Το «μαγείρεμα» των λογιστικών καταστάσεων της Enron είχε δημιουργήσει έναν ενεργειακό κολοσσό «φούσκα» που έσκασε το 2001. Το ποσό του λογιστικού σκανδάλου ήταν ασύλληπτων διαστάσεων. Ξεπερνούσε τα 12 δισ. δολαρίων, αφήνοντας χιλιάδες εργαζόμενους χωρίς δουλειά και σύνταξη, προκαλώντας τεράστιες ζημιές στα χρηματιστήρια και πλήττοντας την εμπιστοσύνη προς τις εποπτικές αρχές και τις ελεγκτικές εταιρείες. Την επόμενη χρονιά συνέβη νέο λογιστικό σκάνδαλο 11 δισ. δολαρίων με την Worldcom.
Δεν είχαμε δει ακόμα το μέγεθος της απάτης του Μπέρνι Μέιντοφ που αποκαλύφθηκε πριν από δύο εβδομάδες. Ο πρώην πρόεδρος του Χρηματιστηρίου του Nasdaq δημιούργησε μία «πυραμίδα» προκαλώντας ζημιά που εκτιμάται σε 50 δισ. δολάρια. Επεισε μεγάλους ιδιώτες, θεσμικούς και τράπεζες να εμπιστευτούν σε αυτόν τα χρήματά τους. Οπως σε κάθε «πυραμίδα» οι αποδόσεις στους πελάτες πληρώνονται από τα κεφάλαια των νέων επενδυτών που εμπιστεύονται το «σχήμα». Η λειτουργία μιας «πυραμίδας» προϋποθέτει τη συνεχή ροή νέων κεφαλαίων για να πληρώνονται οι αποδόσεις στους παλαιότερους επενδυτές. Αν διαταραχθεί η εισροή ή αν οι επενδυτές ζητήσουν πίσω τα κεφάλαιά τους, τότε η «πυραμίδα» καταρρέει.
Στις αρχές του έτους αποκαλύφθηκε μία ακόμα μεγάλη απάτη που δεν είχε σχέση με πυραμίδα. Xρηματιστής της Societe Generale με εικονικές συναλλαγές στις αγορές παραγώγων προκάλεσε ζημιές άνω των 5 δισ. ευρώ. Η υπόθεση ακόμα διερευνάται από τη δικαιοσύνη.
Από τον 18ο αιώνα έχουν καταγραφεί χιλιάδες απάτες, οι περισσότερες εκ των οποίων είχαν τη μορφή «πυραμίδας». Σε όλους αυτούς τους αιώνες υπήρξαν πολλές παραλλαγές. Ετσι έχουμε την απλή «πυραμίδα» και τις «πυραμίδες» τύπου «Πόνζι», όπως ήταν αυτή του Μέιντοφ. Στις απλές «πυραμίδες» οι συμμετέχοντες δίνουν χρήματα σε εκείνους που τους στρατολόγησαν και στρατολογούν νέα μέλη για να τους πάρουν χρήματα (π.χ. επικαλούνται φιλανθρωπικούς σκοπούς κ.λπ.). Οι απάτες αυτές λέγονται και «αεροπλανάκια».
Στις πυραμίδες τύπου «Πόνζι» υπάρχει μία επιχειρηματική ιδέα και ένας «εγκέφαλος», ο οποίος αναλαμβάνει μόνος του τη στρατολόγηση των υποψηφίων επενδυτών, υποσχόμενος υψηλές αποδόσεις. Το όνομα της πυραμίδας προέρχεται από τον Τσαρλς Πόνζι, έναν Αμερικανό ιταλικής καταγωγής, ο οποίος το 1919 έπεισε επενδυτές να του δώσουν ό,τι ποσό ήθελαν και αυτός θα τους επέστρεφε απόδοση 50% κάθε 90 ημέρες. Εγινε πολύ δημοφιλής καθώς ανταποκρινόταν περίπου για ένα χρόνο στις υποχρεώσεις του. Τον Αύγουστο του 1920 το «σχήμα» κατέρρευσε. Μέχρι τότε είχε καταφέρει να παίρνει περίπου 200.000 δολάρια την ημέρα από επενδυτές.
Κι όμως, ο τίτλος της μεγαλύτερης απάτης πρέπει να ανήκει στην εταιρεία South Sea στη Βρετανία το 1720. Η εταιρεία φερόταν να είχε κερδίσει την αποκλειστική εμπορία ορισμένων περιοχών. Εξέδωσε μετοχές και υποσχέθηκε μεγάλες αποδόσεις. Οι ζημιές που προκάλεσε ξεπέρασαν τα 7 εκατ. στερλίνες. Είχε προηγηθεί το 1719 ο Τζον Λο με παρόμοια ιδέα, οδηγώντας χιλιάδες επίδοξους επενδυτές στην πτώχευση.
Στα πρόσφατα χρόνια, μεγάλες «πυραμίδες» τύπου «Πόνζι» δημιουργήθηκαν στη Ρουμανία το 1993, όπου χάθηκαν σχεδόν 5 δισ. δολάρια.
Στην Αλβανία το 1997 «έσκασαν» διάφορα παρόμοια σχήματα που υπόσχονταν γρήγορα χρήματα. Επένδυσαν σε αυτά περίπου το 20% των Αλβανών και χάθηκαν σχεδόν 1,5 δισ. δολάρια. Παρόμοιες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν στα Σκόπια (1997 με απώλειες 80 εκατ. δολαρίων), στη Ρωσία (1994 με 5 εκατ. «θύματα») κ.ά.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_21/12/2008_296885
No comments:
Post a Comment