Η παγκόσμια οικονομία παραμένει ανίσχυρη, χωρίς σημαντικές ενδείξεις βελτίωσης. Ορισμένοι αναλυτές αρχίζουν να παραδέχονται πως δεν θεωρούν βέβαιη την επάνοδο σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2010. Αυτό συνάδει με την εκτίμησή μας για μια ανάκαμψη σχήματος L (ραγδαία ύφεση σε πρώτη φάση που ακολουθείται από μια παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας και αργής ανάκαμψης). Oπως και η παγκόσμια οικονομία, η αμερικανική εμφανίζεται σε χειρότερη κατάσταση από αυτό που φαινόταν πριν από δύο μήνες. Παράλληλα, η ανησυχία για την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος περιορίζει τη δυνατότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να προσφέρουν την απαιτούμενη πίστωση. Αναμένεται, έτσι, κύμα πτωχεύσεων και αναδιαρθρώσεων χρέους στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο. Αυτός είναι ένας βασικός λόγος που η ανάκαμψη θα είναι αργή σε σύγκριση με παλαιότερες κρίσεις.
Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει εστιάσει την αντίδρασή της σε τρεις τομείς: στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, στην πραγματική οικονομία και στη νομισματική πολιτική. Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, έχουν διαγράψει εκατοντάδες δισ. δολαρίων, αλλά επικρατεί ανησυχία ότι θα αναγκασθούν να διαγράψουν εκατοντάδες επιπλέον δισ. ή ακόμη και τρισ. δολάρια, καθώς τα τοξικά στοιχεία του ενεργητικού τους εξακολουθούν να χάνουν σε αξία.
Δεδομένου ότι τα στοιχεία ενεργητικού των τραπεζών επηρεάζονται από τις μακροοικονομικές συνθήκες, είναι δύσκολο -αν όχι αδύνατον- να τεθεί όριο στις ζημίες τους όσο επικρατεί αβεβαιότητα περί του πόσο παρατεταμένη και σοβαρή θα είναι η ύφεση. H κυβέρνηση Ομπάμα ουσιαστικά επιμένει πως τα θεμέλια των τραπεζών είναι υγιή και εξακολουθεί να τους παρέχει όσα κεφάλαια χρειάζονται για να εξακολουθήσουν να λειτουργούν.
Σε ό,τι αφορά την πραγματική οικονομία, είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό ότι οι προβλέψεις αναθεωρούνται προς τα κάτω κάθε μήνα. Η δέσμη μέτρων που αποφάσισε η κυβέρνηση τον Φεβρουάριο μάλλον θα βοηθήσει, αλλά είναι πολύ μικρή συγκρινόμενη με το πρόβλημα. Ουσιαστικά το πακέτο ανέρχεται σε 700 δισ. δολάρια, μεγάλο μέρος των οποίων αφορά φοροαπαλλαγές αβέβαιης αποτελεσματικότητας. Iσως αντισταθμίσει κάπως τη ζήτηση του ιδιωτικού τομέα, αλλά δεν μπορούμε να περιμένουμε πως θα αντιστρέψει την πορεία της οικονομίας. Ως προς τη νομισματική πολιτική, μέχρι τα τέλη του 2008 πρωταρχικός ρόλος της Fed ήταν να παρέχει ρευστότητα με τη μορφή βραχυπρόθεσμου δανεισμού στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η πρόσφατη απόφασή της να αγοράσει μακροπρόθεσμα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου ισοδυναμεί με νέα προσέγγιση στη δημιουργία χρήματος. Ενδέχεται, έτσι, να δημιουργήσει ήπιο πληθωρισμό αποτρέποντας τον αποπληθωρισμό. Ενδέχεται, όμως, και να οδηγήσει τον πληθωρισμό σε επίπεδα υψηλότερα από τα προβλεπόμενα.
Για όλους αυτούς τους λόγους, εξακολουθούμε να μην βλέπουμε με ποιο μηχανισμό μπορεί να αντιστραφεί η πτωτική πορεία της οικονομίας. Στο ίδιο πλαίσιο, ερμηνεύουμε την πρόσφατη άνοδο των χρηματιστηρίων ως ένδειξη επιβράδυνσης του ρυθμού της ύφεσης: δεν υποδηλώνει, όμως, απαραιτήτως ότι επίκειται ραγδαία ανάκαμψη.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Peterson.
No comments:
Post a Comment