14.5.11

Μικρά και φθηνά σπίτια για τους νέους Αμερικανούς

Η κρίση μεταφέρει πλούτο από τους παλαιούς στους αυριανούς ιδιοκτήτες
Εάν διανύετε την τρίτη δεκαετία τη ζωή σας -ή είστε ακόμη μικρότεροι- το οικονομικό μέλλον σας είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων νεφελώδες. Οι φόροι σας θα είναι σχεδόν σίγουρα υψηλότεροι απ’ ότι σήμερα. Οι δημόσιες υπηρεσίες που θα σας προσφέρονται (παιδεία, αστυνόμευση, καθαριότητα, άμυνα, επιστημονική έρευνα) θα είναι χαμηλότερης ποιότητας. Το κόστος των συνταξιούχων, η χρηματοδότηση των αυξανόμενων δαπανών για την Υγεία, η επισκευή του πεπαλαιωμένου οδικού δικτύου και η εξυπηρέτηση του τεράστιου δημοσίου χρέους θα έχουν επιπτώσεις στο διαθέσιμο εισόδημά σας. Υπάρχει ελπίδα για τη βελτίωση της οικονομικής προοπτικής σας;
Ναι, υπάρχει και μάλιστα από μία πηγή που δημιουργεί εντύπωση. Την αγορά κατοικίας. Πώς είπατε; Σχεδόν όλοι θεωρούμε καταστροφική την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας. Οπως και είναι! Περί τα 8 εκατομμύρια σπίτια έχουν κατασχεθεί από το 2007. Οι τιμές κατοικίας, σύμφωνα με τον ευρείας χρήσεως δείκτη Case-Shiller, είναι μειωμένες κατά 33% από τα επίπεδα ρεκόρ του 2006. Συνεχίζουν να υποχωρούν, αν και με πιο αργούς ρυθμούς. Οι πωλήσεις κατοικιών έχουν παγώσει και η ανοικοδόμηση περιορίζεται πλέον στο ένα τέταρτο του προηγούμενου ρεκόρ. Η επιβράδυνση περιορίζει τις δυνατότητες της οικονομικής ανάκαμψης. Πέραν των ανέργων μαραγκών και μεσιτών, στα αζήτητα παραμένουν μεγάλες ποσότητες ξυλείας, χαλιών και οικιακών συσκευών.
Ωστόσο, υπάρχει και η άλλη όψη των προβλημάτων της αγοράς κατοικίας. Εάν είστε ιδιοκτήτες, ασφαλώς η πτώση των τιμών είναι καταστροφική. Εάν είστε όμως μελλοντικοί αγοραστές, αποτελεί θείο δώρο. Είμαστε μάρτυρες αυτή τη στιγμή της μεταφοράς ενός τεράστιου πλούτου από τους παλαιούς ιδιοκτήτες ακινήτων, στους νεότερους, αυριανούς ιδιοκτήτες.
«Δώρο» 6,3 τρισ.Η συνολική αξία της αμερικανικής αγοράς κατοικίας μειώθηκε από τα τέλη του 2006 έως το 2010 κατά 6,3 τρισ. δολάρια. Υποθέτοντας ότι οι τιμές κατοικίας δεν θα ανακάμψουν σημαντικά –και αυτό είναι πολύ πιθανό– πρόκειται για 6,3 τρισ. δολάρια «δώρο» στις νεότερες γενιές. Μέχρις ενός σημείου, οι μειωμένες τιμές κατοικίας αποπληθωρίζουν απλώς την τεχνητή «φούσκα». Υπάρχουν όμως στοιχεία που αποδεικνύουν ότι συμβαίνει κάτι περισσότερο. Η Εθνική Ενωση Μεσιτών εκδίδει τακτικά ένα δείκτη «αγορασιμότητας», που αναφέρεται στις δυνατότητες της μέσης οικογένειας να αποκτήσει ένα σπίτι μέσης τιμής, με το προσφερόμενο από την αγορά μέσο στεγαστικό επιτόκιο. Βάσει αυτού, η αγορά κατοικίας των ΗΠΑ είναι η πλέον «αγοράσιμη» από το 1970, όταν άρχισε να καταρτίζεται ο εν λόγω δείκτης.
Οι νεαροί αγοραστές «θα μπορέσουν να δραστηριοποιηθούν στην αγορά κατοικίας απολαμβάνοντας τιμές ευκαιρίας», υποστηρίζει ο συνεργάτης οικονομολόγος της Ενωσης Μεσιτών Λόρενς Γιαν. Οταν αυξηθούν εκ νέου οι αγορές κατοικίας, οι αυξήσεις τους θα είναι αντίστοιχες μ’ αυτές του εισοδήματος κι έτσι η σχετική επιβάρυνση από το κόστος της αγοράς μιας κατοικίας θα παραμείνει σχεδόν σταθερή, αναφέρει ο Γιαν. Ο ίδιος εκτιμά ότι τα στεγαστικά επιτόκια θα αυξηθούν μόνον ελαφρώς. Η πτώση των τιμών των ακινήτων επηρεάζει επίσης τα νεόδμητα. Πολλές νέες κατοικίες είναι πλέον μικρότερες σε μέγεθος, και λιγότερο πολυτελείς κι έτσι θα έπρεπε να είναι. Κατά κανόνα, τα νεόδμητα σπίτια πωλούνται 10% έως 20% ακριβότερα από τα παλαιότερα. Εάν δεν υποχωρήσουν οι τιμές τους, δεν θα βρουν αγοραστές.
Τέλος εποχής για μεγάλες κατοικίες σε «καλές γειτονιές»Οι αγοραστές ενδιαφέρονται ολοένα και περισσότερο να αποκτήσουν ένα σπίτι σε μια «δίκαιη» τιμή, αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της κατασκευαστικής εταιρείας KB Home, Τζεφ Μέτζκερ. Μάλλον διανύουμε μια εποχή ιστορικής σημασίας για την αγορά κατοικίας. Η αχαλίνωτη αύξηση των μεγεθών των κατοικιών μας, που ξεκίνησε μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου –ενθαρρυνόμενη από τις «επιδοτήσεις» του ομοσπονδιακού κράτους, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής έκπτωσης του κόστους των στεγαστικών δανείων – ώθησε πολλούς Αμερικανούς σε υπερβολές σε ό,τι αφορά το χώρο διαμονής τους. Οπως αναφέρει ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Κορνέλ, Ρόμπερτ Φρανκ, όλα συνέβαιναν λόγω κοινωνικού ανταγωνισμού. Ο κόσμος θέλει να ζει στις «καλύτερες γειτονιές», και σ’ αυτές τις γειτονιές άρχιζαν να χτίζονται ολοένα μεγαλύτερα σπίτια.
Εάν η κατάρρευση της αγοράς κατοικίας δώσει τέλος σε αυτόν τον φαύλο κύκλο, μεγάλοι ωφελημένοι θα είναι οι σημερινοί νέοι. Τα σπίτια τους θα είναι φθηνότερα και μικρότερα και η λειτουργία τους θα κοστίζει λιγότερο. Οι θυσίες όσον αφορά στην ποιότητα ζωής θα είναι ανεπαίσθητες και η εξοικονόμηση πόρων –καθώς το κόστος της κατοικίας αποτελεί συνήθως το μεγαλύτερο οικογενειακό κονδύλι– θα συντείνει στην ανακούφιση από την αύξηση των φόρων και του κόστους της Υγείας.
Βεβαίως, η κατάρρευση των τιμών κατοικίας φαίνεται να έχει ακόμη δρόμο. Οι νέοι παραμένουν ή επιστρέφουν στην οικογενειακή εστία. Η δημιουργία νέων νοικοκυριών έχει μειωθεί κάτω του 50% συγκριτικά με περιόδους του παρελθόντος. Οι τράπεζες, ασύδοτες στο παρελθόν σε ό,τι αφορά τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, είναι τώρα πολύ συντηρητικές. Η αναπροσαρμογή τιμών, ιδιαίτερα σχετικά για τις νεόδμητες κατοικίες, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Εάν δεν ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα, η ανοικοδόμηση θα παραμείνει υποτονική. Κάποια στιγμή, το έλλειμμα κατοικιών θα ωθήσει υψηλότερα τις τιμές τους. Ωστόσο, οι κρίσεις περνούν, αφήνοντας πίσω απρόβλεπτες αλλαγές. Ισως αυτή η κρίση να δημιουργήσει ευκαιρίες για τις νεότερες γενιές.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_14/05/2011_441984

No comments: