The Economist
Οι προφήτες δεν είναι αξιόπιστοι επαγγελματίες. Οπως η Κασσάνδρα, εκείνοι των οποίων οι προβλέψεις επαληθεύονται συνήθως δεν γίνονται πιστευτοί. Ο περισσότερος κόσμος επαναπαύεται στις τρέχουσες τάσεις και αιφνιδιάζεται όταν η κατάσταση αλλάζει. Γι' αυτό και οι οικονομολόγοι ακούγονται τόσο συγκρατημένοι όταν προβλέπουν υφέσεις.
Στα τέλη του 2007, η στήλη Buttonwood του Economist προέβλεπε ότι τόσο τα εμπορικά ακίνητα όσο και οι οικονομίες της ανατολικής Ευρώπης θα εξελίσσονταν σε πηγή προβλημάτων το 2007. Παρότι οι προβλέψεις αποδείχθηκαν σωστές, καμία δεν απασχόλησε τα πρωτοσέλιδα του τελευταίου 12μήνου. Η κλίμακα της ζημιάς που υπέστη ο τραπεζικός κλάδος από την πιστωτική κρίση αιφνιδίασε σχεδόν τους πάντες. Κάποιοι προέβλεψαν ότι τα χρέη των αγγλόφωνων καταναλωτών θα δημιουργούσαν οικονομικό πρόβλημα, ήταν όμως ουσιαστικά οι ίδιοι που ανέμεναν την καταστροφή επί δεκαετία.
Αν το 2008 ήταν έτος συστημικού κινδύνου, ιδίως στον χρηματοπιστωτικό κλαδο, το 2009 προορίζεται να γίνει έτος κατά περίπτωση κινδύνου. Με άλλα λόγια, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρξουν και άλλες εταιρείες που θα δηλώσουν αδυναμία εξυπηρέτησης των χρεών τους. Το σχετικό ποσοστό για τα αμερικανικά ομόλογα υψηλής απόδοσης είναι σήμερα μικρότερο του 4%. Η Barclays Capital προβλέπει ότι θα αυξηθεί στο 14,3% ώς το δεύτερο εξάμηνο του 2009.
Αναπόφευκτα, κάποιες από αυτές τις εταιρείες θα συμπαρασύρουν άλλες, ενώ η κάμψη θα φέρει στο φως νέα χρηματοοικονομικά σκάνδαλα, στα πρότυπα της Εnron και της WorldCom το 2002. Οπως λέει η παροιμία, οι υφέσεις ξεσκεπάζουν ό,τι καλύπτουν οι λογιστές. Ωστόσο, οι εταιρικές πτωχεύσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν τη μεγάλη έκπληξη του 2009. Τι θα μπορούσε να παίξει αυτόν τον ρόλο; Το ρίσκο χώρας επανήλθε στη διάρκεια του 2008, με την Ισλανδία το πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα. Ωστόσο, παρότι διευρύνθηκαν, οι διαφορές απόδοσης (spread) των ομολόγων αναδυόμενων αγορών δεν ενισχύθηκαν επ' ουδενί όσο το χρέος υψηλής απόδοσης. Ισως υπάρξουν και κάποιες νέες πτωχεύσεις χωρών το 2009, όσο μειώνονται ο όγκος των εξαγωγών και τα έσοδα από τις αγορές πρώτων υλών, ενώ υποκύπτοντας στις πολιτικές πιέσεις, οι δυτικές τράπεζες θα επικεντρώνουν την προσοχή τους στον εγχώριο αντί του διεθνούς δανεισμού.
Οι αγορές έχουν την τρομερή τάση να επιφέρουν τον μέγιστο πόνο στον μέγιστο αριθμό επενδυτών. Για παράδειγμα, αν οι προβλέψεις για το δολάριο είναι απαισιόδοξες, οι επενδυτές θα τοποθετηθούν προεξοφλώντας πτώση του αμερικανικού νομίσματος. Αν, τότε, αυτό ενισχυθεί, οι επενδυτές θα υποχρεωθούν να αγοράσουν ξανά δολάρια, ωθώντας το νόμισμα σε ακόμα πιο υψηλά επίπεδα.
Ο Ντέιβιντ Μπόουερς της Absolute Strategy Research υποστηρίζει ότι οι επενδυτές είναι έτοιμοι να δουν τη Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας του '30 να επαναλαμβάνεται και το 2009, έχοντας πωλήσει κοινές μετοχές και πρώτες ύλες και έχοντας ωθήσει τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τι θα γίνει, όμως, αν πράγματι αποφέρουν καρπούς όλα αυτά τα μέτρα κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών; Εχουν μειωθεί επιτόκια, έχουν περικοπεί φόροι, έχουν διοχετευθεί κεφάλαια στο τραπεζικό σύστημα. Το αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών μπορεί να γίνει ορατό ίσως και στα τέλη του 2009, εφόσον τόσο η νομισματική όσο και η δημοσιονομική πολιτική χρειάζονται κάποιο χρόνο για να κάνουν αισθητό το αποτέλεσμά τους.
Ο κ. Μπόουερς παραδέχεται ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2008 ίσως υπήρξε «σοκ αποθεμάτων». Αντιμέτωπες με απροθυμία δανειοδότησης από τις τράπεζες και με προβλέψεις για «βουτιά» της καταναλωτικής ζήτησης, οι εταιρείες μείωσαν την παραγωγή. Αποτέλεσμα είναι να ξεκινήσει το 2009 με πολύ χαμηλά αποθέματα. Αν η καταναλωτική ζήτηση αποδειχθεί καλύτερη από όσο αναμενόταν, τότε οι εταιρείες θα αρχίσουν να αναζητούν απεγνωσμένα ανταλλακτικά και πρώτες ύλες. Οι τιμές των πρώτων υλών θα ενισχυθούν.
Αυτό θα αποτελέσει πράγματι μεγάλη έκπληξη. Η Morgan Stanley, π.χ., προβλέπει πτώση των κεφαλαιακών δαπανών κατά 30% από σήμερα ώς τα μέσα του 2010. Αν έχει δίκιο ο κ. Μπόουερς, οι χαμηλές αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα χάσουν την ελκυστικότητά τους και οι μετοχές θα ανακάμψουν. Οι επενδυτές φαίνεται ότι θα έχουν καλές αποδόσεις φέτος, σε μια τέτοια περίπτωση.
Ενα ράλι στις τιμές των μετοχών θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και με την παγκόσμια οικονομία να οδεύει προς μια παρατεταμένη περίοδο αδυναμίας. Δύο από τα καλύτερα χρόνια για τη Γουόλ Στριτ κατά τον 20ό αιώνα ήταν το 1933 και το 1935, παρά τη σοβαρότητα και το βάθος της Υφεσης. Η αξία του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου υπερδιπλασιάστηκε το 1975, μεσούσης της κρίσης στασιμοπληθωρισμού και ένα χρόνο πριν ζητήσει η Βρετανία δάνειο εκτάκτου ανάγκης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Για μεγάλο μέρος του τέλους του 2007 και των αρχών του 2008, πολλοί άνθρωποι της «πραγματικής οικονομίας» αναρωτήθηκαν προς τι ο πανικός του χρηματοπιστωτικού κλάδου. Μόλις το φθινόπωρο επιδεινώθηκαν δραστικά οι επιχειρηματικές συνθήκες. Κατ' επέκταση, είναι πολύ πιθανό στην πορεία του 2009 να κάνουν λόγο τα στελέχη των επιχειρήσεων για κάμψη τόσο της ζήτησης όσο και της κερδοφορίας, σε εποχή κατά την οποία τα χρηματιστήρια θα πραγματοποιούν ράλι, προεξοφλώντας ανάκαμψη το 2010.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_04/01/2009_298106
No comments:
Post a Comment