Ν. Ρουμπίνι: Τέλος εποχής για την ανεξέλεγκτη ελεύθερη αγορά

Οι τράπεζες «ζόμπι»

Οι απόψεις του είναι άκρως ενδιαφέρουσες: εκτός από τη βιωσιμότητα της Ευρωζώνης που δοκιμάζεται, θεωρεί ότι αν δεν υπάρξει ριζική αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου θα περάσουμε στην εποχή των τραπεζών «ζόμπι» και ότι το καλύτερο «φάρμακο» σήμερα είναι οι κρατικοποιήσεις προβληματικών τραπεζών. Οπως τονίζει, δεν είναι ο καπιταλισμός που έφτασε στο τέλος του, αλλά οι θεωρίες περί «ανεξέλεγκτων» και «αυτορρυθμιζόμενων» αγορών.

Σε κάθε περίπτωση, πιστεύει ότι η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, περισσότερο από τον αποπληθωρισμό παρά από την αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων εξαιτίας των ενέσεων ρευστότητας. Στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, η οικονομική κυριαρχία των ΗΠΑ έχει πληγεί. «Ακόμα και χωρίς την κρίση, η ισχύς των ΗΠΑ θα είχε μειωθεί από την ανάδυση των οικονομιών της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, η Κίνα βιώνει σήμερα απότομη επιβράδυνση και προβλέπω ότι η ανάπτυξη για το 2009 δεν μπορεί να είναι υψηλότερη του 5%». Αναφερόμενος στα συστήματα εποπτείας, ο κ. Ρουμπίνι εκτιμά ότι «το αγγλοσαξονικό μοντέλο εποπτείας και λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει αποτύχει και ότι όλοι οι πυλώνες της Βασιλείας ΙΙ έχουν αποτύχει πριν ακόμη από την εφαρμογή τους. Τώρα χρειαζόμαστε πιο αυστηρούς κανόνες για τη ρευστότητα, την κεφαλαιακή επάρκεια, τη διαφάνεια, τον ανταγωνισμό κοκ». Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Για τον κ. Ρουμπίνι, ο σχεδιασμός του νέου θεσμικού πλαισίου για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο θα πρέπει να είναι αυστηρός και να λάβει υπ' όψιν του τρία βασικά ζητήματα:

Πρώτον, την τάση για «παραθυράκια».

Δεύτερον, την τάση του χρηματοπιστωτικού κλάδου να προτιμά πιο ελαστικές διαδικασίες.

Τρίτον, την ελεγκτική «αιχμαλωσία». Οι εποπτικές αρχές εγκλωβίζονται συχνά «σε περιστρεφόμενες πόρτες και άλλους μηχανισμούς».

Οι κρατικοποιήσεις

Μέχρι τον επανασχεδιασμό του συστήματος προέχει η διάσωσή του. «Παραδόξως, η κρατικοποίηση ίσως αποτελεί την καλύτερη λύση. Δημιουργεί τις καλύτερες συνθήκες έναντι των μετόχων και των πιστωτών, είναι πιο δίκαιη λύση για τον φορολογούμενο, προσφέρει λύση στη διαχείριση των «τοξικών τίτλων» με την πώληση μέρους του ενεργητικού και των υποχρεώσεων στον ιδιωτικό τομέα, μετά την εξυγίανση της τράπεζας». Ωστόσο, ο κ. Ρουμπίνι προειδοποιεί: «Η προσέγγιση των κρατικοποιήσεων υπήρξε επιτυχής στην περίπτωση της Σουηδίας, ενώ στις ΗΠΑ και στη Βρετανία μπορεί να καταλήξει στη δημιουργία τραπεζών «ζόμπι», όπως συνέβη στην Ιαπωνία, όπου τελικά δεν έγινε σωστή αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος και ποτέ δεν πέρασε ουσιαστικά η πιστωτική κρίση».

Καπιταλισμός τέλος; Οχι, απαντάει ο κ. Ρουμπίνι. «Η παρούσα κρίση δεν έχει σηματοδοτήσει το τέλος του καπιταλισμού, αλλά την αποτυχία ενός συγκεκριμένου καπιταλιστικού μοντέλου: το «ανεξέλεγκτο» laissez faire. Σηματοδότησε την αποτυχία κάποιων θεωριών, όπως της «αποτελεσματικής αγοράς», των «λογικών προσδοκιών», των «αυτορρυθμιζόμενων αγορών».

Τεστ ευρω-αντοχής

Η Ευρωζώνη διέρχεται κρίσιμη φάση, καθώς «η όλη ιδέα της νομισματικής ένωσης ήταν ότι τα κράτη-μέλη θα υλοποιούσαν επιθετικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να διασφαλίσουν τη σύγκλιση της ανάπτυξης της παραγωγικότητας και να εμποδίσουν την απόκλιση της οικονομικής απόδοσης. Στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ελλάδα, αυτές οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις καθυστέρησαν. Tώρα, εκτός από αυτήν την απώλεια ανταγωνιστικότητας, ορισμένες οικονομίες της Ευρωζώνης αντιμετωπίζουν ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα: οι πιθανές απώλειες των τραπεζών τους να είναι μεγαλύτερες από ό,τι οι δημοσιονομικοί τους πόροι». Aν και ο κίνδυνος να αναγκαστούν ορισμένες χώρες να βγουν από την Ευρωζώνη έχει αυξηθεί, ο προβεβλημένος οικονομολόγος θεωρεί ότι «παραμένει ακόμα μικρός».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_06/06/2009_317537