ZZ
Στη Φύση, καθετί που συμβαίνει έχει επιπτώσεις, κάτι που είναι γνωστό ως «φαινόμενο της πεταλούδας». Επιπτώσεις όχι κατ’ ανάγκην συμμετρικές. Ο διπλασιασμός, π. χ., του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα υπερδιπλασιάζει τα προβλήματα για την κοινωνία. Συνειδητοποιώντας το, ορθώς ο κόσμος ανησυχεί για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Το «φαινόμενο της πεταλούδας» ισχύει και για τον χρηματοπιστωτικό κόσμο και το τραπεζικό σύστημα. Στις ΗΠΑ εκπέμπουν μια εν δυνάμει καταστροφική ουσία για την αμερικανική οικονομία μας: δολάρια. Επιδοκιμάζω, βεβαίως, τον λόγο για τον οποίο έγινε αυτό, καθώς το τραπεζικό σύστημα σχεδόν κατέρρευσε απειλώντας την παγκόσμια οικονομία. Η κρίση απαίτησε από την κυβέρνηση Ομπάμα να επιδείξει σοφία, θάρρος και αποφασιστικότητα. Ευτυχώς, και η Fed ανταποκρίθηκε επαρκέστατα στην ανάγκη αυτή.
Φυσικά, έκαναν και λάθη. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, τη στιγμή που οι περίφημοι ακλόνητοι πυλώνες της οικονομίας μας κατέρρεαν γύρω τους; Απέφυγαν, ωστόσο, την καταστροφή, σε μεγάλο βαθμό, χάρη στο κύμα των ομοσπονδιακών κεφαλαίων που διέθεσαν. Ηδη η αμερικανική οικονομία οδεύει με καλούς ρυθμούς προς την ανάκαμψη. Εως τώρα, συνεχίζουν και της παρέχονται τεράστιες δόσεις νομισματικών φαρμάκων. Εξαιρουμένων των πολεμικών ετών 1942 - 46, το μεγαλύτερο ετήσιο έλλειμμα που παρουσίασαν οι ΗΠΑ από το 1920 και μετά ήταν 6% του ΑΕΠ. Κατά το τρέχον οικονομικό έτος, το έλλειμμα θα ανέλθει στο 13% του ΑΕΠ. Σε δολάρια, ισοδυναμεί με 1,8 τρισεκατομμύρια. Δημοσιονομικά, βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητη περιοχή. Αλλά το αστείο είναι ότι λόγω του τεράστιου ελλείμματος, το «καθαρό χρέος» της χώρας διογκώνεται διαρκώς. Οι ΗΠΑ παραμένουν η πιο ευημερούσα χώρα του κόσμου και οι δυνατότητες διαχείρισης του χρέους τους θα αυξηθούν στο μέλλον, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Οι ανεξέλεγκτες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα κάνουν τα παγόβουνα να λιώσουν. Οι ανεξέλεγκτες εκπομπές δολαρίων κάνουν να λιώσει η αγοραστική δύναμη του νομίσματος. Αλλά για τον κίνδυνο αυτόν, αφήστε την Κίνα να ανησυχεί.
Στα καθ’ ημάς, της Ευρώπης, ο κίνδυνος μιας τραπεζικής κρίσης σε βαθμό πυρηνικής κλίμακας έχει αναβιώσει. Πολιτικοί, τραπεζίτες και χρηματιστές αναπαράγουν τώρα την πρόβλεψη του Μπάρι Γουίλκινσον που έχει προειδοποιήσει όποιον έχει διάθεση να ακούσει ότι υποβόσκει μια νέα κρίση.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του, το 2015 ενδέχεται να ξεσπάσει οικονομική καταστροφή. «Τα θεμελιώδη ζητήματα δεν έχουν αντιμετωπισθεί», υπογραμμίζει ο κ. Γουίλκινσον, συνεταίρος στη διαβόητη εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων Oliver Wyman. «Οι γενεσιουργοί αιτίες της προηγούμενης κρίσης, δηλαδή η χαλαρή νομισματική πολιτική και οι ανισορροπίες στις διακρατικές εμπορικές συναλλαγές, έχουν διογκωθεί και επιδεινωθεί.
Μέχρι χθες, το μήνυμα του Γουίλκινσον είχε απαξιωθεί από την κερδοφόρα αισιοδοξία που διατύπωναν οι πολλοί. Στην ουσία, ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με αυτό, εφόσον οι «αισιόδοξοι» με μεγάλη προθυμία πάντα θέλουν να εστιάσουν στην πρόοδο που σημειώθηκε από το ξέσπασμα της τραπεζικής κρίσης το 2008. Στην 24σέλιδη έκθεση του Μπάρι Γουίλκινσον με τίτλο «Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2015: Μία αναπόφευκτη ιστορία», τα πράγματα δεν περιγράφονται με ζωηρά χρώματα. Σε αυτήν παρατηρεί ότι οι τράπεζες δεν είναι διατεθειμένες να αποδεχθούν τις χαμηλότερες αποδόσεις, οι οποίες είναι αποτέλεσμα των νέων αυστηρότερων προδιαγραφών για υψηλότερη κεφαλαιακή επάρκεια. Καθώς, επίσης, και από την κρίση χρεών που πλήττει βίαια τις τράπεζες της Ευρωζώνης. Καθώς, δε, οι αρμόδιες αρχές δίνουν πολύ μεγάλη έμφαση στο να ελέγξουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, υπάρχει πιθανότητα η ανάληψη επενδυτικού κινδύνου να διοχετευθεί σε φορείς μη υπαγόμενους σε έλεγχο.
«Σε μία νέα τραπεζική κρίση απλώς οι δυτικές κυβερνήσεις δεν θα δύνανται να παρέμβουν σταθεροποιητικά για το σύστημα, εφόσον έχουν εξαντλήσει το οπλοστάσιό τους», προειδοποιεί ο Μπάρι Γουίλκινσον. Σε μία τέτοια περίπτωση, η μετάδοση του «ιού» θα είχε σοβαρότατες επιπτώσεις. Ο Σάιμον Τζόνσον, πανεπιστημιακός στο ΜΙΤ, ο οποίος σε σχετική συζήτηση με πρώην υπουργούς Οικονομικών και στελέχη τραπεζών, δεν έκρυψε την απόγνωσή του: «Εχω τρομοκρατηθεί. Βιώνουμε μία εν τη γενέσει κρίση δημοσιονομικού χρέους, αναμεμειγμένη με μία τραπεζική».
Στη Φύση, καθετί που συμβαίνει έχει επιπτώσεις, κάτι που είναι γνωστό ως «φαινόμενο της πεταλούδας». Επιπτώσεις όχι κατ’ ανάγκην συμμετρικές. Ο διπλασιασμός, π. χ., του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα υπερδιπλασιάζει τα προβλήματα για την κοινωνία. Συνειδητοποιώντας το, ορθώς ο κόσμος ανησυχεί για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Το «φαινόμενο της πεταλούδας» ισχύει και για τον χρηματοπιστωτικό κόσμο και το τραπεζικό σύστημα. Στις ΗΠΑ εκπέμπουν μια εν δυνάμει καταστροφική ουσία για την αμερικανική οικονομία μας: δολάρια. Επιδοκιμάζω, βεβαίως, τον λόγο για τον οποίο έγινε αυτό, καθώς το τραπεζικό σύστημα σχεδόν κατέρρευσε απειλώντας την παγκόσμια οικονομία. Η κρίση απαίτησε από την κυβέρνηση Ομπάμα να επιδείξει σοφία, θάρρος και αποφασιστικότητα. Ευτυχώς, και η Fed ανταποκρίθηκε επαρκέστατα στην ανάγκη αυτή.
Φυσικά, έκαναν και λάθη. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, τη στιγμή που οι περίφημοι ακλόνητοι πυλώνες της οικονομίας μας κατέρρεαν γύρω τους; Απέφυγαν, ωστόσο, την καταστροφή, σε μεγάλο βαθμό, χάρη στο κύμα των ομοσπονδιακών κεφαλαίων που διέθεσαν. Ηδη η αμερικανική οικονομία οδεύει με καλούς ρυθμούς προς την ανάκαμψη. Εως τώρα, συνεχίζουν και της παρέχονται τεράστιες δόσεις νομισματικών φαρμάκων. Εξαιρουμένων των πολεμικών ετών 1942 - 46, το μεγαλύτερο ετήσιο έλλειμμα που παρουσίασαν οι ΗΠΑ από το 1920 και μετά ήταν 6% του ΑΕΠ. Κατά το τρέχον οικονομικό έτος, το έλλειμμα θα ανέλθει στο 13% του ΑΕΠ. Σε δολάρια, ισοδυναμεί με 1,8 τρισεκατομμύρια. Δημοσιονομικά, βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητη περιοχή. Αλλά το αστείο είναι ότι λόγω του τεράστιου ελλείμματος, το «καθαρό χρέος» της χώρας διογκώνεται διαρκώς. Οι ΗΠΑ παραμένουν η πιο ευημερούσα χώρα του κόσμου και οι δυνατότητες διαχείρισης του χρέους τους θα αυξηθούν στο μέλλον, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Οι ανεξέλεγκτες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα κάνουν τα παγόβουνα να λιώσουν. Οι ανεξέλεγκτες εκπομπές δολαρίων κάνουν να λιώσει η αγοραστική δύναμη του νομίσματος. Αλλά για τον κίνδυνο αυτόν, αφήστε την Κίνα να ανησυχεί.
Στα καθ’ ημάς, της Ευρώπης, ο κίνδυνος μιας τραπεζικής κρίσης σε βαθμό πυρηνικής κλίμακας έχει αναβιώσει. Πολιτικοί, τραπεζίτες και χρηματιστές αναπαράγουν τώρα την πρόβλεψη του Μπάρι Γουίλκινσον που έχει προειδοποιήσει όποιον έχει διάθεση να ακούσει ότι υποβόσκει μια νέα κρίση.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του, το 2015 ενδέχεται να ξεσπάσει οικονομική καταστροφή. «Τα θεμελιώδη ζητήματα δεν έχουν αντιμετωπισθεί», υπογραμμίζει ο κ. Γουίλκινσον, συνεταίρος στη διαβόητη εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων Oliver Wyman. «Οι γενεσιουργοί αιτίες της προηγούμενης κρίσης, δηλαδή η χαλαρή νομισματική πολιτική και οι ανισορροπίες στις διακρατικές εμπορικές συναλλαγές, έχουν διογκωθεί και επιδεινωθεί.
Μέχρι χθες, το μήνυμα του Γουίλκινσον είχε απαξιωθεί από την κερδοφόρα αισιοδοξία που διατύπωναν οι πολλοί. Στην ουσία, ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με αυτό, εφόσον οι «αισιόδοξοι» με μεγάλη προθυμία πάντα θέλουν να εστιάσουν στην πρόοδο που σημειώθηκε από το ξέσπασμα της τραπεζικής κρίσης το 2008. Στην 24σέλιδη έκθεση του Μπάρι Γουίλκινσον με τίτλο «Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2015: Μία αναπόφευκτη ιστορία», τα πράγματα δεν περιγράφονται με ζωηρά χρώματα. Σε αυτήν παρατηρεί ότι οι τράπεζες δεν είναι διατεθειμένες να αποδεχθούν τις χαμηλότερες αποδόσεις, οι οποίες είναι αποτέλεσμα των νέων αυστηρότερων προδιαγραφών για υψηλότερη κεφαλαιακή επάρκεια. Καθώς, επίσης, και από την κρίση χρεών που πλήττει βίαια τις τράπεζες της Ευρωζώνης. Καθώς, δε, οι αρμόδιες αρχές δίνουν πολύ μεγάλη έμφαση στο να ελέγξουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, υπάρχει πιθανότητα η ανάληψη επενδυτικού κινδύνου να διοχετευθεί σε φορείς μη υπαγόμενους σε έλεγχο.
«Σε μία νέα τραπεζική κρίση απλώς οι δυτικές κυβερνήσεις δεν θα δύνανται να παρέμβουν σταθεροποιητικά για το σύστημα, εφόσον έχουν εξαντλήσει το οπλοστάσιό τους», προειδοποιεί ο Μπάρι Γουίλκινσον. Σε μία τέτοια περίπτωση, η μετάδοση του «ιού» θα είχε σοβαρότατες επιπτώσεις. Ο Σάιμον Τζόνσον, πανεπιστημιακός στο ΜΙΤ, ο οποίος σε σχετική συζήτηση με πρώην υπουργούς Οικονομικών και στελέχη τραπεζών, δεν έκρυψε την απόγνωσή του: «Εχω τρομοκρατηθεί. Βιώνουμε μία εν τη γενέσει κρίση δημοσιονομικού χρέους, αναμεμειγμένη με μία τραπεζική».
No comments:
Post a Comment