To 2002, όταν ο σημερινός πρόεδρος της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, Μπεν Μπερνάνκι, υπηρετούσε ακόμη ως ένας εκ των διοικητών της, υποστήριζε ότι «όταν υπάρχει η δυνατότητα κοπής χρήματος, μία αποφασισμένη κυβέρνηση μπορεί πάντα να προωθεί αύξηση των δαπανών, άρα και αύξηση του πληθωρισμού». Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Ο πληθωρισμός έτρεχε τον Φεβρουάριο στις ΗΠΑ με ετήσιους ρυθμούς της τάξεως μόλις του 0,2%. Την ίδια ημέρα, η Κεντρική Τράπεζα, η Fed, ανακοίνωνε ότι «ο πληθωρισμός ενδέχεται να διατηρηθεί για μία περίοδο» σε τόσο χαμηλά επίπεδα, ώστε να δημιουργεί ανησυχία. Ωστόσο, ορισμένοι οικονομολόγοι και επενδυτές επιμένουν ότι ο επικείμενος κίνδυνος είναι αυτός της εκτίναξης του πληθωρισμού. Ανησυχούν για δύο λόγους. Πρώτον, διότι υπάρχει κίνητρο να καταβληθεί προσπάθεια για αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Παντού στον κόσμο όλοι προσπαθούν σήμερα να μειώσουν την αναλογία του χρέους προς το εισόδημά τους. Οι χαράσσοντες πολιτική ενδέχεται να προσπαθήσουν το αυτό, μέσω μέτρων αναζωπύρωσης του πληθωρισμού, που αυξάνει το ονομαστικό εισόδημα. Ετσι, θα αποφύγουν τις επώδυνες διαδικασίες της μείωσης των δημοσίων δαπανών και της μείωσης του δανεισμού ή, στη χειρότερη περίπτωση, της αδυναμίας εξυπηρέτησης του εθνικού χρέους τους. Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας οφείλεται σε πρακτικές, όπως αυτές της Fed, η οποία ανακοίνωσε ότι θα εξαγοράσει κρατικά ομόλογα αξίας 300 δισ. δολαρίων, διαθέτοντας άλλα 850 δισ. δολάρια για την εξαγορά τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων. Συνολικά, η Fed θα δαπανήσει 1,75 τρισ. δολάρια για αυτούς και άλλους συναφείς σκοπούς, χρηματοδοτώντας το σύνολο της δαπάνης, απλώς κόβοντας χρήμα. Δεν είναι η μόνη. Οι ισολογισμοί πολλών κεντρικών τραπεζών ανά τον κόσμο, εμφανίζουν αίφνης τεράστια πλεονάσματα.
Πρόκειται για τρομακτικά γεγονότα, τουλάχιστον για όσους πιστεύουν την παραδοχή του Μίλτον Φρίντμαν, ότι «παντού και πάντα, ο πληθωρισμός αποτελεί νομισματικό φαινόμενο». Ωστόσο, ο ρόλος της προσφοράς του χρήματος για τη δημιουργία πληθωριστικών πιέσεων δεν είναι τόσο εμφανής, όπως υποστηρίζεται από τον μονεταρισμό. Σύμφωνα με την ποσοτική θεωρία, πολλαπλασιαζόμενη η προσφορά του χρήματος με τους ρυθμούς τους οποίους αυτό κυκλοφορεί, ισούται με το ονομαστικό εισόδημα. Το τελευταίο είναι με τη σειρά του το προϊόν της πραγματικής παραγωγής και των τιμών. Ωστόσο, αυξάνει άμεσα η προσφορά χρήματος το ονομαστικό εισόδημα ή είναι το ονομαστικό εισόδημα εκείνο, το οποίο επηρεάζει τους ρυθμούς της κυκλοφορίας του χρήματος και ως εκ τούτου και τη ζήτηση κεφαλαίων; Η λειτουργία του μηχανισμού δεν είναι ξεκάθαρη. Οι κεντρικές τράπεζες ελέγχουν την προσφορά του χρήματος με τη στενή έννοια, τη νομισματική βάση, όπως ονομάζεται, ήτοι –κατά κανόνα– το νόμισμα συν τα κεφαλαιακά αποθέματα, που οι εμπορικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να διατηρούν στην Κεντρική. Ωστόσο, η σχέση ανάμεσα στη νομισματική βάση, την κυκλοφορία του χρήματος με την ευρεία έννοια και το ονομαστικό εισόδημα, είναι εξόχως ασταθής. Στην πλειονότητά τους, οι κεντρικές τράπεζες δεν επιδιώκουν πλέον να επιτύχουν τους περί πληθωρισμού στόχους τους μέσω της προσφοράς χρήματος. Αντιθέτως, επικεντρώνονται στο αποκαλούμενο «χάσμα παραγωγής», ήτοι τη διαφορά ανάμεσα στο σύνολο της ζήτησης και στην εν δυνάμει προσφορά αγαθών και υπηρεσιών, προσδιοριζόμενη από παράγοντες όπως είναι το εργατικό δυναμικό, τα κεφαλαιακά αποθέματα και οι περί πληθωρισμού εκτιμήσεις. Οταν η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά, ο πληθωρισμός αυξάνεται. Στην αντίθετη περίπτωση, εκδηλώνεται υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων, με την υποχώρηση αυτή να μετατρέπεται στην υπερβολή της στο φαινόμενο του αντιπληθωρισμού. Για να επηρεάσουν τη ζήτηση, οι κεντρικές τράπεζες αναπροσαρμόζουν το βασικό, βραχυπρόθεσμο επιτόκιό τους δανεισμού ή τις απαιτήσεις τους ως προς τα αποθεματικά των εμπορικών τραπεζών.
Η τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση έχει απορρυθμίσει αυτόν τον μηχανισμό. Οι κεντρικές τράπεζες αναγκάσθηκαν να αυξήσουν τον δικό τους δανεισμό προς τις ιδιωτικές, επενδύοντας παράλληλα και σε κρατικά ομόλογα. Χρηματοδοτούν τη μεγέθυνση των χαρτοφυλακίων τους μέσω της αύξησης ορισμένων υποχρεώσεων, όπως είναι τα αποθεματικά των εμπορικών τραπεζών, οι ανταλλαγές αξιογράφων με άλλες κεντρικές τράπεζες και άλλους τρόπους κοπής χρήματος. Πρόκειται για μονεταρισμό; Αναλόγως. Η Fed αποκαλεί τη στρατηγική της «πιστωτική χαλάρωση». Προς το παρόν, όμως, ελλοχεύει ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού και με ορισμένες εκτιμήσεις να αναφέρονται στη διεύρυνση του χάσματος παραγωγής στις ΗΠΑ στο 9% του ΑΕΠ τους μέχρι του χρόνου, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση. Για τις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι για να κλείσει το προαναφερόμενο χάσμα, η Fed θα χρειασθεί να «ρίξει στην αγορά» περισσότερα από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια ακόμη την επόμενη διετία.
Αγορά ακινήτων
Πριν από τρεις μήνες, όταν είχαμε κοιτάξει για τελευταία φορά τις τιμές των ακινήτων σε διεθνές επίπεδο, μόνο έξι από τις χώρες τις οποίες εξετάσαμε σε παγκόσμιο επίπεδο είχαν σημειώσει ετήσιες μειώσεις στις εν λόγω τιμές.
Tώρα, τρεις μήνες αργότερα, ο αριθμός των χωρών αυτών έχει αυξηθεί στις δεκαέξι.
Στις Hνωμένες Πολιτείες, πάντως, δημοσιεύτηκε μελέτη στις 17 Mαρτίου, η οποία έδειχνε σημαντική αύξηση στην οικοδομική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, έδειχνε αύξηση στις κατασκευές νέων κατοικιών και αδειών για τον Φεβρουάριο, έπειτα από μήνες μειώσεων.
H μελέτη θεωρήθηκε από ορισμένους αναλυτές ως σημάδι ότι η κρίση στις τιμές των ακινήτων επιτέλους πλησιάζει στο τέλος της.
Αλλοι αναλυτές απλώς προέβλεψαν ότι θα υπάρξουν ακόμη περισσότερα διαμερίσματα, τα οποία ουδείς θα θελήσει να αγοράσει.
Eάν πάμε λίγους μήνες πιο πριν, τότε θα εντοπίσουμε σειρά σχετικών βιβλίων με τίτλους όπως:
l Mήπως χάνετε το ράλι στις τιμές ακινήτων;
l Tο ράλι δεν θα έχει τέλος και οι τιμές των ακινήτων θα συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
l Πώς να κερδίσετε από το ράλι στις τιμές ακινήτων.
Πλέον, ο φόβος έχει αντικαταστήσει την τρέλα και οι τιμές ακινήτων μπορούν να συνεχίσουν να πραγματοποιούν ράλι. Αλλά αυτό το ράλι δεν θα είναι ανοδικό. Θα είναι προς τα κάτω.
Πρόσφατη μελέτη, την οποία δημοσιοποίησε η επενδυτική εταιρεία Numis Securities, δείχνει ότι οι τιμές των ακινήτων στη Bρετανία μπορεί να μειωθούν στο επόμενο διάστημα κατά 40% έως και 55%.
Tο ράλι στην αγορά ακινήτων ήταν τεράστιο σε διάρκεια και ένταση. Για τον λόγο αυτό αναμένεται ότι η κατάρρευση θα έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_04/04/2009_309853
No comments:
Post a Comment