Μέρκελ, η κ. Αντίδραση για τις ΗΠΑ

Ολοι παραδεχονται την ανάγκη πανευρωπαϊκού, τονωτικού προγράμματος πλην της καγκελαρίου

Ιδού πώς έχει η κατάσταση. Η οικονομία αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Η συνήθης πρακτική αντιμετώπισης της οικονομικής επιβράδυνσης, η μείωση των επιτοκίων, δεν αποδίδει. Τα μεγάλα πακέτα κρατικής βοήθειας φαίνεται να αποτελούν τη μόνη διέξοδο από την οικονομική κατάρρευση.

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Οι συντηρητικοί πολιτικοί εμμένουν σε μια ξεπερασμένη ιδεολογία και ίσως ακόμη και να υποθέτουν –λανθασμένα– ότι οι ψηφοφόροι τους είναι σε θέση να ξεπεράσουν από μόνη τους τη κρίση και να βγουν σώοι από τη θύελλα.

Οχι, δεν αναφέρομαι στον Μπομπ Κόρκερ, τον Γερουσιαστή από τη… Nissan… –εννοώ από το Τενεσί– ούτε και στους συναδέλφους και ομοϊδεάτες του Ρεπουμπλικανούς, που αρνήθηκαν την περασμένη εβδομάδα να τείνουν χείρα βοηθείας και να εξαγοράσουν λίγο χρόνο για την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. (Ηλεκτρονικό μήνυμα το οποίο κυκλοφόρησε ανάμεσα στους Ρεπουμπλικανούς Γερουσιαστές υποστήριζε ότι αρνούμενοι τη χορήγηση δανεισμού στις αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες αποτελούσε ευκαιρία για το Κόμμα τους να «καταφέρουν ένα πρώτο πλήγμα κατά του συνδικαλισμού.)

Αναφέρομαι αντιθέτως στη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, και στο οικονομικό επιτελείο της, που αναδεικνύονται στα μεγαλύτερα εμπόδια για την κατάρτιση ενός, απολύτως απαραίτητου, σχεδίου διάσωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην οικτρή κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς –και λογικά– επικεντρωνόμαστε στα δικά μας προβλήματα. Ομως η έτερη οικονομική υπερδύναμη του κόσμου –η Ευρωπαϊκή Ενωση διαθέτει ΑΕΠ αντίστοιχο με αυτό των ΗΠΑ– βρίσκεται σε τόσο δεινή θέση όσο και εμείς, στις ΗΠΑ. Τα χειρότερα προβλήματα εντοπίζονται στην περιφέρεια της Ευρώπης, όπου πολλές μικρές οικονομίες διανύουν κρίσεις ανάλογες με εκείνες του παρελθόντος στη Λατινική Αμερική και την Ασία. Η Λεττονία είναι η νέα Αργεντινή. Η Ουκρανία είναι η νέα Ινδονησία. Ωστόσο, τα προβλήματα πλήττουν και τις μεγάλες δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, όπως η βρετανική, η γαλλική, η ιταλική και η μεγαλύτερη απ’ όλες, η γερμανική.

Οπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες, η άσκηση νομισματοπιστωτικής πολιτικής –μείωση των επιτοκίων – για την αντιμετώπιση της κρίσης φτάνει στα όριά της. Ετσι, το μόνο που απομένει, για να αποφευχθεί μια κατάρρευση ανάλογη με τη Μεγάλη Υφεση, είναι η επιθετική χρήση της δημοσιονομικής πολιτικής, ήτοι η αύξηση των δημοσίων δαπανών ή οι περικοπές φόρων, για να τονωθεί η ζήτηση. Αυτή τη στιγμή, όλοι παραδέχονται την ανάγκη ενός μεγάλου, πανευρωπαϊκού, δημοσιονομικού, τονωτικού προγράμματος. Ολοι, εκτός… μιας. Η καγκελάριος Μέρκελ έχει γίνει η Κυρία Αντίδραση. Οπως είπε σε πρόσφατη κομματική συνάντηση αναφερόμενη στην πιθανότητα ενός τέτοιου σχεδίου «εμείς δεν θα συμμετέχουμε σε έναν παράλογο αγώνα δρόμου με έπαθλο δισεκατομμύρια ευρώ…»

Την άποψή της επικροτούν και επαυξάνουν μέλη του οικονομικού επιτελείου της, καθώς η πολιτική ηγεσία της Γερμανίας φαίνεται να πιστεύει ότι η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε καλή κατάσταση και δεν χρήζει ουσιαστικής βοήθειας. Πόσο λάθος κάνουν… Το σημαντικό όμως δεν είναι τόσο αυτό, όσο ότι με τη στάση τους αποκλείουν τη λήψη μέτρων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο ενός κοινού μετώπου.

Στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε ευρωπαϊκή κυβέρνηση επιδιώξει να λάβει μονομερώς μέτρα θα καταλήξει πιθανότατα υπερχρεωμένη χωρίς να καταφέρει να δημιουργήσει εγχωρίως ικανό αριθμό νέων θέσεων εργασίας. Ωστόσο, για την ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά το πρόβλημα αυτό δεν θα ελάμβανε τόσο μεγάλες διαστάσεις εάν αντιμετωπιζόταν από κοινού. Τα δύο τρίτα των εισαγωγών του μέσου κράτους-μέλους της Ενωσης προέρχονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ετσι, συνολικά η Ηπειρος δεν είναι περισσότερο εξαρτημένη από τις εισαγωγές απ’ ό,τι οι ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει πως μια συντονισμένη προσπάθεια τόνωσης της οικονομίας, με κάθε χώρα να υπολογίζει και στις προσπάθειες των γειτόνων της, θα στήριζε πολύ περισσότερο το ευρώ, αντί των επιμέρους, ασυντόνιστων προσπαθειών.

Δεν μπορείς όμως να έχεις μία συντονισμένη ευρωπαϊκή προσπάθεια, όταν η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης δεν αρνείται απλώς να συνεργασθεί, αλλά κατηγορεί επίσης τις προσπάθειες των γειτόνων της για την αντιμετώπιση της κρίσης…

Το μεγάλο «Οχι» της Γερμανίας δεν θα διαρκέσει για πολύ. Την περασμένη εβδομάδα, το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών, IFO, προειδοποίησε ότι σύντομα η Γερμανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση της μεταπολεμικής περιόδου. Εάν και όταν αυτό συμβεί, η κ. Μέρκελ και οι συνεργάτες της θα αναθεωρήσουν τις θέσεις τους.

Ωστόσο, στην Ευρώπη, όπως και στις ΗΠΑ, το θέμα είναι ο χρόνος. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι εθνικές οικονομίες βυθίζονται με ταχείς ρυθμούς, ενώ περιμένουμε για κάποιον, οποιονδήποτε να αντιδράσει αποτελεσματικά με τη σωστή πολιτική. Πόσο κακό θα έχει γίνει έως ότου αποτελέσει πραγματικότητα αυτή η αντίδραση;

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_28/12/2008_297432