Eurobank: Βλέπει σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης

Η Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank EFG εξέδωσε σήμερα την νέα τριμηνιαία της έκθεση για την ελληνική οικονομία ?Macro Monitor: A Quarterly Economic Review of the Greek Economy?.
Την έκδοση επιμελείται ο Οικονομικός Σύμβουλος του Ομίλου, κ. Γκίκας Χαρδούβελης, καθώς και ο επικεφαλής της Διεύθυνσης κ. Πλάτων Μονοκρούσος. Στη μελέτη, επίσης, συνέβαλλαν με αναλύσεις τους οι Κώστας Βορλόου, Senior Economist, και Τάσος Αναστασάτος, Senior Economist.
Στην έκθεση επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ της Ελλάδας αναμένεται με μεγάλη πιθανότητα να επιβραδυνθεί στην περιοχή ανάμεσα στο 1,0% και το 1,7% το 2009, από 2,9% το τρέχον έτος και 4,0% το 2007. Κύριες αιτίες της επιβράδυνσης αυτής αναμένεται να είναι η διατήρηση των συνθηκών στενότητας στις διεθνείς πιστωτικές αγορές και η σημαντική επιδείνωση των προοπτικών των οικονομιών των κύριων εμπορικών εταίρων της χώρας. Η πρόβλεψη μας για 1,0%-1,7% ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης το επόμενο έτος βασίζεται σε σειρά σεναρίων για την εξέλιξη των κύριων μεγεθών της Ελληνικής οικονομίας το 2009. (Ο πίνακας στην τελευταία σελίδα του παρόντος κειμένου παρουσιάζει τα δύο σενάρια που προσδιορίζουν το κατώτατο (η πιθανότητα χειρότερου σεναρίου είναι 25%) και ανώτατο όριο (η πιθανότητα καλύτερου σεναρίου είναι 25%).
Να σημειωθεί ότι λόγω του αυξημένου βαθμού αβεβαιότητας που περιβάλει τις όποιες προβλέψεις για την εξέλιξη την κύριων μεγεθών τη οικονομίας στην τρέχουσα συγκυρία δεν αποκλείουμε νέα σημαντική αναθεώρηση των εκτιμήσεων μας για τον ρυθμό ανάπτυξης το επόμενο έτος.
Ο ρυθμός αύξησης της εσωτερικής ζήτησης αναμένεται να επιβραδυνθεί περεταίρω το επόμενο έτος, κυρίως λόγω της υποχώρησης της εγχώριας καταναλωτικής δαπάνης και των επενδύσεων. Στον εξωτερικό τομέα, προβλέπεται μικρή υποχώρηση τους ρυθμού μεταβολής του συνολικού όγκου των εξαγωγών σε εθνολογιστική βάση. Η σημαντική επιβράδυνση στις οικονομίες των κύριων εμπορικών εταίρων της χώρας και η διατήρηση του πληθωρισμού της Ελλάδας σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης αναμένεται να επιδράσουν αρνητικά στις εξαγωγές αγαθών το επόμενο έτος. Οι εξαγωγές υπηρεσιών προβλέπεται επίσης να επηρεαστούν δυσμενώς τόσο από την αναμενόμενη υποχώρηση (σε ετήσια βάση) των εισπράξεων της ποντοπόρου ναυτιλίας όσο και από την μείωση του ταξιδιωτικού συναλλάγματος.
Παρά την αναμενόμενη επιβράδυνση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να διατηρεί ορισμένες επιπρόσθετες αντιστάσεις (σε σύγκριση με τις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης), οι οποίες θα τείνουν σε κάποιο βαθμό να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις από την διεθνή χρηματοοικονομική κρίση. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται οι προγραμματισμένες εισροές νέων κοινοτικών κονδυλίων, η σχετικά χαμηλή εξάρτηση της χώρας από τον εξαγωγικό τομέα καθώς η συνεχιζόμενη άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων. Στο βαθμό που οι προβλέψεις μας για την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών της χώρας επιτευχθούν, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ελληνικής οικονομίας θα συνεχίζει και το 2009 να υπερβαίνει σημαντικά το μέσο ρυθμό ανάπτυξης της Ευρωζώνης. Οι περισσότερες προβλέψεις θέλουν τον τελευταίο να διαμορφώνεται αρνητικός το επόμενο έτος (-0,7% σύμφωνα με τις τελευταίες μας εκτιμήσεις, με πιθανότητα πτωτικής αναθεώρησης).
Αν και αναμένεται περεταίρω αποκλιμάκωση του ρυθμού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔτΚ) τους τελευταίους δύο μήνες του έτους - λόγω της πρόσφατης ραγδαίας πτώσης των διεθνών τιμών πετρελαίου, της υποχώρησης των πιέσεων από την πλευρά της υπερβάλλουσας ζήτησης καθώς και θετικών επιδράσεων βάσης ? προβλέπουμε άνοδο του μέσου ετήσιου πληθωρισμού στο 4,4% το 2008, από 2,9% το 2007. Η υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων αναμένεται να ενταθεί το επόμενο έτος με το μέσο ετήσιο πληθωρισμό να υποχωρεί στο 3,2% περίπου. Παρόλα αυτά, η διατήρηση του σχετικά υψηλού ρυθμού αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος θα συνεχίσει να τροφοδοτεί την διαφορά του εγχωρίου πληθωρισμού από τον μέσο πληθωρισμό των κύριων εμπορικών εταίρων της χώρας, με αρνητικές επιπτώσεις για την ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας.
Ο νέος δημοσιονομικός στόχος για μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 2,0% του ΑΕΠ το 2009 κρίνεται φιλόδοξος καθώς βασίζεται σε αισιόδοξες προβλέψεις για την πορεία των κύριων μακροοικονομικών μεγεθών Ελληνικής οικονομίας καθώς και σε σχετικά ‘‘γενναίες’’ παραδοχές για το ρυθμό αύξησης των εσόδων και συγκράτησης των δαπανών του νέου προϋπολογισμού. Για μια ακόμη φορά, το μεγάλο στοίχημα για την επίτευξη του νέου δημοσιονομικού στόχου έγκειται, μεταξύ άλλων, στη δραστική μείωση της φοροδιαφυγής, τη πάταξη της παράνομης εμπορίας καυσίμων αλλά και τη συγκράτηση των λειτουργικών και λοιπών δαπανών της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης εμπειρικής μας έρευνας, ένα μέρος της πλέον πρόσφατης διεύρυνσης των διαφορικών αποδόσεων των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχών γερμανικών τίτλων οφείλεται σε αμιγώς ενδογενείς (country-specific) παράγοντες που σχετίζονται εν μέρει με την τιμολόγηση, από πλευράς των επενδυτών, της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας σε ένα περιβάλλον ραγδαίας επιδείνωσης των διεθνών ρυθμών ανάπτυξης και στενότητας στις διεθνείς πιστωτικές αγορές. Η διατήρηση των ελληνικών διαφορικών αποδόσεων στα τρέχοντα επίπεδα κατά το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου εξαμήνου του 2009 θα μπορούσε, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, να επιφέρει επιπρόσθετη επιβάρυνση (σε σχέση με τις προβλέψεις του νέου προϋπολογισμού) της δημοσιονομικής δαπάνης για αποπληρωμή τόκων. Η επιπρόσθετη αυτή επιβάρυνση θα μπορούσε να φτάσει τα €150-200 εκ. το 2009 και μεταξύ €750-1.000 εκ. συνολικά τα επόμενα 5-6 έτη.
Η αποκατάσταση της ρευστότητας και των πιστώσεων προς τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή επώδυνης οικονομικής επιβράδυνσης. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα διότι το Ελληνικό μοντέλο της υψηλής ανάπτυξης των προηγουμένων ετών είχε βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στην εσωτερική ζήτηση, η οποία διατηρείτο ισχυρή από τη ροή πιστώσεων. Η τρέχουσα κρίση απειλεί να ανακόψει αυτή τη ροή, είτε λόγω της απομόχλευσης των ίδιων των τραπεζών είτε μέσω της επιβολής κανόνων από τις εποπτικές αρχές για τη διασφάλιση διατηρήσιμων ρυθμών διαμεσολάβησης. Υπό τις παρούσες δυσμενείς συνθήκες, το πρόγραμμα ύψους €28δις που έχει πρόσφατα ανακοινωθεί από την κυβέρνηση για της στήριξη του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος κρίνεται ευνοϊκό για την διατήρηση ενός ικανοποιητικού ρυθμού πιστωτικής επέκτασης και το επόμενο έτος.
Σύμφωνα με ειδική εμπειρική μας μελέτη σχετικά με τις δυνητικές επιπτώσεις μιας επιβράδυνσης του ρυθμού αύξησης των εγχώριων πιστώσεων στο πραγματικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης εκτιμούμε ότι: 1. Θεωρώντας ως δεδομένους όλους τους άλλους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την ανάπτυξη, η επιβολή της συνθήκης ότι όλα τα νέα δάνεια πρέπει να χρηματοδοτούνται από νέες καταθέσεις, θα μπορούσε να αφαιρέσει μισή ποσοστιαία μονάδα από την ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ. 2. Η επιβολή της συνθήκης ότι οι τράπεζες πρέπει να προσαρμόσουν το λόγο δανείων προς καταθέσεις ώστε αυτός να διατηρείται ίσος με τη μονάδα, θα μπορούσε να αφαιρέσει 1,3 ποσοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ.
Σχετικά με τις προοπτικές στον τουριστικό τομέα, αναμένουμε σημαντική επιβράδυνση στο ρυθμό αφίξεων τουριστών από το εξωτερικό το 2009. Ιστορικά, όποτε υπήρξε σημαντική επιβράδυνση/ύφεση στην παγκόσμια οικονομία, η τουριστική κίνηση στην Ελλάδα επηρεάστηκε σημαντικά. Το ίδιο ισχύει και για τις τουριστικές εισπράξεις, οι οποίες τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται μειωμένες σε πραγματικούς όρους. Πιο συγκεκριμένα, σημαντικές αγορές για το τουριστικό τομέα της Ελλάδας, όπως πχ. αυτή της Μεγάλης Βρετανίας αναμένεται να παρουσιάσουν μεγάλη μείωση της ζήτησης, καθώς η καταναλωτική δραστηριότητα των νοικοκυριών στην χώρα αυτή έχει περιοριστεί σημαντικά λόγω της πιστωτικής κρίσης και της πρόσφατης αποδυνάμωσης της Στερλίνας. Παράλληλα, δεν πρέπει να αναμένεται σημαντική εισροή τουριστών από Ανατολική Ευρώπη και ιδιαίτερα την Ρωσία το 2009, εφόσον οι ρυθμοί ανάπτυξης των χωρών αυτών αναμένεται να υποχωρήσουν σημαντικά. Για το τρέχον έτος εκτιμάται ότι οι αφίξεις από Ρωσία θα έπρεπε να υπερδιπλασιαστούν για να καλύψουν το κενό από τη μειωμένη εισροή τουριστών από άλλες κύριες αγορές όπως Ευρωζώνη, Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ, κάτι που δεν εκτιμάται να έχει λάβει χώρα.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&tag=9490&pubid=4461147