Μπορούμε να αποφύγουμε τη χρεωκοπία;
Του Γιώργου Καλλιντέρη
Η κατάσταση της οικονομίας της χώρας έχει όλα τα χαρακτηριστικά της κατάρρευσης. Τόσο τα οικονομικά του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα όσο και οι εισπρακτικοί μηχανισμοί παρουσιάζουν εικόνα διάλυσης. Αν μετά τις εκλογές της 17 Ιουνίου υπάρξει κυβέρνηση που θα θέλει να αντιταχθεί στις μνημονιακές επιλογές, θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να εξαρτάται από την ευρωπαϊκή (γερμανική) χρηματοδότηση ή να καταρρεύσει. Πιθανόν να μην υπάρξει ο παραμικρός χρόνος αντίδρασης και η διαπραγματευτική θέση της χώρας θα είναι πολύ αδύναμη. Η εικόνα της «καμένης γης» είναι εμφανής σε κάθε χώρο.
Η δυνατότητα άμεσης είσπραξης δίκαιων και αποτελεσματικών φόρων είναι εξαιρετικά περιορισμένη λόγω της μακροχρόνιας ύφεσης και της διάλυσης και διαφθοράς του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Το ίδιο ισχύει και για τις όποιες έκτακτες εισφορές. Ένα αναγκαίο νέο φορολογικό σύστημα θα αποδώσει αρκετά αργότερα. Ένας εναλλακτικός εξωτερικός δανεισμός πιθανόν να απαιτήσει δυσβάστακτα ανταλλάγματα ή να προκαλέσει ανεπιθύμητες περιπλοκές ή εξαρτήσεις λόγω της αδύναμης διαπραγματευτικής θέσης της χώρας.
Θα προσπαθήσω να περιγράψω ένα διαφορετικό εργαλείο που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει από εσωτερικούς πόρους, τόσο τις άμεσες ανάγκες όσο και μεσοπρόθεσμα να ενισχύσει τη ρευστότητα στη χώρα. Στόχος αλλά και προϋπόθεση επιτυχίας είναι ο μη εξαναγκασμός εξόδου της χώρας από το ευρώ.
Η πληρωμή των κρατικών δαπανών που υπερβαίνουν τα έσοδα θα γίνει με την έκδοση κρατικών ομολόγων διάρκειας από 5 έως 20 ετών με χαμηλό επιτόκιο (2%).
Τα ομόλογα αυτά θα χρησιμοποιηθούν άμεσα για την πληρωμή μέρους των μισθών ή των άλλων πληρωμών του κράτους σε ειδικούς τραπεζικούς λογαριασμούς ομολόγων και θα μπορούν ανέξοδα μέσω χρεωστικής κάρτας να χρησιμοποιούνται από τους κατόχους τους για πληρωμή αγορών ή υποχρεώσεων τόσο προς ιδιώτες όσο και προς το κράτος. Θα χρησιμοποιούνται δηλαδή ως ανταλλακτικό μέσο.
Η κίνηση αυτών των ομολόγων θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά και μόνο για λόγους αγοραπωλησίας και εξόφλησης χρεών σε δημόσιο ή ιδιώτες. Για αποφυγή κερδοσκοπικών κινήσεων είναι σκόπιμο να μην είναι διαπραγματεύσιμα σε δευτερογενή αγορά, τουλάχιστον στην αρχή.
Τα ομόλογα αυτά αν και λειτουργούν άμεσα ως χρήμα, δεν είναι παράλληλο νόμισμα, μιας και η ονομαστική τους αξία είναι στο εθνικό νόμισμα της χώρας, δηλαδή σε ευρώ.
Η εγγύηση της πληρωμής των ομολόγων μπορεί να είναι ένας καλά σχεδιασμένος φόρος μεγάλης περιουσίας (όχι μόνο ακίνητης) που θα επιμερίζεται σε βάθος εικοσαετίας. Τα έσοδα από αυτό τον φόρο θα πρέπει να τοποθετούνται σε ένα ταμείο που θα συγκεντρώνει πόρους για την εξόφληση των ομολόγων. Το πρότυπο του αντίστοιχου γερμανικού φόρου του 1953 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Αυτή η φορολογία δεν θα μπορούσε να αποδώσει νωρίτερα από δύο χρόνια (περιουσιολόγιο, εισπρακτικός μηχανισμός).
Περιγραφή λειτουργίας ομολόγων
Οι πληρωμές με ομόλογα γίνονται σε ειδικούς τραπεζικούς λογαριασμούς ομολόγων. Αυτοί κινούνται με χρεωστική κάρτα (όχι πιστωτική) ή ηλεκτρονικά και τα ποσά τους μεταφέρονται αποκλειστικά σε λογαριασμούς ομολόγων. Όλες οι συναλλαγές είναι ηλεκτρονικές και υπόκεινται εύκολα στην ανάλογη φορολόγηση και έλεγχο.
Μισθοί και συντάξεις από ένα ύψος και πάνω ή κατά ένα ποσοστό πληρώνονται με ομόλογα. Το ίδιο ισχύει για την εθνική συμμετοχή σε κοινοτικά προγράμματα, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ή τα χρέη του δημοσίου σε προμηθευτές.
Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα ομόλογα που εισπράττουν για τις πληρωμές τους (μισθούς, προμηθευτές, φόρους). Με ιεραρχημένη προτεραιότητα μπορούν να τα προεξοφλούν για εξυπηρέτηση εισαγωγών ή εξωτερικού δανεισμού. Επίσης οι ξένοι εργαζόμενοι θα μπορούν να προεξοφλούν τις νόμιμες αμοιβές τους για αποστολή εμβασμάτων στις πατρίδες τους.
Ανατοκίζονται με 1% κάθε εξάμηνο.
Συνέπειες στην οικονομία
Απεξάρτηση από εξωτερικό δανεισμό για τη λειτουργία του κράτους. Δυνατότητα της χώρας να λειτουργήσει χωρίς άμεσους εκβιασμούς και να μπορέσει να εφαρμόσει ένα εθνικό πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης για ισότιμη ένταξη σ’ ένα νέο ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας.
Αύξηση της ζήτησης και της ρευστότητας στο εσωτερικό της χώρας, τόσο λόγω της αύξησης των μισθών όσο και λόγω της εξόφλησης των μεγάλων κρατικών χρεών στην αγορά και των δημοσίων επενδύσεων.
Περιορισμός της μικρής και μεσαίας φοροδιαφυγής λόγω ηλεκτρονικών συναλλαγών σε μεγάλη κλίμακα με αποτέλεσμα εντυπωσιακή αύξηση δημοσίων εσόδων από ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος.
Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων με μεγάλη εσωτερική προστιθέμενη αξία λόγω μειωμένης αξίας (στην αρχή τουλάχιστον) των κρατικών ομολόγων στο εξωτερικό. Κατά συνέπεια κινητοποίηση σχολάζοντος παραγωγικού δυναμικού και πιθανότατα παραγωγή στο εσωτερικό προϊόντων ως τώρα εισαγόμενων. Μείωση εισαγωγών και ανεργίας.
Βελτίωση οικονομικής ψυχολογίας και κινητοποίηση μικρών και μεσαίων επενδυτικών σχεδίων αλλά και καταναλωτικών αναγκών που έχουν παγώσει λόγω ανασφάλειας.
Εντυπωσιακή αύξηση ΑΕΠ (και λόγω της κατάρρευσης που έχει προηγηθεί) και ουσιαστική αλλαγή λόγου χρέους προς ΑΕΠ.
Μετατροπή μεγάλου μέρους δημόσιου χρέους σε εσωτερικό και με πολύ μικρότερο επιτόκιο.
Αύξηση του πληθωρισμού λόγω ζήτησης. Πιθανός περιορισμός με αντιμονοπωλιακά φορολογικά μέτρα.
Απελευθέρωση πόρων για εξυπηρέτηση ενός αναδιαρθρωμένου δημόσιου χρέους.
Η εφαρμογή αυτής της πρότασης αφαιρεί από τους δανειστές και τους πολιτικούς τους εκφραστές το όπλο της απειλής της διακοπής χρηματοδότησης σε περίπτωση «μη εφαρμογής των συμφωνηθέντων» μνημονίων. Απαιτεί ποσοτικοποίηση ανάλογα με το ύψος του ελλείμματος και τις άμεσες ανάγκες ενός κυβερνητικού προγράμματος.
________________________________________
θα προτιμούσα να μην είναι προαπαιτούμενο για όλα ένας νέος δανεισμός
δεν θα ήταν καλύτερο να βάλουμε στόχο η χώρα μας να γίνει η νο.1 σε συναλλαγές με πλαστικό χρήμα;
κατευθείαν πολλά στραβά θα εξαφανίζονταν...
αλλά το 2ο θέμα ίσως είναι άλλο: υπάρχουν άνθρωποι στο συριζα που προσπαθούν να σχεδιάσουν δράσεις απέναντι σε θέματα που έχουν σοβαρές πιθανότητες να συμβούν ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ (και με ευρώ, που περιγράφεται)
Η κατάσταση της οικονομίας της χώρας έχει όλα τα χαρακτηριστικά της κατάρρευσης. Τόσο τα οικονομικά του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα όσο και οι εισπρακτικοί μηχανισμοί παρουσιάζουν εικόνα διάλυσης. Αν μετά τις εκλογές της 17 Ιουνίου υπάρξει κυβέρνηση που θα θέλει να αντιταχθεί στις μνημονιακές επιλογές, θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να εξαρτάται από την ευρωπαϊκή (γερμανική) χρηματοδότηση ή να καταρρεύσει. Πιθανόν να μην υπάρξει ο παραμικρός χρόνος αντίδρασης και η διαπραγματευτική θέση της χώρας θα είναι πολύ αδύναμη. Η εικόνα της «καμένης γης» είναι εμφανής σε κάθε χώρο.
Η δυνατότητα άμεσης είσπραξης δίκαιων και αποτελεσματικών φόρων είναι εξαιρετικά περιορισμένη λόγω της μακροχρόνιας ύφεσης και της διάλυσης και διαφθοράς του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Το ίδιο ισχύει και για τις όποιες έκτακτες εισφορές. Ένα αναγκαίο νέο φορολογικό σύστημα θα αποδώσει αρκετά αργότερα. Ένας εναλλακτικός εξωτερικός δανεισμός πιθανόν να απαιτήσει δυσβάστακτα ανταλλάγματα ή να προκαλέσει ανεπιθύμητες περιπλοκές ή εξαρτήσεις λόγω της αδύναμης διαπραγματευτικής θέσης της χώρας.
Θα προσπαθήσω να περιγράψω ένα διαφορετικό εργαλείο που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει από εσωτερικούς πόρους, τόσο τις άμεσες ανάγκες όσο και μεσοπρόθεσμα να ενισχύσει τη ρευστότητα στη χώρα. Στόχος αλλά και προϋπόθεση επιτυχίας είναι ο μη εξαναγκασμός εξόδου της χώρας από το ευρώ.
Η πληρωμή των κρατικών δαπανών που υπερβαίνουν τα έσοδα θα γίνει με την έκδοση κρατικών ομολόγων διάρκειας από 5 έως 20 ετών με χαμηλό επιτόκιο (2%).
Τα ομόλογα αυτά θα χρησιμοποιηθούν άμεσα για την πληρωμή μέρους των μισθών ή των άλλων πληρωμών του κράτους σε ειδικούς τραπεζικούς λογαριασμούς ομολόγων και θα μπορούν ανέξοδα μέσω χρεωστικής κάρτας να χρησιμοποιούνται από τους κατόχους τους για πληρωμή αγορών ή υποχρεώσεων τόσο προς ιδιώτες όσο και προς το κράτος. Θα χρησιμοποιούνται δηλαδή ως ανταλλακτικό μέσο.
Η κίνηση αυτών των ομολόγων θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά και μόνο για λόγους αγοραπωλησίας και εξόφλησης χρεών σε δημόσιο ή ιδιώτες. Για αποφυγή κερδοσκοπικών κινήσεων είναι σκόπιμο να μην είναι διαπραγματεύσιμα σε δευτερογενή αγορά, τουλάχιστον στην αρχή.
Τα ομόλογα αυτά αν και λειτουργούν άμεσα ως χρήμα, δεν είναι παράλληλο νόμισμα, μιας και η ονομαστική τους αξία είναι στο εθνικό νόμισμα της χώρας, δηλαδή σε ευρώ.
Η εγγύηση της πληρωμής των ομολόγων μπορεί να είναι ένας καλά σχεδιασμένος φόρος μεγάλης περιουσίας (όχι μόνο ακίνητης) που θα επιμερίζεται σε βάθος εικοσαετίας. Τα έσοδα από αυτό τον φόρο θα πρέπει να τοποθετούνται σε ένα ταμείο που θα συγκεντρώνει πόρους για την εξόφληση των ομολόγων. Το πρότυπο του αντίστοιχου γερμανικού φόρου του 1953 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Αυτή η φορολογία δεν θα μπορούσε να αποδώσει νωρίτερα από δύο χρόνια (περιουσιολόγιο, εισπρακτικός μηχανισμός).
Περιγραφή λειτουργίας ομολόγων
Οι πληρωμές με ομόλογα γίνονται σε ειδικούς τραπεζικούς λογαριασμούς ομολόγων. Αυτοί κινούνται με χρεωστική κάρτα (όχι πιστωτική) ή ηλεκτρονικά και τα ποσά τους μεταφέρονται αποκλειστικά σε λογαριασμούς ομολόγων. Όλες οι συναλλαγές είναι ηλεκτρονικές και υπόκεινται εύκολα στην ανάλογη φορολόγηση και έλεγχο.
Μισθοί και συντάξεις από ένα ύψος και πάνω ή κατά ένα ποσοστό πληρώνονται με ομόλογα. Το ίδιο ισχύει για την εθνική συμμετοχή σε κοινοτικά προγράμματα, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ή τα χρέη του δημοσίου σε προμηθευτές.
Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα ομόλογα που εισπράττουν για τις πληρωμές τους (μισθούς, προμηθευτές, φόρους). Με ιεραρχημένη προτεραιότητα μπορούν να τα προεξοφλούν για εξυπηρέτηση εισαγωγών ή εξωτερικού δανεισμού. Επίσης οι ξένοι εργαζόμενοι θα μπορούν να προεξοφλούν τις νόμιμες αμοιβές τους για αποστολή εμβασμάτων στις πατρίδες τους.
Ανατοκίζονται με 1% κάθε εξάμηνο.
Συνέπειες στην οικονομία
Απεξάρτηση από εξωτερικό δανεισμό για τη λειτουργία του κράτους. Δυνατότητα της χώρας να λειτουργήσει χωρίς άμεσους εκβιασμούς και να μπορέσει να εφαρμόσει ένα εθνικό πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης για ισότιμη ένταξη σ’ ένα νέο ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας.
Αύξηση της ζήτησης και της ρευστότητας στο εσωτερικό της χώρας, τόσο λόγω της αύξησης των μισθών όσο και λόγω της εξόφλησης των μεγάλων κρατικών χρεών στην αγορά και των δημοσίων επενδύσεων.
Περιορισμός της μικρής και μεσαίας φοροδιαφυγής λόγω ηλεκτρονικών συναλλαγών σε μεγάλη κλίμακα με αποτέλεσμα εντυπωσιακή αύξηση δημοσίων εσόδων από ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος.
Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων με μεγάλη εσωτερική προστιθέμενη αξία λόγω μειωμένης αξίας (στην αρχή τουλάχιστον) των κρατικών ομολόγων στο εξωτερικό. Κατά συνέπεια κινητοποίηση σχολάζοντος παραγωγικού δυναμικού και πιθανότατα παραγωγή στο εσωτερικό προϊόντων ως τώρα εισαγόμενων. Μείωση εισαγωγών και ανεργίας.
Βελτίωση οικονομικής ψυχολογίας και κινητοποίηση μικρών και μεσαίων επενδυτικών σχεδίων αλλά και καταναλωτικών αναγκών που έχουν παγώσει λόγω ανασφάλειας.
Εντυπωσιακή αύξηση ΑΕΠ (και λόγω της κατάρρευσης που έχει προηγηθεί) και ουσιαστική αλλαγή λόγου χρέους προς ΑΕΠ.
Μετατροπή μεγάλου μέρους δημόσιου χρέους σε εσωτερικό και με πολύ μικρότερο επιτόκιο.
Αύξηση του πληθωρισμού λόγω ζήτησης. Πιθανός περιορισμός με αντιμονοπωλιακά φορολογικά μέτρα.
Απελευθέρωση πόρων για εξυπηρέτηση ενός αναδιαρθρωμένου δημόσιου χρέους.
Η εφαρμογή αυτής της πρότασης αφαιρεί από τους δανειστές και τους πολιτικούς τους εκφραστές το όπλο της απειλής της διακοπής χρηματοδότησης σε περίπτωση «μη εφαρμογής των συμφωνηθέντων» μνημονίων. Απαιτεί ποσοτικοποίηση ανάλογα με το ύψος του ελλείμματος και τις άμεσες ανάγκες ενός κυβερνητικού προγράμματος.
________________________________________
θα προτιμούσα να μην είναι προαπαιτούμενο για όλα ένας νέος δανεισμός
δεν θα ήταν καλύτερο να βάλουμε στόχο η χώρα μας να γίνει η νο.1 σε συναλλαγές με πλαστικό χρήμα;
κατευθείαν πολλά στραβά θα εξαφανίζονταν...
αλλά το 2ο θέμα ίσως είναι άλλο: υπάρχουν άνθρωποι στο συριζα που προσπαθούν να σχεδιάσουν δράσεις απέναντι σε θέματα που έχουν σοβαρές πιθανότητες να συμβούν ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ (και με ευρώ, που περιγράφεται)
No comments:
Post a Comment