Ο φιλόδοξος προϋπολογισμός του Μπαράκ Ομπάμα

Οι στοχοι για έσοδα, δαπάνες και έλλειμμα στηρίζονται σε αισιόδοξες εκτιμήσεις, ενώ υπάρχει ασάφεια για τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις του

The Economist

Στις 26 Φεβρουαρίου ο Μπαράκ Ομπάμα παρουσίασε σχέδιο προϋπολογισμού που προβλέπει μείωση του ελλείμματος από τα 1,75 τρισ. δολάρια το 2009 στα 533 δισ. το 2013, όταν θα λήγει η θητεία του. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, ο προϋπολογισμός φέρει το έλλειμμα να μειώνεται από το μεταπολεμικό ιστορικό του επίπεδο του 12% σε μόλις 3%. Είναι, όμως, αξιόπιστος; Τουλάχιστον ο Ομπάμα φαίνεται πολύ πιο έντιμος δημοσιονομικά από τον Τζορτζ Μπους, του οποίου οι προϋπολογισμοί μονίμως άφηναν εκτός αναπόφευκτες δαπάνες, όπως για πολέμους και φυσικές καταστροφές, ενσωματώνονας αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών που δεν θα συνέβαιναν ποτέ και έκρυβαν τον αντίκτυπο της πολιτικής του επί του δημοσιονομικού ελλείμματος προβλέποντας χρονοδιάγραμμα 5 ετών αντί για 10.

Ο Ομπάμα επαναφέρει τα κρυφά στοιχεία στον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα της δεκαετίας. Κάνει, ωστόσο, το λάθος να προβλέπει ένα ρόδινο οικονομικό μέλλον. Για να αυξήσει τα έσοδα, αφήνει τις φοροαπαλλαγές του Μπους στο 2% των πλουσιότερων Αμερικανών (με εισοδήματα άνω των 250.000) μέχρι την εκπνοή τους στα τέλη του 2010. Οι εταιρείες δεν θα μπορούν πλέον να εξαιρούν από τη φορολογία όσα έσοδα προέρχονται από εξωτερικές πηγές. Περιορίζονται πολλές από τις πλέον δημοφιλείς φοροαπαλλαγές, στους περιφερειακούς φόρους, στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων και στις δωρεές για φιλανθρωπία όσον αφορά τους πλούσιους. Προβλέπεται αύξηση εσόδων μέχρι το 2012 από τη θέσπιση ορίων στις εκπομπές καυσαερίων αλλά και από την εμπορία αδειών για την υπέρβασή τους. Για να μειώσει τις δαπάνες, ο Ομπάμα υπόσχεται να αποχωρήσουν τα περισσότερα αμερικανικά στρατεύματα από το Ιράκ πριν τα από τέλη του 2010 και να μειωθούν οι δαπάνες στο ιδιωτικό πρόγραμμα υγείας Medicare και οι πληρωμές σε αγρότες. Στην ουσία οι αυξήσεις στη φορολογία και οι περικοπές δαπανών προορίζονται για την επίτευξη των προτεραιοτήτων του Ομπάμα: τη μονιμοποίηση των φοροαπαλλαγών στην εργασία, την επέκταση του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων, την προσφορά περισσότερων κεφαλαίων για γονείς, φοιτητές, ανάπηρους και ανέργους, τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενίσχυση των αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν. Παράλληλα αφήνει το ενδεχόμενο περαιτέρω ενίσχυσης των τραπεζών πέραν των 700 δισ. δολαρίων που έχουν ήδη εγκριθεί και για τον λόγο αυτόν δημιουργεί ταμείο με 250 δισ. δολάρια. Εξ ου και το τεράστιο έλλειμμα για το 2009. Η μείωση του ελλείμματος που προβλέπει βασίζεται κυρίως όχι στις δράσεις του αλλά στην εκπνοή των μέτρων στήριξης, τη διακοπή των ενισχύσεων και την επαναφορά των φορολογικών εσόδων με τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας σε ανάπτυξη κατά μέσο όρο 4% από το 2010 μέχρι το 2013. Εκεί έγκειται και ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τα σχέδια του Ομπάμα. Οι προβλέψεις του είναι πολύ πιο αισιόδοξες από εκείνες οικονομολόγων του ιδιωτικού τομέα, που γίνονται διαρκώς πιο απαισιόδοξες. Ο πρόεδρος της Fed, Μπεν Μπερνάνκι, προέβλεψε προ ημερών ότι η ύφεση θα τελειώσει φέτος μόνον εάν σταθεροποιηθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μια παρατεταμένη ύφεση ή στασιμότητα εγκυμονεί δύο δημοσιονομικούς κινδύνους.

Πρώτον, ο κ. Ομπάμα δεν θα θέλει να αυξήσει τους φόρους και θα μπαίνει στον πειρασμό να επεκτείνει τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας αν δεν υποχωρεί η ανεργία μέχρι το 2010. Σε τελική ανάλυση, η πρόωρη επιβολή περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής μπορεί να παρατείνει την ύφεση, όπως έγινε στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990.

Δεύτερον, μια παρατεταμένη ύφεση θα δυσχεράνει τη μείωση του χρέους. Εξ αιτίας στασιμότητας της παραγωγής και μείωσης των τιμών, η Ιαπωνία είδε το χρέος της να εκτινάσσεται από το 29% στο 85% και φέτος αναμένεται να φθάσει στο 98%. Η ανησυχητική ομοιότητα με την Αμερική είναι πως το ονομαστικό ΑΕΠ της θα υποχωρήσει φέτος για πρώτη φορά μετά το 1949. Ετσι, ο στόχος του 3% που έχει θέσει για το έλλειμμα ο κ. Ομπάμα μπορεί να είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί από όσο νομίζει και ίσως όχι τόσο φιλόδοξος όσο νομίζει.

Βάσει συνετών υποθέσεων, οι Αλαν Αουερμπαχ του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ και Γουίλιαμ Γκέλι του Ινστιτούτου Brookings προβλέπουν πως το έλλειμμα θα περιοριστεί γύρω στο 5% του ΑΕΠ το 2013, για να φθάσει στο 6% το 2019, ενώ το χρέος θα εξακολουθήσει να αυξάνεται. Και αυτά χωρίς να περιλαμβάνεται το πλήρες κόστος της επέκτασης του συστήματος υγείας και των συντάξεων. Παρά τη ρητορική του δεινότητα, τα σχέδια του Ομπάμα για το πώς θα ανταποκριθεί στις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις του είναι απογοητευτικά ασαφή. Ζήτησε από τους Αμερικανούς να «αντιμετωπίσει το αυξανόμενο κόστος των κοινωνικών ασφαλίσεων», αλλά υποσχέθηκε να δαπανήσει πολύ περισσότερα. Είχε άλλωστε την ευκαιρία να επιβάλει υψηλότερους φόρους σε πολυεθνικές που εκπέμπουν υψηλά επίπεδα καυσαερίων στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αναμόρφωσης του φορολογικού συστήματος. Το απέφυγε. Για να είμαστε δίκαιοι, είναι οι πρώτες ημέρες της προεδρίας του και πρέπει να θέσει σε προτεραιότητα τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_01/03/2009_305325

ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟΝ ΠΟΥ ΕΜΑΘΕ ΤΟΝ ΟΜΠΑΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ, ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ, ΟΣΑ ΕΞΗΓΓΕΙΛΕ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΑ!
ΓΙΑ ΕΚΕΙΝΟΝ ΟΜΩΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΣΟ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ, Ο ΝΕΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΠΛΑ ΕΚΑΝΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ.
ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΑΚΟΜΑ.