Του Paul Krugman / The New York Times
Επί τρία χρόνια η οικονομική πολιτική σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο είχε παραλύσει, παρά την υψηλή ανεργία, εξαιτίας ενός θλιβερού ορθόδοξου δόγματος. Κάθε νύξη για την ανάληψη δράσης με στόχο τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης απερρίπτετο. Αν δαπανήσουμε περισσότερα, λένε οι Πολύ Σοβαροί Ανθρωποι, οι αγορές ομολόγων θα μας τιμωρήσουν. Αν τυπώσουμε περισσότερο χρήμα, οι πληθωρισμός θα εκτοξευθεί. Τίποτε δεν θα έπρεπε να γίνει, διότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει, παρά μόνο ακόμη αυστηρότερη λιτότητα, η οποία κάποια μέρα, με κάποιον τρόπο, θα μας ανταμείψει. Τώρα, όμως, φαίνεται ότι μια χώρα σπάει το δόγμα και αυτή είναι η Ιαπωνία.
Στην Ιαπωνία οι κυβερνήσεις πάνε κι έρχονται, αλλά τίποτα δεν φαίνεται ν’ αλλάζει. Επιπλέον, η Ιαπωνία με το τεράστιο δημόσιο χρέος και έναν πληθυσμό που γερνάει, υποτίθεται ότι είχε ακόμη μικρότερα περιθώρια ελιγμών από άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ομως ο νέος πρωθυπουργός, Σίνζο Αμπε, επέστρεψε στην εξουσία υποσχόμενος να θέσει τέρμα στη μακροχρόνια στασιμότητα της ιαπωνικής οικονομίας και ήδη έχει λάβει αποφάσεις που σύμφωνα με το ορθόδοξο δόγμα δεν θα έπρεπε να λάβει. Οι πρώτες ενδείξεις είναι ότι τα πράγματα εξελίσσονται αρκετά καλά. Πολλά χρόνια προτού η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση βυθίσει την Αμερική και την Ευρώπη στην ύφεση το 2008, η Ιαπωνία έκανε μαθήματα στην οικονομία της στασιμότητας. Η κυβέρνηση δαπάνησε πολλά χρήματα σε δημόσια έργα και στις αρχές του 2000 η Τράπεζα της Ιαπωνίας προσπάθησε να καταπολεμήσει τον αποπληθωρισμό, τυπώνοντας πολύ χρήμα, αλλά και στις δύο περιπτώσεις οι προσπάθειες ενίσχυσης της οικονομίας σταμάτησαν μόλις φάνηκαν τα πρώτα σημάδια βελτίωσης, με αποτέλεσμα να εδραιωθεί η στασιμότητα και ο αποπληθωρισμός. Σημειωτέον, η Ιαπωνία ποτέ δεν βίωσε το δράμα της ανεργίας που ζούμε εμείς από το 2008. Ενα άλλο δίδαγμα από την εμπειρία της Ιαπωνίας είναι ότι ο λόγος που είναι πολύ δύσκολο να βγει μια χώρα από την παρατεταμένη ύφεση είναι διότι όσοι χαράζουν πολιτική δεν αποδέχονται την ανάγκη για δράση. Πράγμα που σημαίνει ότι το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό και διανοητικό, αντί αυστηρά οικονομικό. Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την ανάληψη δράσης είναι πολύ μικρότεροι απ’ όσο οι Πολύ Σοβαροί Ανθρωποι θέλουν να πιστέψετε.
Ενώ όσοι επικαλούνται την καταστροφή προβλέπουν δημοσιονομική κρίση στην Ιαπωνία, αυτή δεν συμβαίνει: η ιαπωνική κυβέρνηση εξακολουθεί να δανείζεται μακροχρόνια με επιτόκιο μικρότερο από 1%. Ο κ. Αμπε, ο οποίος πιέζει την Τράπεζα της Ιαπωνίας να θέσει ως στόχο την επίτευξη υψηλότερου πληθωρισμού -στην ουσία να βοηθήσει στην περικοπή του δημοσίου χρέους μέσω του πληθωρισμού- μόλις ανακοίνωσε ένα νέο μεγάλο πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομίας. Πώς απάντησαν οι θεοί των αγορών; Πολύ καλά, είναι η απάντηση. Πλέον οι αγορές προβλέπουν πληθωρισμό, ενώ πριν περίμεναν αποπληθωρισμό, αλλά το κόστος δανεισμού του κράτους παραμένει σχεδόν αμετάβλητο. Δεδομένης της πρόβλεψης για μέτριο πληθωρισμό, στην πραγματικότητα οι δημοσιονομικές προοπτικές της Ιαπωνίας έχουν βελτιωθεί κατά πολύ. Κοντολογίς, ο κ. Αμπε αμφισβήτησε το ορθόδοξο δόγμα με εξαιρετικά αποτελέσματα.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_17/01/2013_508061
Επί τρία χρόνια η οικονομική πολιτική σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο είχε παραλύσει, παρά την υψηλή ανεργία, εξαιτίας ενός θλιβερού ορθόδοξου δόγματος. Κάθε νύξη για την ανάληψη δράσης με στόχο τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης απερρίπτετο. Αν δαπανήσουμε περισσότερα, λένε οι Πολύ Σοβαροί Ανθρωποι, οι αγορές ομολόγων θα μας τιμωρήσουν. Αν τυπώσουμε περισσότερο χρήμα, οι πληθωρισμός θα εκτοξευθεί. Τίποτε δεν θα έπρεπε να γίνει, διότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει, παρά μόνο ακόμη αυστηρότερη λιτότητα, η οποία κάποια μέρα, με κάποιον τρόπο, θα μας ανταμείψει. Τώρα, όμως, φαίνεται ότι μια χώρα σπάει το δόγμα και αυτή είναι η Ιαπωνία.
Στην Ιαπωνία οι κυβερνήσεις πάνε κι έρχονται, αλλά τίποτα δεν φαίνεται ν’ αλλάζει. Επιπλέον, η Ιαπωνία με το τεράστιο δημόσιο χρέος και έναν πληθυσμό που γερνάει, υποτίθεται ότι είχε ακόμη μικρότερα περιθώρια ελιγμών από άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ομως ο νέος πρωθυπουργός, Σίνζο Αμπε, επέστρεψε στην εξουσία υποσχόμενος να θέσει τέρμα στη μακροχρόνια στασιμότητα της ιαπωνικής οικονομίας και ήδη έχει λάβει αποφάσεις που σύμφωνα με το ορθόδοξο δόγμα δεν θα έπρεπε να λάβει. Οι πρώτες ενδείξεις είναι ότι τα πράγματα εξελίσσονται αρκετά καλά. Πολλά χρόνια προτού η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση βυθίσει την Αμερική και την Ευρώπη στην ύφεση το 2008, η Ιαπωνία έκανε μαθήματα στην οικονομία της στασιμότητας. Η κυβέρνηση δαπάνησε πολλά χρήματα σε δημόσια έργα και στις αρχές του 2000 η Τράπεζα της Ιαπωνίας προσπάθησε να καταπολεμήσει τον αποπληθωρισμό, τυπώνοντας πολύ χρήμα, αλλά και στις δύο περιπτώσεις οι προσπάθειες ενίσχυσης της οικονομίας σταμάτησαν μόλις φάνηκαν τα πρώτα σημάδια βελτίωσης, με αποτέλεσμα να εδραιωθεί η στασιμότητα και ο αποπληθωρισμός. Σημειωτέον, η Ιαπωνία ποτέ δεν βίωσε το δράμα της ανεργίας που ζούμε εμείς από το 2008. Ενα άλλο δίδαγμα από την εμπειρία της Ιαπωνίας είναι ότι ο λόγος που είναι πολύ δύσκολο να βγει μια χώρα από την παρατεταμένη ύφεση είναι διότι όσοι χαράζουν πολιτική δεν αποδέχονται την ανάγκη για δράση. Πράγμα που σημαίνει ότι το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό και διανοητικό, αντί αυστηρά οικονομικό. Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την ανάληψη δράσης είναι πολύ μικρότεροι απ’ όσο οι Πολύ Σοβαροί Ανθρωποι θέλουν να πιστέψετε.
Ενώ όσοι επικαλούνται την καταστροφή προβλέπουν δημοσιονομική κρίση στην Ιαπωνία, αυτή δεν συμβαίνει: η ιαπωνική κυβέρνηση εξακολουθεί να δανείζεται μακροχρόνια με επιτόκιο μικρότερο από 1%. Ο κ. Αμπε, ο οποίος πιέζει την Τράπεζα της Ιαπωνίας να θέσει ως στόχο την επίτευξη υψηλότερου πληθωρισμού -στην ουσία να βοηθήσει στην περικοπή του δημοσίου χρέους μέσω του πληθωρισμού- μόλις ανακοίνωσε ένα νέο μεγάλο πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομίας. Πώς απάντησαν οι θεοί των αγορών; Πολύ καλά, είναι η απάντηση. Πλέον οι αγορές προβλέπουν πληθωρισμό, ενώ πριν περίμεναν αποπληθωρισμό, αλλά το κόστος δανεισμού του κράτους παραμένει σχεδόν αμετάβλητο. Δεδομένης της πρόβλεψης για μέτριο πληθωρισμό, στην πραγματικότητα οι δημοσιονομικές προοπτικές της Ιαπωνίας έχουν βελτιωθεί κατά πολύ. Κοντολογίς, ο κ. Αμπε αμφισβήτησε το ορθόδοξο δόγμα με εξαιρετικά αποτελέσματα.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_17/01/2013_508061
No comments:
Post a Comment