O καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Ντάνι Ρόντρικ είναι ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της παγκοσμιοποίησης. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ενόψει της ομιλίας του στο Harvard Business School Club of Greece την ερχόμενη Τρίτη, σκιαγραφεί τη δεινή θέση που βρίσκεται η χώρα μας και τονίζει ότι οι πιστωτές της Ελλάδας πρέπει να κατανοήσουν ότι υπό τους υφιστάμενους όρους δανεισμού, το χρέος της Ελλάδας δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί.
– Βλέπετε αντίδραση στην παγκοσμιοποίηση μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση; Μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμιες ρυθμίσεις ή μήπως κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε στον προστατευτισμό;
– Θα περίμενα μεγαλύτερη αντίδραση από αυτή που έχουμε δει. Δεν είμαι πεπεισμένος για καμία από τις δύο εκδοχές που αναφέρετε. Πιστεύω όμως ότι οι πολιτικοί έχουν να κάνουν σημαντικές επιλογές. Αν κάνουν τις σωστές και παρέχουν τους βελτιωμένους ρυθμιστικούς κανόνες και τη διακυβέρνηση που χρειαζόμαστε, μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε επιτυχώς την παγκοσμιοποίηση. Αν δεν το κάνουν, οι πιέσεις αναπόφευκτα θα βρουν διέξοδο στον προστατευτισμό και άλλες ανεπιθύμητες απαντήσεις.
–Πώς αλλάζουν οι αναπτυσσόμενες οικονομίες τα χαρακτηριστικά της παγκοσμιοποίησης;
– Είναι ξεκάθαρο ότι οι αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν γίνει πιο κεντρικές για την παγκόσμια οικονομία, καθιστώντας την πιο πολυδιάστατη, με περισσότερους πόλους. Γίνεται λοιπόν κρίσιμο να θέσουμε τους κανόνες για τη νέα φάση της παγκοσμιοποίησης. Αυτοί οι κανόνες πρέπει να αναγνωρίζουν ότι πολλές από τις αναγκαίες ρυθμίσεις θα γίνονται σε εθνικό επίπεδο, και ότι διαφορετικές χώρες θα επιλέξουν διαφορετικές ρυθμίσεις. Χρειάζεται να σκεφτόμαστε με όρους κανόνων κυκλοφορίας, οι οποίοι θα αναγνωρίζουν ότι διαφορετικά έθνη θα κινούνται με διαφορετικές ταχύτητες, αντί να προσπαθούμε να επιβάλουμε μία κοινή ταχύτητα.
– Πώς επηρεάζει το υψηλό χρέος τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας; Πόσο διαφορετική είναι η κατάστασή μας από εκείνη μεγάλων υπερχρεωμένων χωρών όπως οι ΗΠΑ;
– Η Ελλάδα δεν μπορεί να τυπώσει το δικό της νόμισμα, να διασώσει τις τράπεζές της και να προχωρήσει σε δημοσιονομική επέκταση με τον τρόπο που το έκαναν οι ΗΠΑ. Το όφελος του ευρώ ήταν ότι η Ελλάδα μπορούσε να δανειστεί με πολύ χαμηλά επιτόκια. Το κόστος είναι ότι δεν μπορεί, εκτός αν αφήσει την Ευρωζώνη, να κάνει αυτό που σχεδόν κάθε χώρα κάνει σε περίπτωση κρίσης χρέους: να υποτιμήσει το νόμισμά της ώστε να δώσει άμεση ώθηση στην ανταγωνιστικότητα.
– Πιστεύετε ότι υπάρχουν ρεαλιστικές λύσεις εναλλακτικές του Μνημονίου, π.χ. μία αναδιάρθρωση του χρέους ή ακόμη και έξοδος από το ευρώ;
– Το ερώτημα που θα έπρεπε να θέτει κανείς είναι το εξής: «Πόσο ρεαλιστικό είναι το υπάρχον σχέδιο;». Η ατυχής πραγματικότητα είναι ότι δεν φαίνεται πιθανό, ούτε από οικονομική άποψη ούτε με βάση τις προσδοκίες των αγορών, ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να αποπληρώσει το δάνειο υπό τους υφιστάμενους όρους. Η εμπειρία άλλων χωρών επίσης δείχνει ότι, όσο πιο σύντομα αναγνωριστεί αυτή η πραγματικότητα από τους πιστωτές της Ελλάδας, τόσο το καλύτερο θα είναι.
Η λιτότητα ποτέ δεν έχει λειτουργήσει ως στρατηγική για την ανάπτυξη, και η Ελλάδα χωρίς ανάπτυξη, δεν μπορεί ούτως ή άλλως να αποπληρώσει τα χρέη της.
– Τι ρόλο βλέπετε για θεσμούς όπως η Ε.Ε.;
– Η Ε.Ε. είναι η μόνη περιοχή της παγκόσμιας οικονομίας που είχε προοπτικές να χτίσει βαθιά οικονομική ενοποίηση, που θα υποστηριζόταν από μία περιφερειακή διακυβέρνηση. Αλλά στην τρέχουσα κρίση μπορούμε να δούμε πόσο ανεπαρκές έχει αποδειχθεί το μοντέλο της Ε.Ε. Της έλειπαν οι δημοσιονομικοί, ρυθμιστικοί και πολιτικοί θεσμοί, που θα υποστήριζαν τη νομισματική και χρηματοοικονομική ενοποίηση. Τα σημερινά της προβλήματα είναι αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης. Τελικά, η Ε.Ε. είναι αντιμέτωπη με μία επιλογή: αν τα κράτη–μέλη επιθυμούν βιώσιμη οικονομική ένωση, χρειάζεται να κινηθούν γρήγορα προς μία πολιτική ένωση. Αν δεν ενδιαφέρονται για πολιτική ένωση, θα έπρεπε να χαλαρώσουν την οικονομική ένωση.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_29/05/2011_443829
– Βλέπετε αντίδραση στην παγκοσμιοποίηση μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση; Μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμιες ρυθμίσεις ή μήπως κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε στον προστατευτισμό;
– Θα περίμενα μεγαλύτερη αντίδραση από αυτή που έχουμε δει. Δεν είμαι πεπεισμένος για καμία από τις δύο εκδοχές που αναφέρετε. Πιστεύω όμως ότι οι πολιτικοί έχουν να κάνουν σημαντικές επιλογές. Αν κάνουν τις σωστές και παρέχουν τους βελτιωμένους ρυθμιστικούς κανόνες και τη διακυβέρνηση που χρειαζόμαστε, μπορούμε να μεταρρυθμίσουμε επιτυχώς την παγκοσμιοποίηση. Αν δεν το κάνουν, οι πιέσεις αναπόφευκτα θα βρουν διέξοδο στον προστατευτισμό και άλλες ανεπιθύμητες απαντήσεις.
–Πώς αλλάζουν οι αναπτυσσόμενες οικονομίες τα χαρακτηριστικά της παγκοσμιοποίησης;
– Είναι ξεκάθαρο ότι οι αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν γίνει πιο κεντρικές για την παγκόσμια οικονομία, καθιστώντας την πιο πολυδιάστατη, με περισσότερους πόλους. Γίνεται λοιπόν κρίσιμο να θέσουμε τους κανόνες για τη νέα φάση της παγκοσμιοποίησης. Αυτοί οι κανόνες πρέπει να αναγνωρίζουν ότι πολλές από τις αναγκαίες ρυθμίσεις θα γίνονται σε εθνικό επίπεδο, και ότι διαφορετικές χώρες θα επιλέξουν διαφορετικές ρυθμίσεις. Χρειάζεται να σκεφτόμαστε με όρους κανόνων κυκλοφορίας, οι οποίοι θα αναγνωρίζουν ότι διαφορετικά έθνη θα κινούνται με διαφορετικές ταχύτητες, αντί να προσπαθούμε να επιβάλουμε μία κοινή ταχύτητα.
– Πώς επηρεάζει το υψηλό χρέος τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας; Πόσο διαφορετική είναι η κατάστασή μας από εκείνη μεγάλων υπερχρεωμένων χωρών όπως οι ΗΠΑ;
– Η Ελλάδα δεν μπορεί να τυπώσει το δικό της νόμισμα, να διασώσει τις τράπεζές της και να προχωρήσει σε δημοσιονομική επέκταση με τον τρόπο που το έκαναν οι ΗΠΑ. Το όφελος του ευρώ ήταν ότι η Ελλάδα μπορούσε να δανειστεί με πολύ χαμηλά επιτόκια. Το κόστος είναι ότι δεν μπορεί, εκτός αν αφήσει την Ευρωζώνη, να κάνει αυτό που σχεδόν κάθε χώρα κάνει σε περίπτωση κρίσης χρέους: να υποτιμήσει το νόμισμά της ώστε να δώσει άμεση ώθηση στην ανταγωνιστικότητα.
– Πιστεύετε ότι υπάρχουν ρεαλιστικές λύσεις εναλλακτικές του Μνημονίου, π.χ. μία αναδιάρθρωση του χρέους ή ακόμη και έξοδος από το ευρώ;
– Το ερώτημα που θα έπρεπε να θέτει κανείς είναι το εξής: «Πόσο ρεαλιστικό είναι το υπάρχον σχέδιο;». Η ατυχής πραγματικότητα είναι ότι δεν φαίνεται πιθανό, ούτε από οικονομική άποψη ούτε με βάση τις προσδοκίες των αγορών, ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να αποπληρώσει το δάνειο υπό τους υφιστάμενους όρους. Η εμπειρία άλλων χωρών επίσης δείχνει ότι, όσο πιο σύντομα αναγνωριστεί αυτή η πραγματικότητα από τους πιστωτές της Ελλάδας, τόσο το καλύτερο θα είναι.
Η λιτότητα ποτέ δεν έχει λειτουργήσει ως στρατηγική για την ανάπτυξη, και η Ελλάδα χωρίς ανάπτυξη, δεν μπορεί ούτως ή άλλως να αποπληρώσει τα χρέη της.
– Τι ρόλο βλέπετε για θεσμούς όπως η Ε.Ε.;
– Η Ε.Ε. είναι η μόνη περιοχή της παγκόσμιας οικονομίας που είχε προοπτικές να χτίσει βαθιά οικονομική ενοποίηση, που θα υποστηριζόταν από μία περιφερειακή διακυβέρνηση. Αλλά στην τρέχουσα κρίση μπορούμε να δούμε πόσο ανεπαρκές έχει αποδειχθεί το μοντέλο της Ε.Ε. Της έλειπαν οι δημοσιονομικοί, ρυθμιστικοί και πολιτικοί θεσμοί, που θα υποστήριζαν τη νομισματική και χρηματοοικονομική ενοποίηση. Τα σημερινά της προβλήματα είναι αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης. Τελικά, η Ε.Ε. είναι αντιμέτωπη με μία επιλογή: αν τα κράτη–μέλη επιθυμούν βιώσιμη οικονομική ένωση, χρειάζεται να κινηθούν γρήγορα προς μία πολιτική ένωση. Αν δεν ενδιαφέρονται για πολιτική ένωση, θα έπρεπε να χαλαρώσουν την οικονομική ένωση.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_29/05/2011_443829
No comments:
Post a Comment