Οι χρηματοοικονομικοί πανικοί τελείωσαν. Τώρα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο.
Ανέπτυξα αυτήν τη θέση κατά τη διάρκεια δείπνου το προηγούμενο βράδυ και, προς έκπληξή μου, ο Νουριέλ Ρουμπινί συμφώνησε μαζί μου. Πο συγκεκριμένα, συμφώνησε στο ότι το tail risk έχει μειωθεί σημαντικά.
Η μεγάλη αλλαγή των τελευταίων 12 μηνών σημειώνεται βεβαίως στην ευρωζώνη. Σε κάποιον βαθμό, αφορά τη βελτίωση της πολιτικής σε ευάλωτες χώρες, ειδικότερα στην Ιταλία και την Ισπανία.
Σε μεγαλύτερο βαθμό, σχετίζεται με την προθυμία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπό την καθοδήγηση του ένδοξου Μάριο Ντράγκι, να χρησιμοποιήσει την ισχύ της για να εκμηδενιστεί ο κίνδυνος διάσπασης και να προσφέρει το ενδεχόμενο απεριόριστης ρευστότητας στις τράπεζες και στα κράτη που βρίσκονται στη δίνη της κρίσης.
Ακόμη πιο σημαντικός, όμως, ήταν ο ρόλος της Γερμανίας. Δύο αποφάσεις της ξεχωρίζουν: πρώτον, να αποτρέψει το Grexit και, δεύτερον, να στηρίξει τις πρωτοβουλίες της ΕΚΤ, παρά τις ενστάσεις της Bundesbank, την οποία διοικεί στέλεχος που διόρισε η Α. Μέρκελ, ο Γενς Βάιντμαν.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ΕΚΤ πέτυχε τα αποτελέσματα που ήθελε -σημαντική μείωση στα spreads των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων-, χωρίς να χρειαστεί να ρίξει ούτε μία σφαίρα…, προς το παρόν τουλάχιστον. Κερδίζει όποιος έχει το μεγαλύτερο μπαζούκα.
Κανείς βεβαίως δεν γνωρίζει τι θα γινόταν εάν η ΕΚΤ αναγκαζόταν να θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμά της. Πολλά ερωτήματα εξακολουθούν να είναι αναπάντητα ως προς το πώς ακριβώς θα συνδεόταν η υπόσχεση για «απεριόριστη» στήριξη με την ανάγκη για στήριξη «υπό προϋποθέσεις». Προς το παρόν, πάντως, οι πιο ισχυρές δυτικές κεντρικές τράπεζες εμπόδισαν τα κύματα πανικού που ξεκίνησαν το 2007 και κατέληξαν στην ευρωζώνη. Είναι μία σημαντική στιγμή.
Δυστυχώς, η εξουδετέρωση του πανικού είναι αναγκαία, αλλά όχι αρκετή προϋπόθεση για επιστροφή σε ισχυρή ανάπτυξη τόσο στην ευρωζώνη όσο και στις ΗΠΑ. Υπάρχουν ακόμη σημαντικά εμπόδια: μεγάλο χρέος στον ιδιωτικό τομέα, μεγάλο χρέος στον δημόσιο τομέα, ανάγκη για προσαρμογές κυρίως στην ευρωζώνη, περικοπές στον δημόσιο τομέα, αδύναμη ανάπτυξη παραγωγικότητας και μείωση της εμπιστοσύνης στον ιδιωτικό τομέα.
Ο Νουριέλ Ρουμπινί μπορεί, βεβαίως, να δώσει μία πιο μακρά λίστα πιθανών προβλημάτων. Ενδεχομένως αυτός ο αναδυόμενος εφησυχασμός να είναι ο προάγγελος μιας νέας κρίσης. Εκτίμησή μου είναι πως μια πολιτική κρίση στην Ιταλία ή στην Ισπανία θα διακυβεύσει εκ νέου το μέλλον της ευρωζώνης προκαλώντας νέο πανικό.
Παρ' όλα αυτά, όμως, αυτή η στιγμή είναι αξιοσημείωτη...
ΠΗΓΗ: FT.com
Ανέπτυξα αυτήν τη θέση κατά τη διάρκεια δείπνου το προηγούμενο βράδυ και, προς έκπληξή μου, ο Νουριέλ Ρουμπινί συμφώνησε μαζί μου. Πο συγκεκριμένα, συμφώνησε στο ότι το tail risk έχει μειωθεί σημαντικά.
Η μεγάλη αλλαγή των τελευταίων 12 μηνών σημειώνεται βεβαίως στην ευρωζώνη. Σε κάποιον βαθμό, αφορά τη βελτίωση της πολιτικής σε ευάλωτες χώρες, ειδικότερα στην Ιταλία και την Ισπανία.
Σε μεγαλύτερο βαθμό, σχετίζεται με την προθυμία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπό την καθοδήγηση του ένδοξου Μάριο Ντράγκι, να χρησιμοποιήσει την ισχύ της για να εκμηδενιστεί ο κίνδυνος διάσπασης και να προσφέρει το ενδεχόμενο απεριόριστης ρευστότητας στις τράπεζες και στα κράτη που βρίσκονται στη δίνη της κρίσης.
Ακόμη πιο σημαντικός, όμως, ήταν ο ρόλος της Γερμανίας. Δύο αποφάσεις της ξεχωρίζουν: πρώτον, να αποτρέψει το Grexit και, δεύτερον, να στηρίξει τις πρωτοβουλίες της ΕΚΤ, παρά τις ενστάσεις της Bundesbank, την οποία διοικεί στέλεχος που διόρισε η Α. Μέρκελ, ο Γενς Βάιντμαν.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ΕΚΤ πέτυχε τα αποτελέσματα που ήθελε -σημαντική μείωση στα spreads των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων-, χωρίς να χρειαστεί να ρίξει ούτε μία σφαίρα…, προς το παρόν τουλάχιστον. Κερδίζει όποιος έχει το μεγαλύτερο μπαζούκα.
Κανείς βεβαίως δεν γνωρίζει τι θα γινόταν εάν η ΕΚΤ αναγκαζόταν να θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμά της. Πολλά ερωτήματα εξακολουθούν να είναι αναπάντητα ως προς το πώς ακριβώς θα συνδεόταν η υπόσχεση για «απεριόριστη» στήριξη με την ανάγκη για στήριξη «υπό προϋποθέσεις». Προς το παρόν, πάντως, οι πιο ισχυρές δυτικές κεντρικές τράπεζες εμπόδισαν τα κύματα πανικού που ξεκίνησαν το 2007 και κατέληξαν στην ευρωζώνη. Είναι μία σημαντική στιγμή.
Δυστυχώς, η εξουδετέρωση του πανικού είναι αναγκαία, αλλά όχι αρκετή προϋπόθεση για επιστροφή σε ισχυρή ανάπτυξη τόσο στην ευρωζώνη όσο και στις ΗΠΑ. Υπάρχουν ακόμη σημαντικά εμπόδια: μεγάλο χρέος στον ιδιωτικό τομέα, μεγάλο χρέος στον δημόσιο τομέα, ανάγκη για προσαρμογές κυρίως στην ευρωζώνη, περικοπές στον δημόσιο τομέα, αδύναμη ανάπτυξη παραγωγικότητας και μείωση της εμπιστοσύνης στον ιδιωτικό τομέα.
Ο Νουριέλ Ρουμπινί μπορεί, βεβαίως, να δώσει μία πιο μακρά λίστα πιθανών προβλημάτων. Ενδεχομένως αυτός ο αναδυόμενος εφησυχασμός να είναι ο προάγγελος μιας νέας κρίσης. Εκτίμησή μου είναι πως μια πολιτική κρίση στην Ιταλία ή στην Ισπανία θα διακυβεύσει εκ νέου το μέλλον της ευρωζώνης προκαλώντας νέο πανικό.
Παρ' όλα αυτά, όμως, αυτή η στιγμή είναι αξιοσημείωτη...
ΠΗΓΗ: FT.com
No comments:
Post a Comment