Τα παλιά λάθη σβήνονται δύσκολα

Στο πλαίσιο της έρευνας του Roosevelt Ιnstitute για την κρίση της απασχόλησης, μου ζητήθηκε η γνώμη μου για το τι μπορεί να γίνει ώστε οι Αμερικανοί να επιστρέψουν στη δουλειά τους. Να ποια είναι η θέση μου: Θα μου ερχόταν σχεδόν να πω ότι οι ΗΠΑ είναι πλήρως ανίκανες να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση με σοβαρό τρόπο. Τα εμπόδια είναι φιλοσοφικά, διαδικαστικά, συνταγματικά. Στο μέτρο που η οικονομική σκέψη έχει κολλήσει σε έναν κόσμο που εξαφανίστηκε με την κατάρρευση του συστήματος του Μπρέτον Γουντς το 1971, στο μέτρο που η οποιαδήποτε ενέργεια απαιτεί 60 ψήφους από τη Γερουσία και στο μέτρο που το πολιτικό κεφάλαιο της τετραετούς προεδρικής θητείας αρχίζει να εξανεμίζεται, στο μέτρο αυτό έχουμε βαλτώσει. Τεχνικά, θα ήταν αρκετά εύκολο, πριν από δέκα μήνες, να επαναφέρουμε το αμάξι στον δρόμο. Θα μπορούσε να είχε υπάρξει μια δημοσιονομική βοήθεια με ανοικτό ορίζοντα που να σταματούσε τη δημοσιονομική αιμορραγία των Πολιτειών και των πόλεων. Θα μπορούσε να είχε υπάρξει ένα πρόγραμμα απασχόλησης και μια αποτελεσματική ανακούφιση από τις κατασχέσεις. Θα μπορούσε να είχε υπάρξει αναστολή στη φορολόγηση των μισθών.

Κυρίως κατηγορώ τον πρόεδρο Ομπάμα. Διότι ο ίδιος και η ομάδα του προχώρησαν μόνον ως εκεί που αισθάνονταν ότι θα κατάφερναν να φθάσουν. Κατηγορώ τους επικεφαλής πολιτικούς του Κογκρέσου, τους υπεραισιόδοξους στις προβλέψεις, τον ημιμαθή Τύπο, καθώς και την εξουσία του χρηματοπιστωτικού λόμπι. Και κατά πολύ κατηγορώ την ομάδα δημοσιονομικής πολιτικής των Μπους- Ομπάμα, που είτε πίστεψαν ότι «οι πιστώσεις θα αρχίσουν και πάλι να ρέουν» αν γεμίσουν οι τράπεζες με χρήματα είτε ήξεραν ότι αυτό δεν θα γίνει.

Μπορεί άραγε να γίνει κάτι τώρα; Από τεχνική άποψη, ασφαλώς: Τα ίδια βήματα που θα μπορούσαν να είχαν γίνει τον Ιανουάριο του 2009 θα μπορούσαν επίσης να γίνουν και τον Ιανουάριο του 2010. Αλλά δεν θα γίνουν, διότι για την ώρα αυτό που βλέπουμε είναι αλλαγή των βιομηχανικών αποθεμάτων, άνοδο της παραγωγικότητας, πραγματική αύξηση του ΑΕΠ και άλλα «καλά σημάδια». Ετσι θα μας πουν να περιμένουμε, να έχουμε υπομονή και να μην αγοράζουμε ό,τι δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε. Και η διψήφια ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται, προκαλώντας στερήσεις και θυμό- ίσως ως και τα μέσα της κυβερνητικής θητείας. Μετά το τελευταίο, το τι θα παραμένει εφικτό αφήνεται στη μαντική του καθενός. Λυπάμαι που μοιάζω ηττοπαθής- είναι αυτό που αισθάνομαι. Αποδείξτε μου ότι κάνω λάθος.

Ο κ. Τζέιμς Κ. Γκαλμπρέιθ, καθηγητής Οικονομίας στη Lyndon Β. Johnson School of Ρublic Αffairs και στο University of Τexas, είναι γιος του διάσημου αμερικανοκαναδού οικονομολόγου Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=72&artid=302864&dt=03/12/2009