30.9.12

Το χρέος αυξήθηκε πιο γρήγορα από την παραγωγή

Η άκαμπτη οικονομία είναι το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας, τονίζει στην «Κ» ο αναλυτής της JP Morgan, Τόμας Ελιοτ
 
Η Ελλάδα διανύει μια περίοδο δύσκολης αναπροσαρμογής, αφού η άνοδος στην παραγωγικότητα ήταν χαμηλότερη από την αύξηση του χρέους επί σειρά ετών, παρατηρεί ο Τόμας Eλιοτ, αναλυτής για την παγκόσμια οικονομία της JPMorgan Asset Management, σε συνέντευξη που έδωσε στην «Κ». Αποκλείοντας σενάρια που θέλουν την Ελλάδα να εξελίσσεται σε μια φθηνή οικονομική ζώνη εντός Ευρωζώνης, θεωρεί ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω εσωτερικής υποτίμησης, η οποία μπορεί να συντελεστεί σε βάθος δεκαετίας. Πάντως, όπως επισημαίνει, οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει αφού η Γερμανία τάχθηκε επίσημα υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Εκτιμά ότι η Ισπανία θα ζητήσει τη στήριξη της τρόικας μετά τις εκλογές στην Καταλωνία, αλλά σημείο αιχμής μεταξύ ευρωπαϊκού Νότου και Βορρά είναι η ενεργοποίηση του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ με όρους και προϋποθέσεις.

– Πώς αξιολογείτε την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη σε αυτό το στάδιο;
– Η νέα στάση της Γερμανίας έχει μεταβάλει τους κανόνες του παιχνιδιού. Η γερμανική κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι είναι δύσκολο να επιβιώσει το ευρώ χωρίς την Ελλάδα. Το να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρωθεί εάν ο στόχος είναι να επιτευχθεί μεγαλύτερη σύγκλιση στην Ευρωζώνη. Επίσης, η κ. Μέρκελ προσπαθεί να πετύχει τις απαραίτητες ισορροπίες μεταξύ μιας κοινής γνώμης που τείνει να είναι κατά της Ευρώπης και μιας φιλοευρωπαϊκής πολιτικής τάξης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αντιπολίτευση των Σοσιαλδημοκρατών. Σε αυτή την αλλαγή στάσης, η Γερμανία στάθηκε τυχερή από το αποτέλεσμα των ολλανδικών εκλογών, όπου υπερίσχυσε η φιλοευρωπαϊκή παράταξη.

– Τι προσδοκίες μπορεί να έχει κανείς για το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ);
– Το πρόγραμμα θα ωφελήσει τους πάντες, περισσότερο όμως την Ισπανία και την Ιταλία, αλλά θα πρέπει να «συνοδεύεται» με όρους στο πλαίσιο μνημονίου. Η Ισπανία αποφεύγει να ζητήσει οικονομική βοήθεια λόγω της απαίτησης αυτής. Κανένα κράτος-μέλος της Ευρωζώνης δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση της, με την ΕΚΤ να καταλήγει στον ρόλο του «αυτοκράτορα χωρίς ρούχα». Η Γερμανία, όμως, απαιτεί έναν μηχανισμό που θα πιέζει για θεσμικές αλλαγές.

– Τελικά, η Ισπανία θα ζητήσει βοήθεια από την τρόικα;
– Μετά τις τοπικές εκλογές στην Καταλωνία, οι οποίες θα διεξαχθούν πρόωρα στις 25 Νοεμβρίου, η Μαδρίτη θα είναι σε καλύτερη θέση να ζητήσει την υπό όρους ενεργοποίηση του προγράμματος της ΕΚΤ επειδή θα έχουν αμβλυνθεί οι πολιτικές πιέσεις. Πρώτα, όμως, θα έρθει η τρόικα και μετά η ΕΚΤ.

– Πόσοι ακόμη όροι μπορούν να επιβληθούν σε μια οικονομία όπως της Ισπανίας, όπου έχουν εξαγγελθεί μέτρα λιτότητας ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων;
– Εάν δεν τεθούν όροι, τότε οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί και οι Φινλανδοί θα αντιδράσουν, κατηγορώντας την Ευρωζώνη ότι απλά θέλει να τυπώσει χρήμα χωρίς να γίνονται οι αναγκαίες θεσμικές αλλαγές. Θα γίνονταν ριζικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα της Ελλάδας εάν δεν υπήρχαν όροι; Δεν το νομίζω...

– Και στην Ελλάδα, όμως, οι αντοχές της οικονομίας, ειδικότερα του ιδιωτικού τομέα, έχουν εξαντληθεί, με μεγάλη μείωση στις αποδοχές και υψηλή ανεργία. Θεωρείτε ότι ευσταθούν σενάρια που θέλουν την Ελλάδα να μετατραπεί σε μια φθηνή οικονομική ζώνη εντός Ευρωζώνης;
– Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι η άνοδος της παραγωγικότητας ήταν πολύ χαμηλότερη από την αύξηση του χρέους της χώρας. Πράγματι, ο ιδιωτικός τομέας έχει δεχθεί πολλές πιέσεις συγκριτικά με τον δημόσιο, κάτι που ισχύει και για τη Βρετανία ή τις ΗΠΑ. Η Ελλάδα, όμως, παραμένει ελκυστικός τόπος για επενδύσεις. Κάθε σύγκριση με βαλκανικές χώρες είναι άτοπη. Το οργανωμένο έγκλημα είναι περιορισμένο. Το ανθρώπινο δυναμικό είναι αξιόλογο και πολλοί Ελληνες έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό. Απλά, σήμερα η χώρα διανύει μια περίοδο αναπροσαρμογής.

– Ποιο είναι το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα;
– Είναι μια άκαμπτη οικονομία. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης για να μειωθούν περισσότερο μισθοί και τιμές στα επίπεδα της παραγωγικότητας.

– Στη Βρετανία, όμως, αυτή η διόρθωση στις τιμές και στους μισθούς του Δημοσίου γίνεται παράλληλα με τη στήριξη της Τράπεζας της Αγγλίας, η οποία έχει τυπώσει πολύ χρήμα για να αγοράσει κρατικά ομόλογα. Η έλλειψη μιας τέτοιας παρέμβασης από την ΕΚΤ στην Ευρωζώνη δεν δυσχεραίνει την ανάκαμψη της περιφέρειας;
– Πράγματι, η στερλίνα έχει υποτιμηθεί έναντι του ευρώ και του δολαρίου. Αλλά υπάρχουν ακόμη περιθώρια για μεγαλύτερη εσωτερική υποτίμηση τόσο στην Ιρλανδία όσο και στην Ελλάδα. Σε βάθος δεκαετίας, για παράδειγμα, εάν οι τιμές μειωθούν ή μείνουν σταθερές με μηδενικό πληθωρισμό στην Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Ισπανία και παράλληλα ο πληθωρισμός στη Γερμανία κυμαίνεται στο 2%, τότε θα έχει επιτευχθεί η σταδιακή υποτίμηση. Τότε η ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Γερμανία θα έχει κατά 20% υψηλότερο κόστος σε σχέση με τις χώρες αυτές.

– Πολλοί κατηγορούν την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθείται σε ΗΠΑ και Ιαπωνία ότι θα εκτροχιάσει τον πληθωρισμό. Ποια είναι τελικά η ιδανική πολιτική, αυτή της έκδοσης νέου χρήματος ή αυτή της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών, όπως πράττει η ΕΚΤ;
– Η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης είναι η σωστή λύση για την καταπολέμηση της «ύφεσης στην αξία των περιουσιακών στοιχείων». Με την εκτύπωση νέου χρήματος αυξάνεται η προσφορά χρήματος και έτσι προστατεύονται οι αξίες των περιουσιακών στοιχείων, γεγονός που αιτιολογεί την άνοδο των χρηματιστηρίων αλλά και τη συσσώρευση κεφαλαίων στις αγορές ομολόγων σε πιο σταθερές οικονομίες.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_29/09/2012_496999

No comments: