Δύο από τα έξι μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα παραιτηθούν αυτόν τον μήνα. Ο Γερμανός Jurgen Stark ανακοίνωσε την παραίτησή του τον Σεπτέμβριο, σε μία πικρή διαμάχη επειδή -κατά την άποψή του- η ΕΚΤ απομακρύνθηκε από τις βασικές της αρχές ως προς τα υγιή δημοσιονομικά μεγέθη και το συντηρητικό της προφίλ.
Ο Ιταλός Lorenzo Bini Smaghi φεύγει για διαφορετικούς λόγους. Με την άφιξη του συμπατριώτη του Mario Draghi στην προεδρία της ΕΚΤ, την 1η Νοεμβρίου, αποδέχθηκε ότι η Ιταλία έχει υπερβολικά μεγάλη εκπροσώπηση, που θα μπορούσε να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από το Παρίσι, και άνοιξε τον δρόμο ώστε να αναλάβει τη θέση του ο Benoit Coeure, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, από το γραφείο του στον 34ο όροφο, με θέα στην οικονομική πρωτεύουσα της Γερμανίας, ο κ. Bini Smaghi δείχνει απογοητευμένος που πρέπει να φύγει σε μία τόσο αποφασιστική στιγμή για την ευρωζώνη.
Την Τετάρτη, η ΕΚΤ προχώρησε σε ένεση ρευστότητας-ρεκόρ με τριετή δάνεια προς τις τράπεζες ύψους 489 δισ. ευρώ, σε τείχος ρευστότητας που ελπίζει ότι θα χαλαρώσει τις έντονες πιέσεις που καταγράφονται στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης. Οι υψηλές ανάγκες χρηματοδότησης, όμως, τόσο των τραπεζών όσο και των κυβερνήσεων καθιστούν τους πρώτους μήνες του 2012 κρίσιμους για την ευρωζώνη.
Ο Ιταλός Lorenzo Bini Smaghi φεύγει για διαφορετικούς λόγους. Με την άφιξη του συμπατριώτη του Mario Draghi στην προεδρία της ΕΚΤ, την 1η Νοεμβρίου, αποδέχθηκε ότι η Ιταλία έχει υπερβολικά μεγάλη εκπροσώπηση, που θα μπορούσε να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από το Παρίσι, και άνοιξε τον δρόμο ώστε να αναλάβει τη θέση του ο Benoit Coeure, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, από το γραφείο του στον 34ο όροφο, με θέα στην οικονομική πρωτεύουσα της Γερμανίας, ο κ. Bini Smaghi δείχνει απογοητευμένος που πρέπει να φύγει σε μία τόσο αποφασιστική στιγμή για την ευρωζώνη.
Την Τετάρτη, η ΕΚΤ προχώρησε σε ένεση ρευστότητας-ρεκόρ με τριετή δάνεια προς τις τράπεζες ύψους 489 δισ. ευρώ, σε τείχος ρευστότητας που ελπίζει ότι θα χαλαρώσει τις έντονες πιέσεις που καταγράφονται στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης. Οι υψηλές ανάγκες χρηματοδότησης, όμως, τόσο των τραπεζών όσο και των κυβερνήσεων καθιστούν τους πρώτους μήνες του 2012 κρίσιμους για την ευρωζώνη.
Κάτι που έμαθε ο κ. Bini Smaghi είναι πως οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης δεν μπορούν να αποφύγουν τη λήψη γενναίων αποφάσεων. «Ορισμένες από αυτές τις αποφάσεις μπορεί να μην είναι οι καλύτερες και μπορεί να δεχθούν κριτική, ειδικότερα από εκείνους που έχουν την πολυτέλεια να κρίνουν εκ των υστέρων. Το να μη ληφθούν αποφάσεις, όμως, ή το να αναβληθούν δεν αποτελεί πλέον επιλογή και θα οδηγήσει σε ακόμη χειρότερες καταστάσεις», δηλώνει και συμπληρώνει: «Οι αξιωματούχοι δεν θα πρέπει επίσης να κρυφτούν πίσω από τους δικηγόρους για να αποφύγουν τις αποφάσεις».
Είναι μία πολύ προσεκτικά διατυπωμένη δήλωση. Η γερμανική Bundesbank και ο κ. Stark, πρώην αντιπρόεδρός της, αντιτίθενται σε σημαντική επέκταση του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ, επισημαίνοντας τους νομικούς περιορισμούς από τις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τη «νομισματική χρηματοδότηση» - τη χρηματοδότηση των κυβερνήσεων δηλαδή από την ΕΚΤ. Πολλοί οικονομολόγοι και Ευρωπαίοι πολιτικοί, όμως, πιστεύουν πως αυτό το βήμα θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα της ευρωζώνης.
Ο 55χρονος Bini Smaghi, οικονομολόγος, που σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Σικάγου, ήταν ένα από τα δυνατά μυαλά της ΕΚΤ και συμμετείχε στενά στον σχεδιασμό αντίδρασης της ευρωτράπεζας στις παγκόσμιες κρίσεις της τελευταίας 4ετίας.
Η προσέγγισή του είναι ιδιαίτερα ρεαλιστική. Επισημαίνει ότι η εντολή της ΕΚΤ είναι να εφαρμόσει τη νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη των 17 μελών και τονίζει ότι οι αγορές κρατικών ομολόγων παίζουν ρόλο-κλειδί στην μετάδοση των αποφάσεων για τα επιτόκια στην πραγματική οικονομία.
Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει «να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερες εποικοδομητικά αμφίσημες δηλώσεις» ώστε να αφήνουν τις αγορές να μαντεύουν τι πρόκειται να κάνουν. Ο κ. Bini Smaghi, όμως, δεν αποκλείει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να ανακοινώσει ένα πλαφόν για τις αποδόσεις ή τα spreads ανάμεσα στις αποδόσεις με τα γερμανικά ή άλλα κρατικά ομόλογα.
Ό ίδιος μάλιστα δηλώνει: «Οι τρέχουσες εντάσεις στις αγορές μπορεί να εγείρουν κάποιες αμφιβολίες ως προς το εάν πράγματι έχουμε μία ενιαία νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη σήμερα και εάν η ΕΚΤ υλοποιεί την εντολή της. Εάν το θέμα δεν είναι η φερεγγυότητα (των κρατών), αλλά η ρευστότητα, τότε η ΕΚΤ έχει περιθώρια να δράσει. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς ότι έχει καθήκον να δράσει».
Επίσης, δεν βλέπει κανέναν λόγο για τον οποίο η ΕΚΤ να μην πρέπει να χρησιμοποιήσει την ποσοτική χαλάρωση -να δημιουργήσει χρήμα για να αγοράσει τίτλους- εάν οι οικονομικές προοπτικές επιδεινωθούν και υπάρξει κίνδυνος αποπληθωρισμού.
Για κεντρικός τραπεζίτης, ο κ. Bini Smaghi είναι εξαιρετικά ειλικρινής. Ίσως να ενθαρρύνεται από την επικείμενη αποχώρησή του. Περιγράφει ως καταστροφική τη γαλλογερμανική κίνηση που αποφασίστηκε τον προηγούμενο χρόνο -και πλέον έχει ανατραπεί- για την εξασφάλιση της εμπλοκής του ιδιωτικού κλάδου ή για τις διαγραφές στις τοποθετήσεις ομολόγων στα μελλοντικά ευρωπαϊκά πακέτα στήριξης.
Η ΕΚΤ αντιτάχθηκε σφοδρά σε αυτήν την κίνηση που τρόμαξε τους επενδυτές ως προς την ευρωζώνη. Θα ήταν πιο λογικό, δηλώνει, να εγκαταλειφθεί το PSI στο ελληνικό πακέτο στήριξης, αν και πλέον είναι πολύ αργά.
Μία ερώτηση για το εάν ο κόσμος είναι δέσμιος των Αμερικανών οικονομολόγων δίνει στον κ. Bini Smaghi τη δυνατότητα να χλευάσει «όσους χρησιμοποιούν υπερβολικά πολλές απλοποιήσεις στον συλλογισμό τους». Εξηγεί πως η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. «Εμένα μου φαίνεται πως ορισμένοι οικονομολόγοι έλκονται από το να δίνουν γρήγορες, εύκολες και σοκαριστικές απαντήσεις, μόνο και μόνο για να προσελκύσουν την προσοχή των media και να προωθήσουν τον εαυτό τους».
Ως προς το δικό του μέλλον, η κατάσταση έγινε πιο περίπλοκη τον Ιούνιο, όταν ο κ. Draghi αναδείχθηκε διάδοχος του Jean Claude Trichet στην προεδρία της ΕΚΤ. Τότε, ο Γάλλος Πρόεδρος Nicolas Sarkozy υποστήριξε ανοιχτά ότι θα ήταν υπερβολή να υπάρχουν δύο Ιταλοί στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Τον Νοέμβριο, όμως, ο κ. Bini Smaghi ανακοίνωσε την αποχώρησή του για μία θέση στο πανεπιστήμιο του Harvard.
«Προσωπικά, ουδέποτε αισθάνθηκα πιέσεις», δηλώνει. Πριν φύγει, όμως, ήθελε να καταστήσει σαφή τη σημασία της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και την αντίθεσή του στους άγραφους κανόνες που αφορούν την εθνικότητα των μελών του εκτελεστικού συμβουλίου της. Από τη στιγμή όπου παρουσίασε τις θέσεις του, η αποχώρηση «ήταν ο καλύτερος τρόπος να αποφευχθούν περισσότερα προβλήματα».
ΠΗΓΗ: FT.com
Είναι μία πολύ προσεκτικά διατυπωμένη δήλωση. Η γερμανική Bundesbank και ο κ. Stark, πρώην αντιπρόεδρός της, αντιτίθενται σε σημαντική επέκταση του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ, επισημαίνοντας τους νομικούς περιορισμούς από τις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τη «νομισματική χρηματοδότηση» - τη χρηματοδότηση των κυβερνήσεων δηλαδή από την ΕΚΤ. Πολλοί οικονομολόγοι και Ευρωπαίοι πολιτικοί, όμως, πιστεύουν πως αυτό το βήμα θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα της ευρωζώνης.
Ο 55χρονος Bini Smaghi, οικονομολόγος, που σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Σικάγου, ήταν ένα από τα δυνατά μυαλά της ΕΚΤ και συμμετείχε στενά στον σχεδιασμό αντίδρασης της ευρωτράπεζας στις παγκόσμιες κρίσεις της τελευταίας 4ετίας.
Η προσέγγισή του είναι ιδιαίτερα ρεαλιστική. Επισημαίνει ότι η εντολή της ΕΚΤ είναι να εφαρμόσει τη νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη των 17 μελών και τονίζει ότι οι αγορές κρατικών ομολόγων παίζουν ρόλο-κλειδί στην μετάδοση των αποφάσεων για τα επιτόκια στην πραγματική οικονομία.
Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει «να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερες εποικοδομητικά αμφίσημες δηλώσεις» ώστε να αφήνουν τις αγορές να μαντεύουν τι πρόκειται να κάνουν. Ο κ. Bini Smaghi, όμως, δεν αποκλείει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να ανακοινώσει ένα πλαφόν για τις αποδόσεις ή τα spreads ανάμεσα στις αποδόσεις με τα γερμανικά ή άλλα κρατικά ομόλογα.
Ό ίδιος μάλιστα δηλώνει: «Οι τρέχουσες εντάσεις στις αγορές μπορεί να εγείρουν κάποιες αμφιβολίες ως προς το εάν πράγματι έχουμε μία ενιαία νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη σήμερα και εάν η ΕΚΤ υλοποιεί την εντολή της. Εάν το θέμα δεν είναι η φερεγγυότητα (των κρατών), αλλά η ρευστότητα, τότε η ΕΚΤ έχει περιθώρια να δράσει. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς ότι έχει καθήκον να δράσει».
Επίσης, δεν βλέπει κανέναν λόγο για τον οποίο η ΕΚΤ να μην πρέπει να χρησιμοποιήσει την ποσοτική χαλάρωση -να δημιουργήσει χρήμα για να αγοράσει τίτλους- εάν οι οικονομικές προοπτικές επιδεινωθούν και υπάρξει κίνδυνος αποπληθωρισμού.
Για κεντρικός τραπεζίτης, ο κ. Bini Smaghi είναι εξαιρετικά ειλικρινής. Ίσως να ενθαρρύνεται από την επικείμενη αποχώρησή του. Περιγράφει ως καταστροφική τη γαλλογερμανική κίνηση που αποφασίστηκε τον προηγούμενο χρόνο -και πλέον έχει ανατραπεί- για την εξασφάλιση της εμπλοκής του ιδιωτικού κλάδου ή για τις διαγραφές στις τοποθετήσεις ομολόγων στα μελλοντικά ευρωπαϊκά πακέτα στήριξης.
Η ΕΚΤ αντιτάχθηκε σφοδρά σε αυτήν την κίνηση που τρόμαξε τους επενδυτές ως προς την ευρωζώνη. Θα ήταν πιο λογικό, δηλώνει, να εγκαταλειφθεί το PSI στο ελληνικό πακέτο στήριξης, αν και πλέον είναι πολύ αργά.
Μία ερώτηση για το εάν ο κόσμος είναι δέσμιος των Αμερικανών οικονομολόγων δίνει στον κ. Bini Smaghi τη δυνατότητα να χλευάσει «όσους χρησιμοποιούν υπερβολικά πολλές απλοποιήσεις στον συλλογισμό τους». Εξηγεί πως η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. «Εμένα μου φαίνεται πως ορισμένοι οικονομολόγοι έλκονται από το να δίνουν γρήγορες, εύκολες και σοκαριστικές απαντήσεις, μόνο και μόνο για να προσελκύσουν την προσοχή των media και να προωθήσουν τον εαυτό τους».
Ως προς το δικό του μέλλον, η κατάσταση έγινε πιο περίπλοκη τον Ιούνιο, όταν ο κ. Draghi αναδείχθηκε διάδοχος του Jean Claude Trichet στην προεδρία της ΕΚΤ. Τότε, ο Γάλλος Πρόεδρος Nicolas Sarkozy υποστήριξε ανοιχτά ότι θα ήταν υπερβολή να υπάρχουν δύο Ιταλοί στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Τον Νοέμβριο, όμως, ο κ. Bini Smaghi ανακοίνωσε την αποχώρησή του για μία θέση στο πανεπιστήμιο του Harvard.
«Προσωπικά, ουδέποτε αισθάνθηκα πιέσεις», δηλώνει. Πριν φύγει, όμως, ήθελε να καταστήσει σαφή τη σημασία της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και την αντίθεσή του στους άγραφους κανόνες που αφορούν την εθνικότητα των μελών του εκτελεστικού συμβουλίου της. Από τη στιγμή όπου παρουσίασε τις θέσεις του, η αποχώρηση «ήταν ο καλύτερος τρόπος να αποφευχθούν περισσότερα προβλήματα».
ΠΗΓΗ: FT.com
No comments:
Post a Comment