Οι Ιρλανδοί γνώρισαν τη ραγδαία ανάπτυξη. Δύο χρόνια μετά, για κάποιους η οικονομική έκρηξη μοιάζει σαν να μη συνέβη ποτέ
International Herald Tribune
Ο Μπράιαν και η Ρόζι Κόντρα μεγάλωσαν μέσα στη φτώχεια. Οταν όμως η Ιρλανδία άρχισε να ζει σε ρυθμούς ευημερίας, την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, κατάφεραν ν' αγοράσουν ένα μέτριο σπίτι, άρχισαν να μαζεύουν χρήματα για το μέλλον των παιδιών, και για πρώτη φορά έκαναν κάτι περισσότερο από το να τα βγάζουν πέρα.
Οι Κόντρα είναι δύο από τους εκατοντάδες χιλιάδες Ιρλανδούς που, τα τελευταία χρόνια, επιτέλους άρχισαν να φτάνουν, ή ακόμα και να ξεπερνούν πολλούς από τους Ευρωπαίους γείτονές τους. Τώρα όμως, με την κρίση ν' ακολουθεί μια καταστροφική κατάρρευση των τραπεζών, η οικονομία γύρισε εκεί όπου βρισκόταν το 2005, προτού η φούσκα των ακινήτων πυροδοτήσει την αναπτυξιακή φρενίτιδα. Πλέον, για πολλούς Ιρλανδούς η οικονομική έκρηξη μοιάζει να μη συνέβη ποτέ. Και κάποιοι από εκείνους που επωφελήθηκαν από τις καλές εποχές σήμερα γλιστρούν ακόμα πιο κάτω.
«Είναι σαν να τραβήξαμε τον λαχνό της κόλασης», παραδέχεται ο κ. Κόντρα, προσθέτοντας ότι έχει μείνει με μόνο δύο ζευγάρια παπούτσια, το ένα για τη δουλειά, για να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών του που μεγαλώνουν. «Ξαφνικά βλέπουμε πως η Ευρώπη όπου μας έφεραν δεν είναι ο χρυσός παράδεισος».
Εκμεταλλευόμενη επί σειρά ετών τα χαμηλά επιτόκια που ακολούθησαν τη γένεση της Ευρωζώνης, το 1999, η Ιρλανδία απόλαυσε ένα από τα ταχύτερα άλματα ανάπτυξης στην Ευρώπη και δαπάνησε άκριτα όσο αυξανόταν ο πλούτος της. Η οικονομία αναπτύχθηκε κατά μέσον όρο με ρυθμό 7% τη δεκαετία ώς το 2007, πριν βυθιστεί σε βαθιά ύφεση.
Το πρόβλημα το νιώθεις.
Σε μια χώρα περίπου 4,3 εκατομμυρίων κατοίκων, η κατά κεφαλήν οικονομική δραστηριότητα, προσαρμοσμένη για τον πληθωρισμό, έχει συρρικνωθεί κατά 21% από την εποχή της ακμής, όταν το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ έφθανε τα 43.645 ευρώ. Σήμερα, εκτιμάται πως κινείται κάτω από τα 34.500 ευρώ. Οσο η χώρα προσπαθεί να ανακάμψει, πολλοί από τους κατοίκους της πληρώνουν τεράστιο τίμημα για την τρέλα των τραπεζών και για να βρεθούν τα κρατικά οικονομικά ξανά σε τάξη. Ο μισθός των Κόντρα, που είναι υπάλληλοι σε δημόσιο νοσοκομείο, μειώθηκε κατά 20% μέσα σε δύο χρόνια. Το μέλλον τους επιφυλάσσει υψηλότερους φόρους και νέες περικοπές δαπανών, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για πρώτη φορά σε τρία χρόνια, θα αυξήσει το κόστος δανεισμού για τα υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια.
Ακόμα και άτομα με υψηλότερο εισόδημα, που δεν επλήγησαν τόσο σοβαρά όσο οι Κόντρα, έχουν πειστεί πως η μάχη της Ιρλανδίας με την οικονομία θα κρατήσει χρόνια, ίσως και μια ολόκληρη γενιά. Με την ανεργία στο 14,7% και με ανοδικές τάσεις, χιλιάδες νεαροί Ιρλανδοί συνεχίζουν να φεύγουν από τη χώρα προς αναζήτηση εργασίας. Οσοι έχουν καλή, ασφαλή δουλειά νιώθουν ευγνώμονες. Ωστόσο, ακόμα κι εκείνοι ανησυχούν για το μέλλον και δαπανούν με φειδώ.
Σίγουρα υπάρχουν ενδείξεις βελτίωσης. Οι εξαγωγές πολυεθνικών όπως οι Ιntel, Pfizer και μικρότερων εταιρειών αυξάνονται όσο οι μισθοί γίνονται πιο ανταγωνιστικοί και βοηθούν στη μείωση του κόστους παραγωγής, εγείροντας ελπίδες μελλοντικής ανάπτυξης. Υπάρχουν ακόμα και ενδείξεις ανάκαμψης της αγοράς ακινήτων, με αγοραστές να συρρέουν σε πρόσφατες δημοπρασίες.
Η εταιρεία εξαγωγής μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων EirGePharma του Πάτσι Κάρνι ανθεί. Ο ίδιος κράτησε τους 40 υπαλλήλους του στο εργοστάσιο του Γουότερφορντ και ελπίζει κάποια ημέρα να προσλάβει επιπλέον 60. Παρ' όλα αυτά, αναγνωρίζει τι σημαίνει κατάρρευση για τους Ιρλανδούς στο σύνολό τους. «Το βλέπεις παντού γύρω σου, όλοι είναι άνεργοι και δεν γίνεται τίποτα», περιγράφει. «Είναι τρομακτικό».
Στην Ιρλανδία, ο αριθμός εκείνων που καταφεύγουν στα κέντρα πρόληψης αυτοκτονιών αυξήθηκε πέρυσι περισσότερο από 30%, με συχνότερα αναφερόμενη αιτία απελπισίας τα αιφνίδια οικονομικά προβλήματα. «Η ψυχολογική επίπτωση της λιτότητας είναι εκείνη που επιδρά σοβαρότερα και διαρκεί περισσότερο», παραδέχεται ο κ. Κόντρα.
Η σύζυγός του συμφωνεί πως η Ιρλανδία οφείλει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τα χρέη της. «Είναι, όμως, χρέη των τραπεζών, και δεν γνωρίζαμε ότι τα είχαμε», προσθέτει. «Αυτοί που πληρώνουν τα πάντα είναι εκείνοι που έχουν τη μικρότερη δυνατότητα».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_15/05/2011_442110
Ο μεγαλύτερος φόβος των Ιρλανδών είναι πως ανάπτυξη και απασχόληση δεν θα επανέλθουν τόσο γρήγορα όσο τους υπόσχονται. Αντί να επενδύει στο μέλλον της, η Ιρλανδία έχει δεσμευθεί να δαπανήσει τουλάχιστον 48 δισ. ευρώ για να σώσει τις τράπεζές της επί του ευρωπαϊκού πακέτου στήριξης των 85 δισ. ευρώ – και μάλιστα με υψηλό τόκο, περίπου 5,7%. Οι φόβοι αφορούν και την πιθανότητα να κηρύξει η χώρα στάση πληρωμών.
Για τους Κόντρα, μοιάζει σαν χθες η εποχή που οι πάντες στην Ιρλανδία ζούσαν καλύτερα από κάθε άλλη φορά. Δύο χρόνια πριν, ο καθαρός μισθός του κ. Κόντρα από την εργασία του ως τραυματιοφορέας στο Δουβλίνο έφθανε τα 1.200 ευρώ. Με τη σύζυγό του μπόρεσαν να αποταμιεύσουν για τη φοίτηση των παιδιών τους και πήραν το πρώτο τους δάνειο για να αγοράσουν ένα μικρό τούβλινο σπίτι. Ξαφνικά, όταν οι τράπεζες πτώχευσαν, τα πάντα άλλαξαν.
Σε αντίθεση με την Ισλανδία, που δεν έσωσε τις υπερχρεωμένες της τράπεζες, η ιρλανδική κυβέρνηση αποφάσισε ότι οι ψηφοφόροι θα πληρώσουν τον λογαριασμό, ο οποίος ξεπερνά τα 10.000 ευρώ κατά κεφαλήν. Ο μισθός του κ. Κόντρα μειώθηκε κατά 240 ευρώ, ενώ και εκείνος της συζύγου του συρρικνώθηκε όταν μείωσε τις ώρες εργασίας της για να μείνει στο σπίτι και να περιορίσει τα έξοδα φύλαξης των παιδιών.
Σαράντα πέντε λεπτά μακριά με το αυτοκίνητο, σ’ ένα άνετο μεσοαστικό προάστιο του Δουβλίνου, ο Κίλιαν και η Τερέζα Ο’ Κόνελ ζουν σε μια πιο σταθερή κατάσταση. Ο κ. Ο’ Κόνελ, με υπεύθυνη θέση σε χρηματιστηριακή εταιρεία του Δουβλίνου, σώθηκε όταν ο εργοδότης του απέλυσε το 20% του προσωπικού. Παρά τις μισθολογικές μειώσεις και τις φορολογικές αυξήσεις έκτοτε, το ζευγάρι υπήρξε συνετό και μάλιστα έκανε προσαρμογές στο σπίτι του για να εξυπηρετηθούν καλύτερα τα τέσσερα παιδιά του, ηλικίας από 2 έως 11 ετών.
Σε αντίθεση με τους Κόντρα, δεν γνωρίζουν κανέναν που να έχασε τη δουλειά του ή να κινδυνεύει με κατάσχεση του σπιτιού του. Παρ’ όλα αυτά, φοβούνται πως η λιτότητα εμποδίζει την επάνοδο στην ανάπτυξη και προβληματίζονται για τις προοπτικές που επιφυλάσσει το μέλλον στα παιδιά τους. «Οι περικοπές δεν παράγουν ανάπτυξη», τονίζει ο κ. Ο’ Κόνελ. «Υποθέτουμε πως όταν τα παιδιά μας θα έχουν γίνει 20 ετών, τότε θα επανέλθει η ανάπτυξη». Στο μεταξύ, «πρέπει να ελπίζουμε για το καλύτερο και να σχεδιάζουμε για το χειρότερο. Γιατί, στην Ιρλανδία, τα χειρότερα δεν έχουν ακόμη έλθει».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_15/05/2011_442109
Ο Μπράιαν και η Ρόζι Κόντρα μεγάλωσαν μέσα στη φτώχεια. Οταν όμως η Ιρλανδία άρχισε να ζει σε ρυθμούς ευημερίας, την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, κατάφεραν ν' αγοράσουν ένα μέτριο σπίτι, άρχισαν να μαζεύουν χρήματα για το μέλλον των παιδιών, και για πρώτη φορά έκαναν κάτι περισσότερο από το να τα βγάζουν πέρα.
Οι Κόντρα είναι δύο από τους εκατοντάδες χιλιάδες Ιρλανδούς που, τα τελευταία χρόνια, επιτέλους άρχισαν να φτάνουν, ή ακόμα και να ξεπερνούν πολλούς από τους Ευρωπαίους γείτονές τους. Τώρα όμως, με την κρίση ν' ακολουθεί μια καταστροφική κατάρρευση των τραπεζών, η οικονομία γύρισε εκεί όπου βρισκόταν το 2005, προτού η φούσκα των ακινήτων πυροδοτήσει την αναπτυξιακή φρενίτιδα. Πλέον, για πολλούς Ιρλανδούς η οικονομική έκρηξη μοιάζει να μη συνέβη ποτέ. Και κάποιοι από εκείνους που επωφελήθηκαν από τις καλές εποχές σήμερα γλιστρούν ακόμα πιο κάτω.
«Είναι σαν να τραβήξαμε τον λαχνό της κόλασης», παραδέχεται ο κ. Κόντρα, προσθέτοντας ότι έχει μείνει με μόνο δύο ζευγάρια παπούτσια, το ένα για τη δουλειά, για να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών του που μεγαλώνουν. «Ξαφνικά βλέπουμε πως η Ευρώπη όπου μας έφεραν δεν είναι ο χρυσός παράδεισος».
Εκμεταλλευόμενη επί σειρά ετών τα χαμηλά επιτόκια που ακολούθησαν τη γένεση της Ευρωζώνης, το 1999, η Ιρλανδία απόλαυσε ένα από τα ταχύτερα άλματα ανάπτυξης στην Ευρώπη και δαπάνησε άκριτα όσο αυξανόταν ο πλούτος της. Η οικονομία αναπτύχθηκε κατά μέσον όρο με ρυθμό 7% τη δεκαετία ώς το 2007, πριν βυθιστεί σε βαθιά ύφεση.
Το πρόβλημα το νιώθεις.
Σε μια χώρα περίπου 4,3 εκατομμυρίων κατοίκων, η κατά κεφαλήν οικονομική δραστηριότητα, προσαρμοσμένη για τον πληθωρισμό, έχει συρρικνωθεί κατά 21% από την εποχή της ακμής, όταν το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ έφθανε τα 43.645 ευρώ. Σήμερα, εκτιμάται πως κινείται κάτω από τα 34.500 ευρώ. Οσο η χώρα προσπαθεί να ανακάμψει, πολλοί από τους κατοίκους της πληρώνουν τεράστιο τίμημα για την τρέλα των τραπεζών και για να βρεθούν τα κρατικά οικονομικά ξανά σε τάξη. Ο μισθός των Κόντρα, που είναι υπάλληλοι σε δημόσιο νοσοκομείο, μειώθηκε κατά 20% μέσα σε δύο χρόνια. Το μέλλον τους επιφυλάσσει υψηλότερους φόρους και νέες περικοπές δαπανών, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για πρώτη φορά σε τρία χρόνια, θα αυξήσει το κόστος δανεισμού για τα υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια.
Ακόμα και άτομα με υψηλότερο εισόδημα, που δεν επλήγησαν τόσο σοβαρά όσο οι Κόντρα, έχουν πειστεί πως η μάχη της Ιρλανδίας με την οικονομία θα κρατήσει χρόνια, ίσως και μια ολόκληρη γενιά. Με την ανεργία στο 14,7% και με ανοδικές τάσεις, χιλιάδες νεαροί Ιρλανδοί συνεχίζουν να φεύγουν από τη χώρα προς αναζήτηση εργασίας. Οσοι έχουν καλή, ασφαλή δουλειά νιώθουν ευγνώμονες. Ωστόσο, ακόμα κι εκείνοι ανησυχούν για το μέλλον και δαπανούν με φειδώ.
Σίγουρα υπάρχουν ενδείξεις βελτίωσης. Οι εξαγωγές πολυεθνικών όπως οι Ιntel, Pfizer και μικρότερων εταιρειών αυξάνονται όσο οι μισθοί γίνονται πιο ανταγωνιστικοί και βοηθούν στη μείωση του κόστους παραγωγής, εγείροντας ελπίδες μελλοντικής ανάπτυξης. Υπάρχουν ακόμα και ενδείξεις ανάκαμψης της αγοράς ακινήτων, με αγοραστές να συρρέουν σε πρόσφατες δημοπρασίες.
Η εταιρεία εξαγωγής μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων EirGePharma του Πάτσι Κάρνι ανθεί. Ο ίδιος κράτησε τους 40 υπαλλήλους του στο εργοστάσιο του Γουότερφορντ και ελπίζει κάποια ημέρα να προσλάβει επιπλέον 60. Παρ' όλα αυτά, αναγνωρίζει τι σημαίνει κατάρρευση για τους Ιρλανδούς στο σύνολό τους. «Το βλέπεις παντού γύρω σου, όλοι είναι άνεργοι και δεν γίνεται τίποτα», περιγράφει. «Είναι τρομακτικό».
Στην Ιρλανδία, ο αριθμός εκείνων που καταφεύγουν στα κέντρα πρόληψης αυτοκτονιών αυξήθηκε πέρυσι περισσότερο από 30%, με συχνότερα αναφερόμενη αιτία απελπισίας τα αιφνίδια οικονομικά προβλήματα. «Η ψυχολογική επίπτωση της λιτότητας είναι εκείνη που επιδρά σοβαρότερα και διαρκεί περισσότερο», παραδέχεται ο κ. Κόντρα.
Η σύζυγός του συμφωνεί πως η Ιρλανδία οφείλει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τα χρέη της. «Είναι, όμως, χρέη των τραπεζών, και δεν γνωρίζαμε ότι τα είχαμε», προσθέτει. «Αυτοί που πληρώνουν τα πάντα είναι εκείνοι που έχουν τη μικρότερη δυνατότητα».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_15/05/2011_442110
Και στα μεσοαστικά προάστια φοβούνται τη λιτότητα
Για τους Κόντρα, μοιάζει σαν χθες η εποχή που οι πάντες στην Ιρλανδία ζούσαν καλύτερα από κάθε άλλη φορά. Δύο χρόνια πριν, ο καθαρός μισθός του κ. Κόντρα από την εργασία του ως τραυματιοφορέας στο Δουβλίνο έφθανε τα 1.200 ευρώ. Με τη σύζυγό του μπόρεσαν να αποταμιεύσουν για τη φοίτηση των παιδιών τους και πήραν το πρώτο τους δάνειο για να αγοράσουν ένα μικρό τούβλινο σπίτι. Ξαφνικά, όταν οι τράπεζες πτώχευσαν, τα πάντα άλλαξαν.
Σε αντίθεση με την Ισλανδία, που δεν έσωσε τις υπερχρεωμένες της τράπεζες, η ιρλανδική κυβέρνηση αποφάσισε ότι οι ψηφοφόροι θα πληρώσουν τον λογαριασμό, ο οποίος ξεπερνά τα 10.000 ευρώ κατά κεφαλήν. Ο μισθός του κ. Κόντρα μειώθηκε κατά 240 ευρώ, ενώ και εκείνος της συζύγου του συρρικνώθηκε όταν μείωσε τις ώρες εργασίας της για να μείνει στο σπίτι και να περιορίσει τα έξοδα φύλαξης των παιδιών.
Σαράντα πέντε λεπτά μακριά με το αυτοκίνητο, σ’ ένα άνετο μεσοαστικό προάστιο του Δουβλίνου, ο Κίλιαν και η Τερέζα Ο’ Κόνελ ζουν σε μια πιο σταθερή κατάσταση. Ο κ. Ο’ Κόνελ, με υπεύθυνη θέση σε χρηματιστηριακή εταιρεία του Δουβλίνου, σώθηκε όταν ο εργοδότης του απέλυσε το 20% του προσωπικού. Παρά τις μισθολογικές μειώσεις και τις φορολογικές αυξήσεις έκτοτε, το ζευγάρι υπήρξε συνετό και μάλιστα έκανε προσαρμογές στο σπίτι του για να εξυπηρετηθούν καλύτερα τα τέσσερα παιδιά του, ηλικίας από 2 έως 11 ετών.
Σε αντίθεση με τους Κόντρα, δεν γνωρίζουν κανέναν που να έχασε τη δουλειά του ή να κινδυνεύει με κατάσχεση του σπιτιού του. Παρ’ όλα αυτά, φοβούνται πως η λιτότητα εμποδίζει την επάνοδο στην ανάπτυξη και προβληματίζονται για τις προοπτικές που επιφυλάσσει το μέλλον στα παιδιά τους. «Οι περικοπές δεν παράγουν ανάπτυξη», τονίζει ο κ. Ο’ Κόνελ. «Υποθέτουμε πως όταν τα παιδιά μας θα έχουν γίνει 20 ετών, τότε θα επανέλθει η ανάπτυξη». Στο μεταξύ, «πρέπει να ελπίζουμε για το καλύτερο και να σχεδιάζουμε για το χειρότερο. Γιατί, στην Ιρλανδία, τα χειρότερα δεν έχουν ακόμη έλθει».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_15/05/2011_442109
No comments:
Post a Comment