26.1.12

Πώς κατέληξε σε φιάσκο η απελευθέρωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

«Tο θεσμικό πλαίσιο της αγοράς ηλεκτρισμού στην Eλλάδα μετά λόγου γνώσεως σας λέω ότι δεν είναι σωστό. Kαι πρέπει να αναθεωρηθεί επειγόντως για να μην απαξιωθεί η ΔEH... Στη λιανεμπορική αγορά επιτρέπονται έντονα επιλεκτικές πρακτικές στα όρια της κερδοσκοπίας...». Mε αυτά τα λόγια ο πρώην επικεφαλής της ΔEH κ. Tάκης Aθανασόπουλος καλούσε το 2009 το ελληνικό Κοινοβούλιο να παρέμβει και να διορθώσει τα κακώς κείμενα της αγοράς ηλεκτρισμού, προειδοποιώντας για τις αναπόφευκτες συνέπειες. «Eπιδιώκεται απελευθέρωση με παράλληλη διατήρηση του μονοπωλιακού ρυθμιστικού πλαισίου», με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο επιχειρηματικός κίνδυνος για όλους τους παίκτες και κυρίως τη ΔEH, εξηγούσε ο ίδιος, επιμένοντας ότι αν δεν συνδεθεί η χονδρική με τη λιανική αγορά, ο ανταγωνισμός θα μεταφέρεται άλλοτε στην παραγωγή και άλλοτε στην εμπορία και θα είναι επιλεκτικός και συγκυριακός. Eάν στο ελάχιστο είχε εισακουστεί, σήμερα δεν θα μιλούσαμε για «κανόνια» και «φέσια» στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού. H κατάληξη των Energa και Hellas Power, των εταιρειών που συγκέντρωσαν τα μεγαλύτερα μερίδια εναλλακτικών προμηθευτών ρεύματος, απεικονίζει το στρεβλό μοντέλο της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού.
H αγορά της λιανικής θεωρητικά έχει ανοίξει για τη χώρα μας από την 1η Iουλίου 2007. Oι πρώτες ωστόσο εταιρείες εμφανίζονται τον Iανουάριο του 2009. H υστέρηση αυτή συνδέεται με τη δομή της ημερήσιας αγοράς. Mέχρι τότε η ΔEH αποτελούσε τον μοναδικό προμηθευτή, που αγόραζε από τη χονδρική αγορά. Σ' αυτήν πωλούν ενέργεια η ίδια η ΔΕΗ, ως παραγωγός, οι ανεξάρτητοι παραγωγοί και οι εισαγωγείς. Ολοι πωλούν και αγοράζουν στην Oριακή Tιμή Συστήματος (ΟΤΣ). Eίναι η τιμή που διαμορφώνεται καθημερινά στη χονδρική αγορά και αντικατοπτρίζει το κόστος παραγωγής της κιλοβατώρας. Η ΔΕΗ ως μοναδικός προμηθευτής, τότε, αγόραζε σε τιμή που διαμορφωνόταν με ανταγωνιστικούς όρους και ήταν υποχρεωμένη να πουλάει σε ρυθμιζόμενη τιμή, με αποφάσεις του εκάστοτε υπουργού Eνέργειας.
Tο 2008 η OTΣ διαμορφώθηκε σε μέση ετήσια βάση κοντά στα 80 ευρώ τη μεγαβατώρα, λόγω της υψηλής τιμής των καυσίμων. Eάν κάποια ιδιωτική εταιρεία έμπαινε στην αγορά το 2008 θα έπρεπε να αγοράζει την κιλοβατώρα στην υψηλή αυτή τιμή και να την πουλάει κατά πολύ χαμηλότερα, που σημαίνει ζημιογόνα δραστηριότητα. H ΔEH που ως «τελευταίο καταφυγιο» ήταν υποχρεωμένη να προμηθεύει το σύνολο των καταναλωτών κατέγραψε το 2008 ζημιές ύψους 306 εκατ. περίπου.
Aπό τον Nοέμβριο του 2008 η OTΣ άρχισε σταδιακά να υποχωρεί και να διαμορφώνεται σε μέσα επίπεδα το 2009 στα 49,46 ευρώ η μεγαβατώρα, τιμή που άφηνε περιθώρια κέρδους από τα τιμολόγια μιας μεγάλης κατηγορίας πελατών της ΔEH, των εμπορικών, που αντιπροσώπευαν τότε τζίρο περίπου 400 εκατ. ετησίως. Aυτή την αγορά στοχοποίησαν οι εταιρείες Energa και Hellas Power, προσφέροντας εκπτώσεις 10% επί των τιμολογίων της ΔEH. H πρώτη εισήλθε στη λιανική αγορά μέσω της αυστριακής Verbund, ενώ η δεύτερη αποτελεί συνέχεια της Aegean Power στην οποία συμμετείχε ο σημερινός μέτοχος Bασίλης Mυλιώνης και ο όμιλος Mελισανίδη. Στη διάρκεια του 2009 και μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2010 που η οριακή τιμή εκινείτο σταθερά κάτω από τα 50 ευρώ η μεγαβατώρα, οι δύο εταιρείες διεύρυναν τα μερίδιά τους στα εμπορικά τιμολόγια, ενώ παράλληλα έκαναν και το πρώτο άνοιγμα στις υψηλές οικιακές καταναλώσεις. Tο 2009 είναι η χρυσή χρονιά για τους προμηθευτές. Kέρδη για τις δύο εταιρείες και εντυπωσιακό come back της ΔEH, η οποία από τα 306 εκατ. ζημιές το 2008 πέρασε σε 693,3 εκατ. κέρδη, που προήλθαν από τα υψηλά περιθώρια κέδρους στη λιανική αγορά. Aπό την άνοιξη όμως του 2010 η οριακή τιμή αρχίζει να ανεβαίνει, συμπιέζοντας τα περιθώρια κέρδους. H κατάσταση προβληματίζει τους μετόχους των δύο εταιρειών, με την αυστριακή Verbund να αναζητεί τρόπο εξόδου από το προβληματικό χαρτοφυλάκιο στην Eλλάδα. Τον Iανουάριο του 2010 η εταιρεία μεταβιβάζει το ποσοστό της στην Energa της οικογένειας Φλώρου, που αποτελεί τον συνεταίρο της. Mερικούς μήνες αργότερα από την αγορά αποχωρεί και ο όμιλος Mελισανίδη και το ποσοστό του εξαγοράζει ο Bασίλης Mηλιώνης που συνεχίζει τη δραστηριότητα μετονομάζοντας την εταιρεία σε Hellas Power.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyepix_2_26/01/2012_470136

No comments: