30.10.11

Oι τρύπες στο νέο σχέδιο της συνόδου

The Economist

Κατανοητός ο αυτοέπαινος. Τις μικρές ώρες της 27ης Οκτωβρίου, κατόπιν μαραθώνιων συνομιλιών, οι ηγέτες της Ευρωζώνης συμφώνησαν σε συνεκτικό πακέτο αντιμετώπισης της κρίσης που μαστίζει την περιφέρεια επί σχεδόν δύο χρόνια. Ενίσχυσαν ένα ταμείο σχεδιασμένο να βοηθά τις προβληματικές χώρες της Ευρωζώνης, χάραξαν σχέδιο εξυγίανσης των ευρωπαϊκών τραπεζών και μείωσαν δραστικά το ελληνικό χρέος. Επειτα από ένα καλοκαίρι γεμάτο απειλές οικονομικής καταστροφής, έδειξαν στις αγορές «ποιος είναι το αφεντικό».
Κι όμως, μία ημέρα αργότερα, οι τρύπες στο σχέδιο σωτηρίας είναι ολοφάνερες. Το σχέδιο είναι μπερδεμένο και καθόλου πειστικό. Είναι, δε, το τρίτο κατά σειρά φέτος. Και μάλλον δεν θα είναι το τελευταίο.
Το σημαντικότερο επίτευγμα της συνόδου κορυφής είναι ότι συμφωνήθηκε η μείωση κατά 50% του ελληνικού ιδιωτικού χρέους. Κι όμως, εξίσου σημαντική είναι η δημιουργία αξιόπιστης αντιπυρικής ζώνης γύρω από τις υπερχρεωμένες, αλλά φερέγγυες χώρες όπως η Ιταλία. Μόνο έτσι αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη και προστατεύονται οι ισολογισμοί των τραπεζών, προκειμένου να συνεχίσουν να δανείζουν. Δυστυχώς, η ζώνη αυτή είναι το ασθενέστερο σημείο της συμφωνίας. Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός EFSF δεν έχει αρκετά χρήματα για να στηρίξει, αν χρειαστεί, Ιταλία και Ισπανία. Η Γερμανία και η ΕΚΤ απέκλεισαν τη μοναδική πηγή απεριόριστης στήριξης: την ίδια την ΕΚΤ. Οι βόρειες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης αρνήθηκαν να προσφέρουν περισσότερα χρήματα.
Αντιθέτως, βρήκαν δύο τρόπους ενίσχυσης του EFSF. Πρώτον, να το χρησιμοποιήσουν για να ασφαλίσουν τις πρώτες απώλειες αν μειωθεί η αξία νέων ομολόγων. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει πως ο μηχανισμός μπορεί να ενισχυθεί πολλές φορές. Στην πράξη, όμως, μια τέτοια ενίσχυση μπορεί να μην αποδώσει πολλά. Οι αγορές ομολόγων μπορεί να δουν με καχυποψία εγγυήσεις χωρών που θα ήταν οι ίδιες ευάλωτες, αν οι υπερχρεωμένοι γείτονές τους βρίσκονταν σε αναταραχή. Δεύτερον, το EFSF να δημιουργήσει σειρά οχημάτων ειδικού σκοπού, χρηματοδοτούμενα από άλλους επενδυτές, όπως κρατικά επενδυτικά κεφάλαια. Και πάλι έχουμε λόγους να αμφιβάλλουμε αν θα λειτουργήσει αυτό. Το κάθε όχημα θα αφορά συγκεκριμένη χώρα, για να μην εξαπλωθεί ο κίνδυνος. Και γιατί να επενδύσουν πολλά σε αυτά Κίνα και Βραζιλία, αν δεν το κάνει η Γερμανία;
Υπάρχει επίσης η Ελλάδα. Παρότι το μέγεθος της διαγραφής είναι ευπρόσδεκτο, οι ηγέτες της Ευρωζώνης την επιθυμούν εναγωνίως «εθελούσια». Αυτό, γιατί μια χρεοκοπία θα πυροδοτούσε ενεργοποίηση των CDS. Μια χρεοκοπία θα οδηγούσε στο χάος, γιατί η αγορά των CDS είναι άγνωστη. Ομως, η «εθελούσια» διαγραφή θα κάνει τους επενδυτές σε άλλα κρατικά ομόλογα να αμφισβητήσουν την προστασία που τους παρέχουν τα CDS...
Η Ευρώπη έφθασε σε αυτό το σημείο γιατί οι Γερμανοί πολιτικοί είναι πεπεισμένοι ότι χωρίς πίεση από την αγορά, οι προβληματικές χώρες θα χαλαρώσουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειές τους. Παρά τη σειρά δεσμεύσεων του Ιταλού πρωθυπουργού, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, η Γερμανία έχει λόγους να ανησυχεί. Πρέπει όμως να εστιάσει σε θεσμικούς τρόπους επιβολής πειθαρχίας. Σε αυτή τη σύνοδο κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήλπιζαν να αποδείξουν ότι η αποφασιστικότητά τους να στηρίξουν το ευρώ ήταν μεγαλύτερη από τη δυνατότητα των αγορών να στοιχηματίσουν εναντίον του. Παρ’ όλα τα συγχαρητήρια και τις γενναίες δηλώσεις, απέτυχαν για άλλη μία φορά. Θα υπάρξουν νέες κρίσεις, νέες σύνοδοι κορυφής. Ωσπου να καταλήξουν σε μια λύση που θα λειτουργεί, το κόστος θα έχει αυξηθεί έτι περαιτέρω.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_28/10/2011_460872

No comments: