Μια υπολογίσιμη φωνή από την Ελλάδα

Κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες στα γερμανικά το βιβλίο του οικονομολόγου Γιάννη Βαρουφάκη "Ο παγκόσμιος Μινώταυρος" για τις αιτίες της δημοσιονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Η κριτική δεν φείδεται επαίνων.

Πολλά έχουν γραφεί για την αποτυχία των περισσότερων ελληνικών λογοτεχνικών βιβλίων που μεταφράστηκαν στα γερμανικά το 2001, όταν οι προβολείς της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης έπεσαν στην Ελλάδα. Πολλά εκτός από ένα, από την τρομερή υποψία ότι ένα μεγάλο μέρος της νεοελληνικής λογοτεχνίας αντανακλά απλά την εσωστρέφεια και την ομφαλοσκόπηση, τον παρασιτισμό και τον επαρχιωτισμό της νεοελληνικής κοινωνίας. Και κατά συνέπεια δεν αφορά ένα ευρύτερο κοινό εκτός Ελλάδας, όπως η πραγματικά μεγάλη λογοτεχνία που ξεκινά μεν από το μικρό και περιορισμένο, αλλά σκάβει εκεί τόσο βαθιά μέχρις ότου ανακαλύψει μέσα του τον κόκκο του καθολικού.
Το επιστημονικό βιβλίο

"Ο παγκόσμιος Μινώταυρος" στα γερμανικά

Και βέβαια ουδέποτε ασχοληθήκαμε με το άλλο μεγάλο ταμπού, το νεοελληνικό επιστημονικό βιβλίο, αν υπάρχει καν και αν ναι, τότε ποια είναι η μοίρα του αν μεταφραστεί και σε ξένες γλώσσες. Η άποψη ότι ο διεθνής καταμερισμός της πνευματικής εργασίας δεν λαμβάνει υπόψη την Ελλάδα, δεν περιμένει απ’ αυτήν τίποτα, είναι παραπλανητικός. Αυτό που ζητά η ξένη κριτική και το ξένο κοινό είναι υπολογίσιμες φωνές από την Ελλάδα, όχι απλά φωνές ελληνικές.
Ένα παράδειγμα. Ο ποιοτικός οίκος του Μονάχου Antje Kunstmann, που μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησε στα γερμανικά το εγχειρίδιο νεοελληνικής αυτογνωσίας του Νίκου Δήμου Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας, εξέδωσε επίσης αυτές τις μέρες στα γερμανικά και ένα δείγμα νεοελληνικής επιστήμης, το βιβλίο του οικονομολόγου Γιάννη Βαρουφάκη Ο Παγκόσμιος Μινώταυρος, μια ανάλυση της σημερινής κρίσης που ας το πούμε έτσι εν συντομία την ερμηνεύει ως απότοκο της αμερικανικής κρίσης του 2008. Παρά το ότι ούτε λόγος δεν θα μπορούσε να γίνει για νεοελληνική οικονομολογία διεθνούς βεληνεκούς, η γερμανική κριτική αντιμετωπίζει το φρεσκοτυπωμένο βιβλίο με σεβασμό αν όχι και θαυμασμό.
Ανάλυση πέραν της ηθικής

Για τις αιτίες της κρίσης

«Ο Γιάννης Βαρουφάκης δεν διαπιστώνει απλώς την οικονομική κρίση και την έλλειψη λύσεων, αλλά αναζητά τις βαθύτερες αιτίες και ευθύνες. Ένα βιβλίο που πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί», σημειώνει η Süddeutsche Zeitung. Η κριτικός της Tageszeitung επισημαίνει: «Μια από τις βασικές αρετές του βιβλίου είναι ότι δεν καταφεύγει στην ηθική. Δεν στηλιτεύει την απληστία επενδυτών και τραπεζιτών. Εξηγεί τους μηχανισμούς ανακύκλωσης που διέπουν τη ροή εμπορευμάτων και κεφαλαίων. Ο Βαρουφάκης δεν επικαλείται την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ούτε καν στα σημεία όπου συμβουλεύει τη γερμανική κυβέρνηση να διασώσει τα παραπαίοντα έθνη της ηπείρου για το δικό της συμφέρον.»
Εμείς δεν προχωρούμε τώρα στις θέσεις Βαρουφάκη για την κρίση, εξάλλου το βιβλίο εκδόθηκε και στα ελληνικά. Συγκρατούμε όμως την απροκατάληπτη υποδοχή του στη Γερμανία που δεν επιβεβαιώνει τις εικοτολογίες περί όποιων πνευματικών διακρίσεων. Το ζητούμενο δεν είναι απλά ελληνικές φωνές, αλλά υπολογίσιμες φωνές από την Ελλάδα, και από το χώρο της επιστήμης και πόσο μάλλον από το χώρο της λογοτεχνίας.

http://www.dw.de/dw/article/0,,15850163,00.html