13.1.12

Οικονομία: Τρεις (πικρές) αλήθειες για ανάπτυξη

Το φθινόπωρο του 2008, όταν η διεθνής κρίση άρχισε να πλήττει και τη χώρα μας, αρκετοί ήταν εκείνοι που πήγαν κόντρα στο ρεύμα, υποστηρίζοντας πως η κρίση στην Ελλάδα… είχε έρθει για να μείνει.

Τότε φυσικά δεν είχαν στο μυαλό τους το σενάριο διάλυσης του ευρώ, ούτε και αυτό της εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη. Τα δύο αυτά ζητήματα σήμερα είναι πρόσθετα εμπόδια για την έξοδο της χώρας από την κρίση.

Απλώς βάσιζαν την εκτίμησή τους σε δύο παράγοντες:
Πρώτον, στο ότι η ελληνική οικονομία ήταν φορτωμένη με πολλές και χτυπητές δομικές αδυναμίες, οι οποίες λόγω της διεθνούς κρίσης βγήκαν στην επιφάνεια.

Και δεύτερον, στο ότι οι αλλαγές δομών γίνονται πολύ πιο δύσκολα σε ένα περιβάλλον ύφεσης, παρά σε περιβάλλον ανάπτυξης.

Ας έρθουμε όμως στο σήμερα. Μπορεί να έρθει σύντομα η ανάπτυξη;
Το 2012 σε σύγκριση με το 2009 θα λείψουν από την πραγματική ελληνική οικονομία γύρω στα 25 δισ. ευρώ πρωτογενές έλλειμμα, συν άλλα περίπου 10 δισ. ευρώ λόγω των μεταβολών της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα. Αθροιστικά, δηλαδή, θα λείψουν γύρω στα 35 δισ. ευρώ, ή αλλιώς το 15% του ΑΕΠ! Αν συνεκτιμηθεί και η ύπαρξη του οικονομικού πολλαπλασιαστή, τότε η πραγματική επίπτωση είναι πολύ μεγαλύτερη.

Πολλοί βέβαια είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η Ελλάδα έχει μπροστά της να ενισχυθεί με τα 15 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ, που όντως θα μπορούσαν να αποτελέσουν ανάσα για όλους μας. Ωστόσο:

α) Τα 15 δισ. ευρώ θα επενδυθούν σε βάθος 3-4 ετών και πολύ δύσκολα θα δούμε τέτοια ποσά στο μέλλον από την Ευρωπαϊκή Ένωση

β) Κοινοτικά κονδύλια σημαντικά ενίσχυσαν την ελληνική οικονομία και τις δύο προηγούμενες δεκαετίες. Άρα, σε βάθος χρόνου, τα ποσά από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι σαφώς μικρότερα από αυτά της περασμένης δεκαετίας.

γ) Ενώ τα 15 δισ. θα κατανεμηθούν σε περισσότερα χρόνια, και μάλλον έκτακτα θα μπορούν να θεωρηθούν, τα 35 δισ. ευρώ που χάθηκαν από το πρωτογενές έλλειμμα και από την πιστωτική επέκταση θα τα χάνουμε κάθε χρόνο στον ίδιο ή και σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό.

Πέραν αυτού, από την εμπειρία της διετίας 2010-2011 προέκυψε πως για κάθε 1 δισ. ευρώ που θέλουμε να μειώσουμε το δημοσιονομικό έλλειμμα  η κυβέρνηση θα πρέπει να λαμβάνει μέτρα ύψους 4 δισ. ευρώ! Αυτό ως έναν βαθμό είναι ερμηνεύσιμο, καθώς οι απολυμένοι εισπράττουν επιδόματα ανεργίας, η ύφεση επιδρά αρνητικά στην κατανάλωση και στα δημόσια έσοδα κ.λπ.

Κατά έναν άλλον βαθμό, όμως, οφείλεται σε δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας, όπως του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, η δυσκολία ταχείας προσαρμογής του κράτους στα νέα δεδομένα (χθες μόλις ενέκρινε το υπουργικό συμβούλιο πλέγμα μέτρων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος), το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις είχαν σε μεγάλο βαθμό επικεντρωθεί στην εσωτερική αγορά, χωρίς να έχουν ουσιαστική πείρα στις εξαγωγές κ.λπ.

Επιπλέον, δεν φαίνεται να υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης για ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον ούτε από το εξωτερικό, ούτε από τις τράπεζες. Η UBS προβλέπει ότι, ακόμη και αν αντιμετωπιστεί επαρκώς ο κίνδυνος της χώρας, οι καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών θα μειώνονται κατά 2 δισ. ευρώ τον μήνα λόγω των επιπτώσεων της ύφεσης.

Επιπλέον, οι ελληνικές τράπεζες είναι εκτεθειμένες κατά ποσό μεγαλύτερο των 100 δισ. ευρώ είτε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είτε στον μηχανισμό ELA. Όσο και αν αυτά τα ποσά δεν αναμένεται να ζητηθούν σύντομα, σε βάθος χρόνου θα πρέπει να... τακτοποιηθούν.

Αυτά σημαίνουν ότι, πέρα από τα λάθη και τις χαρακτηριστικές αστοχίες της πολιτικής που εφαρμόστηκε τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση για το 2012 και τα αμέσως επόμενα χρόνια δεν θα μπορούσε να είναι ομαλή, ακόμη και αν είχαμε πρωθυπουργό τον Θεό και υπουργούς τους Αποστόλους.

http://www.euro2day.gr/news/economy/124/articles/672776/Article.aspx

_________________________________________

Κυριάκο

εδώ λέει ότι τα κονδύλια του κράτους ευθύνονται περισσότερο από τη πιστωτική επιβράδυνση


No comments: