Βloomberg
Η Σάνον Λάχρσεν, μητέρα και νοικοκυρά στο Ουίλμινγκτον της Νότιας Καρολίνας, αδυνατεί να καταλάβει γιατί πρέπει να πληρώσει επιτόκιο 5,8% στο στεγαστικό της δάνειο, όταν η τοπική τράπεζα έχει λάβει κρατικά κεφάλαια με αντίστοιχο κόστος λίγο υψηλότερο του 0% και η αμερικανική κυβέρνηση δανείζεται με δεκαετή ομόλογα έναντι 2,6%. Η τελευταία φορά που το χάσμα μεταξύ των επιτοκίων στα 30ετή στεγαστικά δάνεια και των αποδόσεων στα 10ετή αμερικανικά ομόλογα διευρύνθηκε τόσο, ήταν το 1982, σε μια φάση χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ. Τότε, ο Τίμοθι Γκέθνερ ήταν δευτεροετής στο κολέγιο Dartmouth και ο Μπεν Μπερνάνκι βοηθός καθηγητού στο πανεπιστήμιο Stanford.
Aδρανής οικονομία
Μέχρι να βρουν ο κ. Γκέθνερ, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, και ο κ. Μπερνάνκι, πρόεδρος της Fed, έναν τρόπο να περιορίσουν το spread, κάτι που θα βοηθούσε στην ενίσχυση των τιμών των ακινήτων, η οικονομία θα βρίσκεται σε αδράνεια, επισημαίνει ο Κλάιντ Πρεστόβιτς, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Στρατηγικής στην Ουάσιγκτον και σύμβουλος του υπουργείου Εμπορίου κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ρόναλντ Ρέιγκαν. «Δεν μπορεί να υπάρξει σταθεροποίηση του οικονομικού κλίματος εάν δεν αναχαιτιστεί η ελεύθερη πτώση των τιμών των ακινήτων. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων παίζουν τεράστιο ρόλο σε αυτό το πρόβλημα».
Ο Δημοκρατικός Μάξιν Ουάτερς, το υπ’ αριθμόν 3 μέλος της τραπεζικής επιτροπής στη Γερουσία, δίνει, επίσης, μείζονα σημασία στη μείωση των επιτοκίων στεγαστικής πίστης. «Εάν η κυβέρνηση μπορεί να δίνει φθηνό χρήμα στις τράπεζες, τότε και αυτές πρέπει να κάνουν το ίδιο. Μπορούν να μειώσουν τα επιτόκια έως και 4,5% ή ακόμη χαμηλότερα και θα εξακολουθούν να κερδίζουν».
Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες που καταθέτουν με μηδενικό επιτόκιο κεφάλαιά τους στη Fed δέχονται πιέσεις στην κερδοφορία τους. Το spread μεταξύ των επιτοκίων στα 30ετή στεγαστικά δάνεια και των αποδόσεων στα δεκαετή ομόλογα έχει φθάσει το 2,5% έναντι του 1,7% που ίσχυε τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σύμφωνα με στοιχεία της Freddie Mac και του Bloomberg. Σημειωτέον ότι το spread είχε φθάσει το 3,3% στις 3 Δεκεμβρίου, ένα ποσοστό που έχει καταγραφεί μόνον το 1986, όταν νομοθετική μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ κατήργησε πολύτιμες φοροελαφρύνσεις για επενδυτές της αγοράς κατοικίας, αναγκάζοντάς τους να πουλήσουν ακίνητα και να μειώσουν τις τοποθετήσεις τους στην αγορά.
Mηδενικά επιτόκια
Πέρυσι, η Fed μείωσε έξι φορές το βασικό της επιτόκιο. Το κόστος δανεισμού στις ΗΠΑ κυμαίνεται πλέον σε μηδενικά επίπεδα για να αντιμετωπισθεί η πιο μακρά ύφεση από το 1982 και να αποκατασταθεί η ροή πίστωσης στην αμερικανική οικονομία. Καθώς το κόστος δανεισμού μειώνεται σταθερά μέσα στο τελευταίο δωδεκάμηνο, το spread μεταξύ στεγαστικών δανείων και κρατικών ομολόγων, όπως είδαμε παραπάνω, διευρύνθηκε. Στη διατραπεζική αγορά overnight, το επιτόκιο είχε φθάσει στο 1% τον Οκτώβριο του 2008 μέχρι τη μείωση του περασμένου μηνός. Το ΑΕΠ στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου συρρικνώθηκε πέρυσι κατά 1,9%, αντανακλώντας τη χειρότερη επίδοση από το 1946. Ο πρώην πρόεδρος της Fed, Πολ Βόλκερ, αύξησε το βασικό επιτόκιο στο 20% το 1980 και ξανά το 1981 για να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό, μετά τις πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του ’70. Η οικονομία είχε βυθιστεί σε ύφεση. Ο πληθωρισμός είχε φθάσει στο 14,8% τον Μάρτιο του 1980 και μειώθηκε στο 3,8% κατά τα τέλη του 1983. Οι απόπειρες του Μπεν Μπερνάνκι να αντιστρέψει τη διετή πτώση των τιμών των ακινήτων και να ανασύρει την οικονομία από την ύφεση μέσα από τη μεγάλη πτώση των επιτοκίων δεν έχει επιτύχει το θεμιτό αποτέλεσμα. Η ζήτηση δεν αναμένεται να ανακάμψει σε μια οικονομία που το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα μειωθεί φέτος κατά 1,5%, δηλαδή κατά μισή ποσοστιαία μονάδα από προβλέψεις που είχαν διατυπωθεί μόλις προ ενός μηνός, σύμφωνα με προβλέψεις του Bloomberg.
Φθηνότερα δάνεια
Μέτρα μείωσης του κόστους δανεισμού έχουν ληφθεί από αμερικανικές τράπεζες. Η JPMorgan και η Bank of America, η μεγαλύτερη στεγαστική τράπεζα, έχουν ανακοινώσει ότι ο κλάδος αλλάζει τους όρους εξυπηρέτησης υπαρχόντων στεγαστικών δανείων έτσι ώστε να παραμείνουν οι Αμερικανοί στα σπίτια τους, καθώς αυξάνονται οι απολύσεις σε όλη τη χώρα. Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε στα μέσα Ιανουαρίου, ο Τζέιμι Ντίμον, διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan, τόνισε ότι απετράπησαν 300.000 κατασχέσεις και «σχεδιάζουμε να βοηθήσουμε παραπάνω από 300.000 οικογένειες να κρατήσουν τα σπίτια τους, με την αλλαγή των όρων εξυπηρέτησης των δανείων για την επόμενη διετία». Αναλόγως, η Bank of America πρόκειται να αναπροσαρμόσει δάνεια, συνολικής αξίας 100 δισ. δολαρίων, για να μην χάσουν την κατοικία τους περισσότερο από 630.000 Αμερικανοί. Κάτω από το τρέχον οικονομικό κλίμα, «τα επιτόκια θα πρέπει να είναι στο 4% και όχι στο 5%», δηλώνει ο Λόρενς Γιάνγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Αμερικανικής Ενωσης Κτηματομεσιτών. «Τα στεγαστικά δάνεια είναι κατά 25 με 30 μονάδες βάσης ακριβότερα, εάν συμπεριλάβουμε όλες τις παραμέτρους σταθερών και κυμαινόμενων επιτοκίων», υπογραμμίζει οικονομική σύμβουλος της Amherst Securities Group.
Yπερκέρδη για τράπεζες
H διεύρυνση των spread σημαίνει ότι οι τράπεζες που χορηγούν δάνεια 300.000 δολαρίων και μετά τα πωλούν στη δευτερογενή αγορά σαν ομόλογα κερδίζουν, περίπου, 6.240 δολάρια περισσότερα σε σχέση με το 2005, όταν η αγορά στεγαστικής πίστης βρισκόταν σε ακμή.
Από την άλλη πλευρά, οι δανειολήπτες πάντα επιδιώκουν χαμηλότερο επιτόκιο. Η αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης των νέων στεγαστικών δανείων έρχεται σε αντίθεση με τη δέσμευση του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ότι «πρέπει να παρέχουμε βοήθεια στους ιδιοκτήτες κατοικιών με πιο σοβαρό τρόπο». Μεσίτες τονίζουν ότι με τις τράπεζες να δανείζονται τόσο φθηνά στην αγορά overnight από τη Fed και με το υπουργείο Οικονομικών να διοχετεύει δισεκατομμύρια δολάρια στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, στεγαστικά επιτόκια της τάξεως του 5% δεν συμβάλλουν καθοριστικά στη σταθεροποίηση των τιμών ή στην προσέλκυση νέων αγοραστών στην αγορά στέγης. «Σήμερα, οι τράπεζες λειτουργούν συντηρητικά. Αυτή η συμπεριφορά, όμως, δεν εξυπηρετεί ούτε φορολογουμένους, ούτε το δημόσιο συμφέρον», επισημαίνει ο Αλαν Φίσερ, διευθυντικό στέλεχος της California Reinvestment Coalition.
7 σπίτια ανά λεπτό
Mε καταφατικό νεύμα ο Ρόμπερτ Πάρκιν συμφωνεί να δώσει 500.000 δολάρια σε πλειστηριασμό κατασχέσεως για να αποκτήσει ένα πλινθόκτιστο σπίτι αποικιακού ρυθμού, στο Απερ Μάλμπορο, στην Πολιτεία του Μέριλαντ. Στο παρελθόν, ο κατασκευαστής για την πώλησή του ζητούσε 1,1 εκατ. δολάρια.
Υστερα από μερικά δευτερόλεπτα, ένας άλλος ενδιαφερόμενος προσφέρει 510.000 δολάρια και ο Πάρκιν σκέπτεται εάν θα πρέπει να αυξήσει το ποσόν της προσφοράς του.
Ο πλειστηριασμός αυτός, 30 περίπου χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Ουάσιγκτον, είναι ένας από τους εκατοντάδες που γίνονται καθημερινά, σε χορευτικές αίθουσες ξενοδοχείων απ’ άκρου εις άκρον των Ηνωμένων Πολιτειών από εκκαθαριστές, όπως η Williams & Williams Marketing Services Inc., που εδρεύει στο Τούλσα της Οκλαχόμα. Ουσιαστικά, ο πλειοδότης καταβάλλει 10 σεντς ανά δολάριο.
Με 2,3 εκατομμύρια σπίτια που προσφέρονται σε πλειστηριασμούς, οι εκποιήσεις ωθούν προς τα κάτω την τιμή τους και συγκεκριμένα στο επίπεδο του 2004, ώστε να παρουσιασθεί κάποιος αγοραστής.
Η τιμή εκκίνησης του πλειστηριασμού καθορίζεται βάσει της αξίας των σπιτιών της γειτονιάς, τη στιγμή που ο πρόεδρος Ομπάμα καταβάλλει προσπάθειες για να βρει τρόπους ώστε να περιορισθούν οι κατασχέσεις και να ανακάμψει η στεγαστική αγορά.
Οι κατασχέσεις τον περασμένο Δεκέμβριο από ποικίλους πιστωτές «έτρεχαν» με 9.787 σπίτια ημερησίως ή κατά επτά σπίτια ανά λεπτό.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η τιμή των κατοικιών στις ΗΠΑ αναμένεται να μειωθεί φέτος κατά 15,5%.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_31/01/2009_301541
No comments:
Post a Comment