Ολα τα εργαλεία της χαλαρής νομισματικής πολιτικής, καθώς και τα δημοσιονομικά κίνητρα, πρέπει σύντομα να εγκαταλειφθούν. Ωστόσο, η αγωνία κυριαρχεί για το πώς θα διασφαλιστεί η πορεία σταθερής ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας και θα επανέλθει η καταναλωτική ζήτηση. Οι αμφιλεγόμενες προτάσεις πρόωρης εξόδου από την κρίση σε περίοδο επικίνδυνης ακόμη δοκιμασίας για τις οικονομικές συνθήκες και την απασχόληση, τρομάζουν τα υπερχρεωμένα αμερικανικά νοικοκυριά.
Οι Αμερικανοί καταναλωτές απέφυγαν την περασμένη Παρασκευή να τιμήσουν την «Black Friday», όπως αποκαλείται η επόμενη ημέρα της «Hμέρας των Eυχαριστιών», προκαλώντας ανησυχίες στη Κεντρική Τράπεζα (Fed) και στη Wall Street. Δηλαδή, απέφυγαν να ξεχυθούν για ψώνια στα πολυκαταστήματα, καθώς εξακολουθούν να «πλέουν» σε ωκεανούς χρεών...
Το μήνυμα χθες, από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, ήταν θολό. Θεωρεί ότι δεν χρειάζονται πλέον τα σωσίβια στήριξης της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος, ενώ άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι δεν θα αλλάξει νομισματική πολιτική εάν δεν βελτιωθούν οι συνθήκες στην αγορά εργασίας. Η ανεργία πλήττει βίαια ολόκληρη την επικράτεια και αναμένεται να επιδεινωθεί. Ηδη έχει εκτιναχθεί στα επίπεδα του 10,2%, στα υψηλότερα επίπεδα 26 ετών. Από την έναρξη της κρίσης χάθηκαν 6,9 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, έχοντας ανεβάσει στα 15 εκατ. τον αριθμό των ανέργων Αμερικανών, εξέλιξη που αποτελεί βαθιά πληγή και ντροπή για την Αμερική.
Ο πρόεδρος της Fed, Μπεν Μπερνάνκι, έχει κρατήσει από πέρυσι τον Δεκέμβριο τα επιτόκια στα μηδενικά επίπεδα του 0% - 0,25%, λόγω των υποτονικών πληθωριστικών πιέσεων που ασκούνται στην οικονομία. Αλλά μέχρι πότε; Ενώ η πολιτική των ριζοσπαστικών μεθόδων της «quantitative easing», έχει προκαλέσει πληθώρα παρενεργειών βυθίζοντας το δολάριο. Μια πολιτική που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην 95χρονη ιστορία της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ. Πώς, όμως, και πότε θα γίνει η αντίστροφη μέτρηση της επιστροφής στην ομαλότητα;
Οι ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν διαθέσει τρισεκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση των οικονομιών τους. Ομως, οι δυσοίωνες ενδείξεις από το μέτωπο της αγοράς εργασίας, υποδαυλίζουν τις ανησυχίες ολόκληρου του κόσμου. Το ρίσκο μιας νέας επιδείνωσης παραμένει υψηλό τη στιγμή που οι πόροι τους οποίους διαθέτουν οι κυβερνήσεις, είτε από φορολογικά έσοδα είτε από δανεικά, πλησιάζουν τα όριά τους και καταφεύγουν στις μαζικές πωλήσεις κρατικών τίτλων. Οταν οι στρατιές των ανέργων συνεχίζουν να αυξάνονται, υπάρχει έκδηλη ανησυχία σε όλους τους λαούς. Η αντιμετώπιση της κρίσης έγινε με γενναία μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής και τον πακτωλό τρισεκατομμυρίων δολαρίων που έριξαν στο τραπεζικό σύστημα για τη διάσωση των τραπεζών.
Μια ματιά στα οικονομικά και τις αγορές με τους παραδοσιακούς φακούς δείχνει ότι πολλές αντιλήψεις οι οποίες προ διετίας έμοιαζαν ακλόνητες, τώρα αποδεικνύονται σαθρές. Εν μέσω τέτοιου αποπροσανατολισμού, κίνδυνος είναι να εφαρμοσθούν παλαιές ιδέες και σχέσεις σε νέες και ποικίλες προκλήσεις. Ενα τέτοιο λάθος θα ήταν να αποσυρθούν πρόωρα τα μέτρα στήριξης, τα οποία μόλις τώρα αρχίζουν να σταθεροποιούν την ανάπτυξη.
Μόνο ένας τρελός θα απέρριπτε την ύπαρξη πληθωριστικών κινδύνων σε εποχή που η Fed, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και η Τράπεζα της Αγγλίας διατηρούν τα επιτόκια στην ουσία μηδενικά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολουθεί από κοντά. Οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να αίρουν τα μέτρα και αυτό είναι λάθος. Ναι, ο πληθωρισμός πρέπει να συγκρατηθεί, όμως το ίδιο και οι δυνάμεις του αποπληθωρισμού βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία ακολουθεί τα ιαπωνικά πρότυπα περισσότερο απ’ όσο συνειδητοποιούν όσοι τοποθετούν τον πληθωρισμό στο επίκεντρο. Σε έναν κόσμο γεμάτο με παγίδες ρευστότητας, οι πιέσεις επί των τιμών δεν συνιστούν συνήθη απειλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πληθωρισμός δεν θα ανακάμψει, ιδίως στις αναδυόμενες αγορές. Τα μηδενικά επιτόκια της Fed πιθανόν να προκαλέσουν πληθωρισμό στην Κίνα, στην Ινδονησία και στην Ταϊλάνδη πριν από τις ΗΠΑ. Ομως, τα υπερχρεωμένα αμερικανικά νοικοκυριά θα δαπανούν όλο και λιγότερα τώρα που η ανεργία υπερέβη το 10%. Η διαφορά Ιαπωνίας και ΗΠΑ είναι ότι στην πρώτη, οι επισφαλείς πιστώσεις οφείλονταν στις επιχειρήσεις. Στη δεύτερη, στα νοικοκυριά.
No comments:
Post a Comment