Κίνδυνος υπερθέρμανσης ελλοχεύει για τη δυναμική τουρκική οικονομία

«Καταναλώνουμε πέραν των δυνατοτήτων μας», προειδοποιούν οικονομολόγοι

Intermational Herald Tribune
Τι συμβαίνει στην Τουρκία; Μήπως η ευημερούσα οικονομία της κατευθύνεται προς την πτώση; Μπορεί να συμβαίνει και αυτό. Oι χρηματιστές κάνουν υπομονή έως και τέσσερις μήνες μέχρι να αποκτήσουν μία BMW ή ένα Audi αντί 150.000 δολαρίων, ενώ πριν από λίγο καιρό μία εταιρεία ακινήτων επένδυσε ποσό ρεκόρ 800 εκατομμύρια δολάρια για μία περιοχή 9,7 εκταρίων στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Το πιο ενδεικτικό στοιχείο ότι η οικονομία υπερθερμαίνεται έχει να κάνει με τους συνήθεις υπόπτους, δηλαδή τις επιθετικές τράπεζες της Τουρκίας, οι οποίες έχουν βρει ένα δημιουργικό τρόπο να χρηματοδοτούν τις μεγεθυνόμενες ανάγκες των καταναλωτών και εγκρίνουν τάχιστα καταναλωτικά δάνεια μέσω μηνυμάτων στα κινητά τηλέφωνα και τα ΑΤΜ τραπεζών. «Βρισκόμαστε και πάλι στο ίδιο σημείο, δηλαδή παράγουμε και καταναλώνουμε πέραν των δυνατοτήτων μας», επισημαίνει ο Αττίλα Γεσιλάδα, οικονομολόγος στην Istanbul Analytics, ο οποίος έχει εμπειρία από ανάλογες οικονομικές «εκρήξεις» της Τουρκίας το 1994 και το 2001. «Χρηματοδοτούμε την ανάπτυξή μας καθολικά μέσω ξένων πιστώσεων και αυτό καθίσταται πιο ακριβό».
Θα προσγειωθεί;Τις τελευταίες δεκαετίες η Τουρκία, περισσότερο από κάθε άλλη αναδυόμενη οικονομία, έχει εμφανίσει φρενήρη ανάπτυξη, την οποία σχεδόν αναπόφευκτα ακολουθούσε μία μεγάλη πτώση. Σήμερα, όμως, η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν υπόσχεται πως τα πράγματα είναι διαφορετικά, ενώ στις εκλογές του Ιουνίου αναμένεται και πάλι να αναδειχθεί νικητής. Η κυβέρνηση και πολλοί επιχειρηματίες ισχυρίζονται ότι η χώρα τους έχει ξεπεράσει το σύνδρομο της ακμής και παρακμής και ότι τώρα η πολιτική ηγεσία έχει καλύτερο εξοπλισμό να προετοιμάσει μία ομαλή προσγείωση.
«Προσβλέπουμε σε ανάπτυξη 4,5% εφέτος και αυτός ο ρυθμός μπορεί να τεθεί υπό διαχείριση», δηλώνει ο Φαΐκ Ασικαλίν, επικεφαλής της τράπεζας Yapi Kredi Bank. Αφότου την προηγούμενη δεκαετία η τουρκική κυβέρνηση έθεσε όρια στον υπερδανεισμό, τα καταναλωτικά δάνεια γενικής χρήσεως αποτελούν το συνηθέστερο μέσον χρηματοδότησης της εγχώριας ζήτησης.
Οι τράπεζεςΚατά τον κ. Ασικαλίν, τα προβληματικά δάνεια είναι εξαιρετικά χαμηλά σχεδόν στο 3% των συνολικών, ενώ εν τη ευρεία εννοία, το τραπεζικό σύστημα της χώρας είναι στην καλύτερή του κατάσταση. Οντως, η υγεία των τουρκικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ειδικά εν συγκρίσει με τα ευρωπαϊκά αποτελεί ένα από σημαντικότερα επιτεύγματα της εξαιρετικής οικονομικής επίδοσης της Τουρκίας. Υπό την καθοδήγηση του Ταγίπ Ερντογάν, η χώρα είχε ΑΕΠ της τάξεως των 730 δισ. δολαρίων, τοποθετώντας την στη 17η θέση διεθνώς ως οικονομία. Η κεντρική τράπεζα έχει ζητήσει από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να μειώσουν την αύξηση των δανείων τους στο 25% εφέτος από το 35% πέρυσι. Ευελπιστεί ότι όσο πιο αυστηρές προδιαγραφές για τα αποθέματά τους επιβάλλει αντί να αυξήσει τα επιτόκια, τόσο θα ανακοπεί η ζήτηση. Οι τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια και καθιστούν ακριβότερο τον δανεισμό. Ωστόσο, οι καταναλωτές δεν έχουν αποθαρρυνθεί. Η πρόσβαση στα προσωπικά δάνεια είναι ευκολότερη από ποτέ και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η καταναλωτική μανία των Τούρκων θα σταματήσει. «Η νεότερη γενιά ξοδεύει, ασχολείται με τη μόδα, αγοράζει Blackberry και τρώει έξω», λέει χαρακτηριστικά στέλεχος τράπεζας που είναι υπεύθυνο για τα καταναλωτικά δάνεια.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_27/04/2011_440077