της αξίας των κρατικών τίτλων υποδήλωνε ότι οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές που ήδη έχουν στα χέρια τους ελληνικά ομόλογα συνολικής αξίας 240 δισ. ευρώ περίπου, θα άρχιζαν να τα ξεφορτώνονται για να αποφύγουν να μεγαλώσει η ζημιά τους. Η συζήτηση αν έπρεπε ή δεν έπρεπε να προσφύγουμε στον μηχανισμό είναι τόσο κούφια όσο μια συζήτηση αν θα έπρεπε ή όχι να πτωχεύσουμε. Λοιπόν, δεν θα πτωχεύσουμε. Σταδιακά, τα προβλήματα ρευστότητας μπορούν να εξομαλυνθούν, το πιστωτικό σύστημα να ενισχύσει την πραγματική οικονομία, οι διεθνείς αγορές θα ηρεμήσουν και τα τελευταία παιχνίδια των κερδοσκόπων θα εξουδετερωθούν. Δύο, τα πιο «φρέσκα» από αυτά: Πρώτο (με στόχο να διατηρήσουν υψηλά τα spreads…), η φημολογία περί δήθεν επικείμενης επιμήκυνσης της αποπληρωμής του δημοσίου χρέους, παρότι είναι βέβαιον ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποπληρώνει κανονικά και στο ακέραιο όλους όσοι την έχουν εμπιστευθεί - δεν είναι ούτε Ουρουγουάη ούτε Αγιος Δομίνικος. Δεύτερο (με στόχο να αποδυναμωθεί το πιστωτικό σύστημα…), το παραμύθι ότι, δήθεν, η προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης θα έχει ως συνέπεια τη… δέσμευση των καταθέσεων - παρότι είναι πασίγνωστο ότι το ΔΝΤ, αν μη τι άλλο, έχει ως πάγια αρχή την απόλυτα ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων.

Η παρτίδα (ξανα) παίζεται και έχουμε την ευκαιρία να την κερδίσουμε. Πώς;

Πρώτον, με τη συνεπή προώθηση ενός προγράμματος διαρθρωτικών αλλαγών, όπως αυτό θα διαμορφωθεί μετά τις διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό το πρόγραμμα θα είναι το συμβόλαιο που θα υπογράψουμε με τον μηχανισμό στήριξης.

Δεύτερον, με την χωρίς παρεκκλίσεις και καθυστερήσεις υλοποίηση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Τα έσοδα μπορούν να αυξηθούν ακόμη και με ταυτόχρονη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, αφού στα 240 δισ. ΑΕΠ αντιστοιχούν άλλα 70 δισ. ευρώ παραοικονομίας - τα μεγάλα περιθώρια είναι φανερά. Και οι δαπάνες μπορούν να περιοριστούν, αν αντιμετωπιστεί η σπατάλη σε νοσοκομεία, αυτοδιοίκηση, ΕΡΤ, ΟΣΕ και λοιπά ευαγή ιδρύματα.

Τρίτον, με την άμεση επανεκκίνηση των κινητήρων της οικονομίας. Εως το 2020, για να ανταποκριθούμε σε πραγματικές ανάγκες ή σε συμβατικές υποχρεώσεις μας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, πρέπει να γίνουν επενδύσεις περί τα 15 δισ. ευρώ στην ενέργεια, περί τα 12 δισ. στις ανανεώσιμες πηγές και άλλα 12 δισ. στην επεξεργασία των απορριμμάτων. Αν επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες, είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μια σημαντική αναπτυξιακή δυναμική.

Διαβήκαμε το κατώφλι και αρχίζουμε μια πορεία που στη διάρκειά της όλα θα αλλάζουν και στο τέλος της οποίας, σε λίγα χρόνια, τίποτα δεν θα είναι ίδιο με σήμερα. Αυτή η πορεία δεν θα είναι περίπατος. Η αυριανή Ελλάδα θα προκύψει μέσα από μεγάλες συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων που έχουν μάθει να ευημερούν στο σημερινό τέλμα και στις διαφορετικές εκδοχές του αύριο. Το στοίχημα, με άλλα λόγια, στο πλαίσιο του αυστηρού διεθνούς οικονομικού ελέγχου, είναι ποιες δυνάμεις θα καταφέρουν να σφραγίσουν την πορεία, τον χαρακτήρα και την ταχύτητα της μεταρρύθμισης. Αυτό θα κρίνει και το αυριανό τοπίο της Ελλάδας. Οσα συμβαίνουν σήμερα δεν είναι κεραυνός εν αιθρία ούτε «παραγωγή» ολίγων μηνών. Δεν είναι περιττό να θυμίσουμε ότι η συζήτηση για παραπομπή μας στο ΔΝΤ είχε αρχίσει στις Βρυξέλλες ήδη από τον Νοέμβριο 2008 («Καθημερινή», 7.12.2008) αλλά, τότε, πολιτευτές της Ν. Δ. (οι οποίοι σήμερα εμφανίζονται τιμητές…) ρητόρευαν περί της «αντοχής» της οικονομίας. Και όταν το πρόβλημα έγινε τοις πάσι ορατό, ο τόπος είχε την ατυχία να παρακολουθεί μια ανίκανη κυβέρνηση να το οξύνει και, τελικά, το 2009 να «το βάζει στα πόδια», αφού τίναξε το έλλειμμα πάνω από 30 δισ. και το χρέος πάνω από 300 δισ. ευρώ και άφησε κατερειπωμένο το κράτος, κουρελιασμένη τη δημόσια ηθική και στο ναδίρ το ηθικό της κοινωνίας. Αυτά, θα πείτε, είναι παρελθόν - έχουμε χρόνια μπροστά μας να τα συζητάμε. Συμφωνώ, το επείγον είναι άλλο: Να ακουστεί ένα ηχηρό προσκλητήριο εθνικής ανασύνταξης και συστράτευσης όλων των δυνάμεων του τόπου, των αρίστων (έστω και μη αρεστών), στη βάση ενός συγκροτημένου σχεδίου άμεσης δράσης. Χρόνος δεν περισσεύει - ούτε δυνάμεις.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_25/04/2010_398830