16.1.13

Αλλο δημόσιο χρέος, άλλο πιστωτική κάρτα

Reuters
Η καλοχρηματοδοτημένη καμπάνια υπέρ της οικονομικής λιτότητας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον ισχυρισμό ότι το δημόσιο χρέος είναι σαν μια εθνική πιστωτική κάρτα. Αν εξακολουθήσουμε να τη χρεώνουμε, είναι το επιχείρημα, θα πνιγούμε από το κόστος των τόκων, θα μειωθεί το επίπεδο της διαβίωσής μας και πολύ σύντομα θα χρεοκοπήσουμε.
Το παράδειγμα με την πιστωτική κάρτα είναι τελείως λανθασμένο, διότι σε αντίθεση με έναν καταναλωτή που ξοδεύει αλόγιστα και στη συνέχεια πρέπει να πληρώσει τον λογαριασμό, η στρατηγική δανεισμού μιας κυβέρνησης επηρεάζει άμεσα την οικονομική ανάπτυξη. Οταν οι ελλειμματικές δαπάνες βοηθούν στην ενίσχυση της ανάπτυξης, αυτή με τη σειρά της καθιστά μικρότερο το βάρος του χρέους. Επίσης, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (FED) έχει την εξουσία να αγοράσει δημόσιο χρέος, ένα προνόμιο που δεν έχουν οι καταναλωτές. Η αμερικανική οικονομία διαθέτει τεράστιο παραγωγικό δυναμικό, το οποίο παραμένει ανεκμετάλλευτο κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς ύφεσης. Οταν όλοι οι άνθρωποι που το επιθυμούν έχουν δουλειά και χρησιμοποιούν την αγοραστική τους δύναμη για ν’ αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες, η οικονομία μεγιστοποιεί τη δυναμική της. Οι μεγαλύτερες οικονομικές υφέσεις προκύπτουν συνήθως μετά από μια χρηματοπιστωτική κατάρρευση, γεγονός που ισχύει για το 1929 και το 2008, διότι χάνονται περιουσιακά στοιχεία τόσο μεγάλης αξίας. Ολόκληρη η οικονομία ακολουθεί μια αυτοτροφοδοτούμενη πτωτική ελικοειδή πορεία. Οι εργοδότες γίνονται τότε υπερβολικά διστακτικοί να προσλάβουν εργάτες, οι καταναλωτές έχουν υποστεί πλήγματα και δεν αγοράζουν όσα μπορεί να παραγάγει η οικονομία, οι τράπεζες είναι γεμάτες χρήματα αλλά δεν δανείζουν σε κανέναν παρά μόνο στις ισχυρότερες εταιρείες. Ολόκληρη η οικονομία παραμένει κολλημένη στη δεύτερη ταχύτητα.
Τότε μπαίνει στο παιχνίδι ο κρατικός δανεισμός. Σε αντίθεση με το χρέος σε πιστωτική κάρτα, ο πιστωτικός δανεισμός μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις μιας οικονομίας σε ύφεση. Οταν δανείζεται η κυβέρνηση, επενδύει σε έργα που επηρεάζουν θετικά την ιδιωτική οικονομία. Εργα τα οποία η οικονομία χρειάζεται ούτως ή άλλως, όπως σχολεία και επισκευές δρόμων, και τα οποία την καθιστούν παραγωγικότερη. Ομως ο αυξημένος δανεισμός δεν αυξάνει το μακροπρόθεσμο δημόσιο χρέος; Οχι, όταν η οικονομία βρίσκεται σε βαθιά ύφεση. Σήμερα, το χρέος αυξάνεται γιατί η οικονομία αποδίδει λιγότερο απ’ όσο μπορεί. Αν μειωθεί η ανεργία και αυξηθεί η ανάπτυξη τότε περισσότεροι καταναλωτές και επιχειρήσεις πληρώνουν περισσότερους φόρους και αρχίζει να μειώνεται η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ. Τι γίνεται όμως με το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους; Το υψηλό χρέος δεν φοβίζει τις αγορές και αυξάνει το κόστος δανεισμού; Οχι σε μια οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση. Ο ιδιωτικός τομέας έχει τόσο λίγες ευκαιρίες να κάνει κερδοφόρες επενδύσεις, ώστε η κυβέρνηση μπορεί να πουλάει ομόλογα σε πολύ χαμηλή τιμή. Οπότε δεν υπάρχει αναλογία μεταξύ κυβερνητικού και οικογενειακού δανεισμού σε κανένα επίπεδο. Αν η κυβέρνηση ακούσει τους εμπόρους της λιτότητας θα σφίξει το ζωνάρι και θα επιδεινώσει μια ήδη δύσκολη κατάσταση. Η εντύπωση ότι το χρέος επιβαρύνει τα εγγόνια μας και ρίχνει το βιοτικό τους επίπεδο είναι λανθασμένη. Αυτό που καταστρέφει τις προοπτικές των μελλοντικών γενεών είναι η αποτυχία μας να πετύχουμε την ανάκαμψη με περισσότερες θέσεις εργασίας

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_16/01/2013_507943

No comments: