Πληθωρισμός, αποπληθωρισμός ή στασιμοπληθωρισμός;

Του Sylvester Eijffinger*
Πληθωρισμός, αποπληθωρισμός ή στασιμοπληθωρισμός; Οι εκτιμήσεις για τη σταθερότητα των τιμών στην Ευρωζώνη αντιστράφηκαν τους τελευταίους μήνες. Μέχρι το καλοκαίρι του 2008 και εν μέσω της εκτόξευσης των τιμών της ενέργειας και των πρώτων υλών, οι φόβοι συνδέονταν με την εκδήλωση πληθωριστικών πιέσεων. Σήμερα, αν και η πλειοψηφία των εμπειρογνωμόνων προβλέπει τη σημαντική επιβράδυνση τόσο των αναπτυξιακών ρυθμών όσο και των ρυθμών αύξησης των τιμών στην Ευρωζώνη και στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι βρισκόμαστε στο χείλος του απόπληθωρισμού και άλλοι ότι ο στασιμοπληθωρισμός θα αποτελέσει μεσο-μακροπρόθεσμα το πραγματικό πρόβλημα. Εκτίμησή μου είναι ότι ο πληθωρισμός παραμένει μακρά υπαρκτός κίνδυνος και ότι οι χαράσσοντες πολιτική επιτοκίων στην Ευρωζώνη -και αλλού- θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ' όψιν και την εναλλακτική στρατηγική των αργών και καλά μελετημένων κινήσεων που μεταφράζονται στην τήρηση στάση αναμονής.
Γεγονός είναι ότι μέχρι στιγμής η ΕΚΤ δεν δείχνει να φοβάται το ενδεχόμενο του αποπληθωρισμού. Αντιθέτως, η Τράπεζα εμφανίζεται ευτυχής με την εκτόνωση των πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία της Ευρωζώνης και άλλων μεγάλων οικονομιών, θεωρώντας ότι θα επιτρέψει στις κεντρικές τράπεζες να μειώσουν το κόστος του χρήματος και θα διευκολύνει στην εκτέλεση προγραμμάτων τόνωσης των εθνικών οικονομιών από τις κυβερνήσεις. Ο Ανγκέλ Γκουρία, γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο του αποπληθωρισμού, δήλωσε όμως πρόσφατα ότι «προς το παρόν, ο ΟΟΣΑ δεν διακρίνει ουσιαστικό κίνδυνο αποπληθωρισμού». Αντιστοίχως, ο κ. Αλμούνια παρατήρησε ότι αν και σημειώνεται πτώση τιμών που οφείλεται στην υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, των εμπορευμάτων αλλά και στην ύφεση, «η οργάνωση της αγοράς εργασίας στην Ευρωζώνη καθιστά πολύ, πάρα πολύ δύσκολη την εκδήλωση φαινομένων αποπληθωρισμού». Ο Ευρωπαίος επίτροπος αναφερόταν προφανώς στον υψηλό βαθμό ανελαστικότητας των ονομαστικών και των πραγματικών μισθών στην Ευρωζώνη, ο οποίος αποτελεί πρώτης τάξεως γραμμή άμυνας ενάντια στον αντιπληθωρισμό. Ο Τόμας Μάιερ, στέλεχος της Deutsche Bank, αναλύει το θέμα περαιτέρω, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δημοσιονομικά πακέτα μέτρων για τη διάσωση των τραπεζικών συστημάτων και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με την υποχώρηση των επιτοκίων σε ΗΠΑ, Βρετανία και Ευρωζώνη, θα συντείνουν στην αποφυγή της βαθιάς ύφεσης και -δεδομένου του όγκου των κεφαλαίων που προγραμματίζεται να εισρεύσουν στις αγορές- ενδέχεται να δημιουργήσουν νέες πληθωριστικές πιέσεις μεσο-μακροπρόθεσμα.
Χρησιμοποιώντας στοιχεία της περιόδου 1960-2002, οι ακαδημαϊκοί Kilian και Mangianelli αξιολόγησαν τους κινδύνους που συνδέονται με την εξέλιξη των τιμών σε ΗΠΑ, Γερμανία (ως αντιπροσωπευτική οικονομία της Ευρωζώνης) και Ιαπωνία. Καταλήγουν ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος αποπληθωρισμού στις ΗΠΑ και στη Γερμανία και ότι μόνον η Ιαπωνία είναι σοβαρά εκτεθειμένη σε αυτόν.
* Καθηγητής Οικονομικών των Πανεπιστημίων Tilburg University, Erasmus University Rotterdam και ερευνητής του CEPR.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο voxeu. org
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_20/01/2009_299928